Ένα 9λεπτο βίντεο παρουσιάζει την Google ως την εταιρεία που θα λύσει τα πιο δύσκολα προβλήματα του κόσμου, που τροφοδοτείται καθημερινά από έναν ενοχλητικά οικείο όγκο προσωπικών πληροφοριών από τον καθένα μας και άρα, έχει την ευκολία της καθοδήγησης συμπεριφορών ολόκληρων πληθυσμών.

Το βίντεο δημιουργήθηκε στα τέλη του 2016 από τον Nick Foster, επικεφαλής του Project X (πρώην Google X) και συνιδρυτής του εργαστηρίου Near Future. Αυτή η μικρή μήκους ταινία, η οποία κυκλοφόρησε μόνο εσωτερικά στα γραφεία της Google, οραματίζεται ένα μέλλον όπου με τη συνολική συλλογή δεδομένων, η Google βοηθά τους χρήστες να ευθυγραμμιστούν με τους στόχους τους ή με κάποιες εξατομικευμένες συσκευές για τη συλλογή περισσότερων δεδομένων, αλλά επίσης καθοδηγεί τη συμπεριφορά ολόκληρων πληθυσμών για την επίλυση παγκόσμιων προβλημάτων, όπως η φτώχεια και οι ασθένειες.

Με τον τίτλο «The Selfish Ledger», η 9λεπτη ταινία ξεκινάει με την ιστορία του Ζαν Μπατίστ Λαμάρκ, ο οποίος δεν πίστευε ότι όλα τα έμβια όντα μοιράζονται κοινό πρόγονο αλλά ότι οι απλές μορφές ζωής δημιουργούνταν συνεχώς με αυτόματη γένεση. Η Επιγενετική, σύμφωνα με την λαμαρκική αντίληψη, συμπεριλαμβάνει όλες τις διαδικασίες και τους μηχανισμούς της κληρονομικότητας οι οποίες μπορούν να ερμηνευθούν μέσα από τον γενετικό κώδικα. Αναφερόμενος στο βίντεο ο Foster αναγνωρίζει ότι αυτή η λαμαρκική αντίληψη μπορεί να έχει χάσει κάθε αξιοπιστία σε σχέση με τη σύγχρονη γενετική, αλλά θεωρεί ότι παρέχει μια χρήσιμη μεταφορά για τα δεδομένα των σύγχρονων χρηστών.

Ο τίτλος του βίντεο είναι άμεσα αφιερωμένος στο βιβλίο του Richard Dawkins , «Το εγωιστικό γονίδιο» (Τhe Selfish Gene) και όπως υποστηρίζει ο δημιουργός του «ο τρόπος που χρησιμοποιούμε τα κινητά μας δημιουργεί μια διαρκώς εξελισσόμενη αναπαράσταση του ποιοι είμαστε». Αυτό, ο Foster το ονομάζει Ledger, δηλαδή ένα καθολικό λογιστικό βιβλίο, το οποίο περιέχει περιέχει όλα τα προφίλ δεδομένων που έχουν δημιουργηθεί, χρησιμοποιείται για να τροποποιήσει συμπεριφορές και μπορεί να μεταφέρεται από τον ένα χρήστη στον άλλο.

«Το λεγόμενο “λογιστικό βιβλίο” της χρήσης των συσκευών μας – τα δεδομένα σχετικά με τις ενέργειες, τις αποφάσεις, τις προτιμήσεις, τις μετακινήσεις και τις σχέσεις μας – είναι κάτι που θα μπορούσε να μεταδοθεί σε άλλους χρήστες, όπως και οι γενετικές πληροφορίες μεταφέρονται μέσω των γενεών», λέει ο Foster στο βίντεο.

Το όραμα του Foster για ένα «καθολικό βιβλίο» γνώσης μας οδηγεί ακόμη πιο πέρα από την ιδέα ενός εργαλείου για αυτο-βελτίωση. Ένα σύστημα θα είναι σε θέση να «γεμίζει κενά στις γνώσεις του και να βελτιώσει το μοντέλο της ανθρώπινης συμπεριφοράς» – όχι μόνο μιας δικής μας συγκεκριμένης συμπεριφοράς, αλλά ολόκληρου του ανθρώπινο είδους.

«Με τη σκέψη ότι τα δεδομένα των χρηστών είναι πολυγενεακά», εξηγεί ο Foster, «γίνεται εφικτό στους νέους χρήστες να επωφεληθούν από τις συμπεριφορές και τις αποφάσεις της προηγούμενης γενιάς». Με άλλα λόγια, ο Foster φαντάζεται την εξόρυξη μιας τεράστιας βάσης δεδομένων ανθρώπινης συμπεριφοράς για τη δημιουργία μοτίβων, αλληλουχίας στο ανθρώπινο γονιδίωμα και ακριβέστατων προβλέψεων σχετικά με τις αποφάσεις και τις μελλοντικές συμπεριφορές του ανθρώπινου είδους.

Το «The Selfish Ledger» είναι μια εσωτερική άσκηση, που οι ίδιοι οι δημιουργοί του γνωρίζουν ότι είναι άκρως ενοχλητική. Γνωρίζουν, επίσης, ότι σχεδιάστηκε να είναι έτσι. Ένα πείραμα από μια ομάδα της Google που χρησιμοποιεί μια τεχνική γνωστή ως «κερδοσκοπική σχεδίαση» για να διερευνήσει δυσάρεστες ιδέες και έννοιες και να προκαλέσει το διάλογο. Αλλά, ας μην ανησυχούμε για την ώρα, αφού όπως είπε και εκπρόσωπος της ομάδας Google X «Το βίντεο δεν σχετίζεται με κανένα τρέχον ή μελλοντικό προϊόν».

Το θέμα, όμως, είναι ότι το 9λεπτο βίντεο παρουσιάζει την Google ως την εταιρεία που μπορεί να λύσει τα πιο δύσκολα προβλήματα του κόσμου, που τροφοδοτείται καθημερινά από έναν ενοχλητικά οικείο όγκο προσωπικών πληροφοριών από τον καθένα μας και άρα, έχει την ευκολία της καθοδήγησης συμπεριφορών ολόκληρων πληθυσμών. Δεν υπάρχει τίποτα που να υποδηλώνει ότι όλο αυτό είναι ύποπτο, ίσως τίποτα περισσότερο από μια άσκηση σκέψης μέσα στη Google, που ξεκίνησε από ένα δικό της ισχυρό στέλεχος. Παρέχει όμως μια αρκετά φωτεινή εικόνα για όλους εκείνους τους τύπους συζητήσεων που διεξάγονται στα γραφεία μιας εταιρείας, η οποία είναι ο πιο παραγωγικός συλλέκτης προσωπικών δεδομένων στον κόσμο.

Δείτε ολόκληρο το βίντεο εδώ: