“Το σύστημα ανακύκλωσης στις ΗΠΑ βρίσκεται σε κρίση” γράφει στην ιστοσελίδα Mother Jones ο συντάκτης Λουκ Γουέλαν.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανακύκλωση στην αντιπέρα όχθη του Ατλαντικού Ωκεανού μοιάζουν με τα δικά μας. Καταρχάς, οι μπλε κάδοι, όπου αναμειγνύονται διάφορα ρεύματα ανακύκλωσης (πλαστικές συσκευασίες, γυαλί, χαρτί), συχνά “μολύνονται” από οργανικά απορρίμματα με συνέπεια το σύνολο του περιεχομένου τους να οδηγείται στις χωματερές.

Δεύτερον, η μείωση του όγκου των συσκευασιών (για λόγους περιορισμού του κόστους των προϊόντων), η μείωση της ζήτησης για εφημερίδες, περιοδικά και γενικώς τυπωμένο χαρτί και η πτώση των τιμών του πετρελαίου καθιστά ασύμφορη την αξιοποίηση των ανακυκλώσιμων πλαστικών: μπορούν να παραχθούν νέα με χαμηλό κόστος αντί να ανακτηθούν τα χρησιμοποιημένα και να αξιοποιηθούν ως πρώτη ύλη.

Σύμφωνα με την Washington Post, η ανακύκλωση δεν είναι πλέον επικερδής διαδικασία για τις εταιρείες διαχείρισης αποβλήτων με συνέπεια το κόστος να επωμίζονται οι δημοτικές Αρχές.

Μπορούμε να μιλήσουμε για το τέλος της ανακύκλωσης; Μπορεί τα συστήματα ανακύκλωσης να εμφανίζουν δυσλειτουργίες και προβλήματα, αλλά υπάρχουν λύσεις και τρόποι αντιμετώπισής τους.

—Τέσσερεις μύθοι για την ανακύκλωση και ο αντίλογος

Μύθος 1: Η ανακύκλωση εφευρέθηκε για να μειωθεί ο όγκος των απορριμμάτων που καταλήγουν στη χωματερή. Στη δεκαετία του 1970, η κοινωνιολόγος του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Σαμάνθα ΜακΜπράιντ έγραφε στο βιβλίο “Recycling Reconsidered” ότι η ανακύκλωση άρχισε να υιοθετείται για να μειωθεί ο όγκος των πλαστικών στο ρεύμα των απορριμμάτων. Τα προγράμματα ανακύκλωσης πρώτες εισήγαγαν οι εταιρείες ποτών, αναψυκτικών και συσκευασίας για να αποφύγουν την απαγόρευση της χρήσης πλαστικών. Μερικές δεκαετίες αργότερα, τα πλαστικά είναι ακόμα εδώ (μόνο στις πλαστικές σακούλες λαμβάνονται μέτρα περιορισμού χρήσης και απαγόρευσης) και με την αύξηση του καταναλωτισμού και την παγκοσμιοποίηση του δυτικού μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης, οι δημοτικές αρχές σε όλο τον κόσμο “πνίγονται” από τα πλαστικά.

Το πρόβλημα του όγκου των απορριμμάτων είναι τόσο μεγάλο που πολλοί δήμοι αναθέτουν τη διαχείριση των ανακυκλώσιμων σε ιδιωτικές εταιρείες. Το πρόβλημα είναι ότι η ανακύκλωση αποτελεί μόνο μικρό κλάσμα του εσόδου αυτών των εταιρειών, αφού το μεγαλύτερο μέρος προέρχεται από την “εύκολη” απόρριψη απορριμμάτων στις χωματερές. Όταν οι τιμές των πλαστικών πέφτουν και η πώληση δεμάτων ανακυκλώσιμων υλικών στην Κίνα γίνεται ασύμφορη, οι εταιρείες είτε πετούν τα ανακυκλώσιμα στις χωματερές είτε χρεώνουν περισσότερο τους δήμους και κατά συνέπεια τους δημότες για τις υπηρεσίες τους. Με άλλα λόγια δεν έχουν κίνητρο να μειώσουν τον όγκο των απορριμμάτων.

Μύθος 2: Ο μπλε κάδος “χαλάει” το ρεύμα της ανακύκλωσης. Στο μονό ρεύμα ανακύκλωσης με τους μπλε κάδους, τα ανακυκλώσιμα υλικά αναμειγνύονται μεταξύ τους. Δυστυχώς, οι περισσότεροι πολίτες είτε αδυνατούν να ξεχωρίσουν “δυό γαϊδουριών άχυρα”, δηλαδή τα οργανικά από τα ανακυκλώσιμα απορρίμματα είτε είναι εγκληματικά αδιάφοροι με συνέπεια τη “μόλυνση” των κάδων και την αχρήστευση των ανακυκλώσιμων υλικών. Η ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή είναι η βέλτιστη επιλογή (αυτή προωθεί και το υπουργείο Ενέργειας) ωστόσο απαιτεί ένα επίπεδο κοινωνικής συνείδησης που τουλάχιστον στην Ελλάδα είναι ανύπαρκτο.

Ο αντίλογος, όπως τον εκφράζει η ΜακΜπράιντ, αναφέρει ότι τα ποσοστά “μόλυνσης” των ανακυκλώσιμων στους μπλε κάδους δεν είναι δραματικά υψηλότερα από τα πολλαπλά ρεύματα. Αυτό συμβαίνει διότι όχι μόνο δεν έχει απαγορευτεί η χρήση των πλαστικών εξαιτίας των πιέσεων από συγκεκριμένους κλάδους, αλλά έχουν εμφανιστεί στην αγορά δεκάδες διαφορετικά είδη πλαστικών, των οποίων η διαλογή στα κέντρα ανακύκλωσης είναι πρακτικά αδύνατη. Το 2013, οι ΗΠΑ παρήγαγαν 14 εκατ. τόνους πλαστικών δοχείων και συσκευασιών. Επειδή η διαλογή τους είναι δύσκολη και ακριβή διαδικασία, οι αμερικανικές εταιρείες τα πωλούν στους Κινέζους. Επίσης, χρησιμοποιούνται διαφορετικά είδη πλαστικών στο ίδιο προϊόν (πχ το καπάκι στο μπουκαλάκι του νερού) γεγονός που μπερδεύει τους καταναλωτές και δυσχεραίνει την ανακύκλωση.

Μύθος 3. Η ανακύκλωση είναι ασύμφορη εξαιτίας της πτώσης στις αγορές πρώτων υλών, όπως το πετρέλαιο. Με αυτό το πρόσχημα ιδιωτικές εταιρείες επιχειρούν να κλείσουν μονάδες επεξεργασίας ανακυκλώσιμων για να τα στέλνουν στις χωματερές. Αυτό που αποκρύπτουν είναι ότι αυτές οι αγορές χαρακτηρίζονται από κύκλους και διακυμάνσεις, οπότε σε κάποια φάση η κερδοφορία από την πώληση ανακυκλώσιμων πλαστικών θα ανακάμψει.

Μύθος 4: Λύση είναι η κατάργηση της ανακύκλωσης. Η εύκολη απάντηση είναι αυτή. Παρόλα αυτά, πολλές εταιρείες ανακύκλωσης που σέβονται τους νόμους και τους κανόνες παράγουν κέρδη και δημιουργούν θέσεις εργασίας. Αυτό συμβαίνει όταν έχουν την υποστήριξη των πολιτών (που κάνουν σωστή διαλογή των ανακυκλώσιμων), αλλά και όταν οι δημοτικές αρχές απαγορεύουν καταστροφικά πλαστικά όπως οι πλαστικές σακούλες και το πολυστυρένιο. Τότε, η διαλογή των πλαστικών γίνεται ευκολότερη και παράγονται ανακυκλώσιμα δέματα υψηλότερης ποιότητας.

http://www.econews.gr