Ένορκη κατάθεση, προ 60 ετών, που είχε δώσει πρώην μέλος της ναζιστικής παραστρατιωτικής οργάνωσης SA (Sturmabteilub-Τάγματα Εφόδου) ενισχύει τη θέση ότι το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα του Αδόλφου Χίτλερ ήταν υπεύθυνο για την πυρκαγιά στο Ράιχσταγκ το 1933, σύμφωνα με γερμανικά μέσα ενημέρωσης.

Το έγγραφο αυτό, που αποκαλύφθηκε από τον όμιλο μμε RND, χρονολογείται από το 1955 και προέρχεται από τα αρχεία του διοικητικού δικαστηρίου του Ανόβερου. Το δικαστήριο επιβεβαίωσε ότι είναι αυθεντικό.

Η μαρτυρία αυτή αποκαθιστά τον υποτιθέμενο δράστη του εμπρησμού, τον Ολλανδό κομμουνιστή συνδικαλιστή Μαρίνους βαν ντερ Λούμπε, ο οποίος είχε καταδικαστεί σε θάνατο και εκτελέστηκε το 1934.

Το πρώην μέλος των SA αφηγείται ότι οδήγησε τον νεαρό άνδρα, που κατά τα λεγόμενά του έδειχνε να βρίσκεται σε σύγχυση, από το αναρρωτήριο των Ταγμάτων Εφόδου μέχρι το Ράιχσταγκ. Όταν έφτασαν εκεί παρατήρησαν, όπως και άλλα μέλη της οργάνωσης, «μια παράξενη μυρωδιά καμένου» και «καπνό να βγαίνει από τα δωμάτια».

Σύμφωνα με το Γερμανικό Πρακτορείο, που έχει στην κατοχή του ένα αντίγραφο αυτής της κατάθεσης, ο μάρτυρας Χανς Μάρτιν Λένινγκς (1904-1962) είπε ότι ο ίδιος και άλλα μέλη των SA διαμαρτυρήθηκαν για τη σύλληψη του Ολλανδού. «Επειδή ήμασταν πεπεισμένοι ότι ο βαν ντερ Λούμπε δεν μπορούσε να είναι ο εμπρηστής αφού διαπιστώσαμε ότι η πυρκαγιά είχε ήδη ανάψει στο Ράιχσταγκ όταν μεταφέραμε εκεί τον βαν ντερ Λούμπε», φέρεται να είπε.

Λόγω αυτής της διαμαρτυρίας, τέθηκαν όλοι τους υπό κράτηση για προληπτικούς λόγους και αναγκάστηκαν «να υπογράψουν ένα έγγραφο όπου δήλωναν ότι δεν γνώριζαν τίποτα».

Η κατάθεση αυτή δόθηκε το 1955 στο πλαίσιο της αναψηλάφισης, μετά θάνατον, της υπόθεσης του βαν ντερ Λούμπε.

Ο νεαρός Ολλανδός φέρεται να ομολόγησε ότι έβαλε φωτιά στο κτίριο και ότι έδρασε μόνος του. Ο Χίτλερ κατήγγειλε μια κομμουνιστική συνωμοσία και χρησιμοποίησε τον εμπρησμό ως πρόσχημα για να εγκαθιδρύσει τη δικτατορία του. Μετά τον πόλεμο διατυπώθηκαν πολλές αμφιβολίες και εκφράστηκαν διαφορετικές θέσεις για το αν οι ναζί έφεραν ή όχι την ευθύνη.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ο συγγραφέας και πρώην δημόσιος υπάλληλος Φριτς Τομπίας δημοσίευσε μια έρευνα που ενίσχυε το σενάριο της μεμονωμένης ενέργειας εκ μέρους του Ολλανδού συνδικαλιστή. Την άποψη αυτή δημοσίευσε και το έγκυρο περιοδικό Der Spiegel. Όμως, σύμφωνα με τον RND, μετά τον θάνατο του Τομπίας το 2011 διαπιστώθηκε ότι είχε στην κατοχή του ένα αντίγραφο της κατάθεσης του Λένινγκς. Το έγγραφο δεν δημοσιεύτηκε επειδή αντέκρουε τη θέση του συγγραφέα.