Ο Τζίμυ Αρμάου

Δρόμους και πλατείες της πρωτεύουσας από τα μεταπολεμικά χρόνια έως το 1990 περιδιάβηκαν κάποιοι γραφικοί τύποι προσφέροντας μια εύθυμη νότα στην πόλη και τους πολίτες της. Φευγάτοι και πνευματώδεις, κοσμικοί κι απόκοσμοι, μεροκαματιάρηδες οι περισσότεροι. Ιδιόρρυθμοι στο επάγγελμα, στο ντύσιμο, στον τρόπο σκέψης. Ετοιμόλογοι, αλλοπαρμένοι, αξιοπερίεργοι.

Είκοσι πέντε «πορτρέτα» ταπεινών διασήμων (τρεις-τέσσερις σελίδες το καθένα) παραθέτει με ιδιαίτερα γλαφυρή και φινετσάτη γραφή ο Κώστας Παπασπήλιος στο βιβλίο του «Οι ωραίοι των Αθηνών» (εκδόσεις «Ιρις-Φιλιππότη»). Πολλοί μεσήλικοι και άνω θα ταξιδέψουν στα παιδικάτα και τα νιάτα τους, ενθυμούμενοι με συγκίνηση, χαμόγελο και νοσταλγία φιγούρες όπως :

Ο Μιχάλης ο αρχαίος, που φωτογραφιζόταν με τουρίστριες στο Σύνταγμα ποζάροντας με χλαμύδα και σανδάλια σχεδόν ως… Αδωνις. Ο τρομερός Τούρκος παλαιστής Κασίμ Ασλάν που πάλεψε με τον Καρπόζηλο στο ρινγκ και ηττήθηκε σκούζοντας «Αλλάχ, ωϊμέ, αχ-βαχ» (αργότερα κάποιοι πιτσιρικάδες ανακάλυψαν ότι ήταν Τούρκος-μαϊμού, που δούλευε σε σιδεράδικο στο Γουδή και τον γιουχάισαν).

Ο Παγκανίνι της Φωκίωνος Νέγρη

Ο… Παγκανίνι της Φωκίωνος Νέγρη που έπαιζε στο βιολί του με πάθος κι ανυπόφορο ήχο κλασική μουσική, εισπράττοντας φραγκοδίφραγκα και…γιαούρτια. Ο Τζίμυ Αρμάου στο Θησείο, ο Σαμψών στην πλατεία Κάνιγγος με τους ηράκλειους άθλους τους να σπάζουν αλυσίδες, να σχίζουν τράπουλες στα δύο, να σπάνε κοτρόνα στο κεφάλι τους κ.ά. «Παρακαλώ, αφήστε κάτι για τον επιούσιο… Κύριοι, δεν κάνω έβδομη τέχνη να βάζω μπογιά, το αίμα είναι αληθινό», έλεγε ο Σαμψών.

Ο Σαμψών της πλατείας Κάνιγγος

Ο Μπάμπης ο παπιονάκιας, το ευφυές γκαρσόνι του πάλαι ποτέ ζαχαροπλαστείου «Βυζάντιο» στο Κολωνάκι, όπου σύχναζαν καλλιτέχνες και πολιτικοί. Με στιχομυθίες όπως:

– Τι θα πάρετε, παρακαλώ, Καρέζη, Λάσκαρη ή Βουγιουκλάκη;
– Τίποτα άλλο δεν διαθέτει το κατάστημα;
– Πώς πώς, έχουμε και Μπάρκουλη κι Αλεξανδράκη.

Όταν ο γέρος της Δημοκρατίας Γεώργιος Παπανδρέου τον ρώτησε πώς του φαίνεται ο ανένδοτος αγώνας του, εκείνος του απάντησε: «Κύριε πρόεδρε, καλός και ο δικός σου ανένδοτος, αλλά πιο καλός ο δικός μου ο…ανέκδοτος».

Ο Ματσεντάλες, ο πλανόδιος φιστικάς

Ο Ματσεντάλες, ο πλανόδιος φιστικάς σε καφέ και μαγαζιά της Πλάκας με το φρέσκο ζεστό φιστίκι του, που το διαλαλούσε: «Είναι άχτεν, είναι μπάχτεν, είναι μαγκιναμπουζούχτεν», προσθέτοντας «ματσεντάλε και τσοντίτσα».

Ο δημοφιλής Αντρέας ή Φτερού

Η Φτερού, ο δημοφιλής Αντρέας, αθλητικός κι ευθυτενής, να οργώνει το κέντρο της Αθήνας φωνάζοντας με προσποιητή θηλυπρέπεια «Φτεράαα, καλά φτεράαα». Ετοιμόλογος, δεν χάριζε κάστανα είτε τον πειράζανε είτε όχι. Σε κάποιον με καρό κοστούμι τού πέταξε: «Μη φοβάστε κύριε, το ίδιο τραπεζομάντιλο που φοράτε, το έχω κι εγώ σπίτι μου».

Ψωνισμένοι τύποι με την πολιτική να κατεβαίνουν κάθε τόσο σε βουλευτικές ή δημοτικές εκλογές και να γίνεται στις ομιλίες τους η ανάλογη καζούρα: ο Διπλαράκης ο στρατηγός, στην Ομόνοια αμέσως μετά τον πόλεμο με παράσημα και στραταρχική ράβδο. Ή στην πλατεία Γκύζη στις αρχές του ’50, ένας όμορφος κουνιστούλης ν’ αγορεύει και να φωνάζουν από κάτω: «Η Μανωλία στη Βουλή».

Σίμος ο υπαρξιστής

Βόγλης, ο κουρελής αριστοκράτης

Στο απολαυστικό βιβλίο του Παπασπήλιου, που συνοδεύεται από σκίτσα του Τηλέμαχου Ρομπάκη παρελαύνουν ακόμη: ο Σίμος ο υπαρξιστής, με την περίφημη παράγκα του και τα χορευτικά πάρτι του τη δεκαετία του ’50. Ο Βόγλης, ένας εκκεντρικός πλούσιος αριστοκράτης, που ντυνόταν κουρελής κι έκανε πλάκες με τις λίρες του στα γκαρσόνια στο Κολωνάκι (αν και άκακος, τον έκλεισαν στο ψυχιατρείο). Ο Μανώλης ο αριθμομνήμονας, ο Μάνθος ο νεκροθάφτης, ο Βάγγος σπα-σπα, ο καβαλάρης της Παιανίας κ.ά.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 16/01/2008