Τον Ιούνιο του 2010 το Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο Αθηνών καταδίκασε γιατρό που εργαζόταν σε μαιευτήριο, σε ποινή κάθειρξης έξι ετών με αναστολή και αφαίρεσης διπλώματος για έναν χρόνο.

Κατηγορούνταν για απόπειρα μεσολάβησης σε παράνομη υιοθεσία ανηλίκου, τελεσθείσα κατ’ επάγγελμα και με σκοπό την κερδοσκοπία. Τις λεπτομέρειες της υπόθεσης μαζί με την πρωτόδικη απόφαση είχε δημοσιεύσει αναλυτικά η ιστοσελίδα Troktiko, το γνωστό μπλογκ που ανήκε στον δημοσιογράφο Σωκράτη Γκιόλια. Στο σχετικό ρεπορτάζ είχαν δημοσιοποιηθεί και τα πλήρη στοιχεία του εμπλεκόμενου γιατρού, καθώς και το επάγγελμα και ο τόπος διαμονής του.

Μολονότι ο γιατρός είχε καταδικαστεί για παράνομη δραστηριότητα, αποφάσισε να προσφύγει τόσο κατά της δικαστικής απόφασης όσο και εναντίον του μπλογκ απαιτώντας να «κατέβει» η επίμαχη ανάρτηση του Troktiko. Εναν μήνα μετά, ο Σωκράτης Γκιόλιας δολοφονήθηκε στο σπίτι του στην Ηλιούπολη από την τρομοκρατική οργάνωση «Σέχτα Επαναστατών», με αποτέλεσμα το Troktiko να καταστεί ανενεργό και η επίμαχη ανάρτηση με τα στοιχεία του γιατρού να παραμένει δημοσιευμένη.

Η υπόθεση θα μπορούσε να είναι ακόμα μία δικαστική διαμάχη, αλλά η επιμονή του γιατρού να «σβήσει» τα στοιχεία του από το Ιντερνετ οδήγησε σε μία απόφαση-σταθμό από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.

Οι δικηγόροι

Αρχικά οι δικηγόροι του γιατρού απευθύνθηκαν στους διαχειριστές του μπλογκ Troktiko, από τους οποίους δεν πήραν ποτέ απάντηση. Οταν έγινε γνωστό ότι ο ιδιοκτήτης του είχε δολοφονηθεί, προσέφυγαν κατά της Google επισημαίνοντας ότι η ανάρτηση του μπλογκ, το οποίο χρησιμοποιούσε τους σέρβερ και την πλατφόρμα της αμερικανικής εταιρείας, είναι το μοναδικό αποτέλεσμα στη μηχανή αναζήτησης με βάση το όνομά του που αναφέρεται στην ποινική του καταδίκη για την υπόθεση παράνομης υιοθεσίας.

Στη προσφυγή του γιατρού υποβαλλόταν αίτημα διαγραφής της ανάρτησης με την αιτιολογία ότι ο συγκεκριμένος σύνδεσμος οδηγεί σε πληροφορίες που αφορούν ποινική του υπόθεση κι άρα αφορά ευαίσθητα προσωπικά του δεδομένα. Επιπλέον, οι πληροφορίες του ρεπορτάζ είχαν αλλάξει, μετά την απόφαση του Α’ Μεικτού Ορκωτού Εφετείου Αθηνών, με την οποία εξαφανίστηκε η πρωτόδικη απόφαση και ο γιατρός καταδικάστηκε για το αδίκημα σε ποινή φυλάκισης τριών ετών, με τριετή αναστολή εκτέλεσης, δίχως να του αφαιρεθεί το δίπλωμα.

Η απάντηση της Google στο αίτημα για διαγραφή του συνδέσμου που οδηγεί στο επίμαχο άρθρο ήταν αρνητική, καθώς έκρινε ότι υπερείχε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης να ενημερωθεί τόσο για την ποινική καταδίκη του γιατρού όσο και την επαγγελματική ζωή του, καθώς είναι εν δυνάμει πελάτες του.

Μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου τον Μάιο του 2014, σύμφωνα με την οποία συγκεκριμένοι χρήστες έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν από μηχανές αναζήτησης όπως το Google να καταργήσουν τα αποτελέσματα αναζητήσεων που περιλαμβάνουν το όνομά τους -γνωστή ως «Δικαίωμα στη Λήθη»-, ο γιατρός επανήλθε και κινήθηκε εκ νέου κατά του αμερικανικού κολοσσού.

Με προσφυγή του στην Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων τον Σεπτέμβριο του 2015, υπέβαλε αίτημα διαγραφής της ανάρτησης στην οποία οδηγούνταν οι χρήστες έπειτα από την αναζήτηση πληροφοριών βάσει του ονόματός του. Ακολούθησε ένα μπρα ντε φερ μεταξύ της Ανεξάρτητης Αρχής και της Google, καθώς ζητήθηκε από τον τεχνολογικό κολοσσό να επανεξετάσει το αίτημα του γιατρού, υπογραμμίζοντας ότι οι πληροφορίες για την ποινική καταδίκη είχαν αλλάξει και το Troktiko είχε καταστεί ανενεργό.

Στις 23-12-2015 η Google έστειλε απάντηση στην Ανεξάρτητη Αρχή εμμένοντας στην αρχική αρνητική απόφασή της, θεωρώντας ότι υπερέχει το δικαίωμα του κοινού για πρόσβαση στις επίμαχες πληροφορίες (λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία των δεδομένων, το επάγγελμα του προσφεύγοντος, ως ιατρού, και τη σοβαρότητα του εγκλήματος για το οποίο καταδικάστηκε).

Απολογία

Η Αρχή κάλεσε σε απολογία την Google και στο υπόμνημα που κατάθεσαν οι νομικοί της εκπρόσωποι υποστηρίχθηκε μεταξύ άλλων ότι «ο προσφεύγων δεν επικαλείται απόφαση της αρμόδιας δικαστικής αρχής περί του ότι η επίμαχη πληροφορία είναι ανακριβής ή μη νόμιμη ούτε ότι η πληροφορία αυτή έχει αποσυρθεί από τον εκδότη της συγκεκριμένης ιστοσελίδας […] είναι πρόσφατη και επομένως δεν είναι διαγραπτέα κατ’ εφαρμογή του δικαιώματος στη λήθη […] η μείωση της ποινής δεν ασκεί επιρροή, αφού αρκεί, κατά την εταιρεία, το βεβαιωθέν γεγονός ότι διέπραξε το ως άνω αδίκημα».

Μετά την άρνηση της Google η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων αποφάνθηκε ομόφωνα ότι «η εταιρεία Google Inc, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, οφείλει άμεσα να προβεί σε κατάργηση του συγκεκριμένου συνδέσμου του ιστολογίου που αναφέρεται στο ιστορικό της παρούσας».

Στην αιτιολόγηση της απόφασης αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι η «αναζήτηση πληροφοριών για κάποιο πρόσωπο βάσει του ονόματός του συνιστούν επεξεργασία προσωπικών δεδομένων […] ότι τα δεδομένα (σ.σ.: της ανάρτησης) είναι προφανώς ανακριβή».

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της εταιρείας το σύνολο αιτημάτων που έλαβε η Google σχετικά με την Ελλάδα είναι 3.145, που αφορούν 13.463 διευθύνσεις (συνδέσμους), εκ των οποίων έχει ικανοποιηθεί το 33,2%. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, η απόφαση ανοίγει τον δρόμο για το 66,8% των απορριπτικών αποφάσεων της Google, καθώς οι πολίτες μπορούν να στρέφονται πλέον κατά του τεχνολογικού κολοσσού για να ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους για διαγραφή επίμαχων πληροφοριών, που μέχρι τώρα δεν επανεξετάζονταν.

Η ΓΝΩΜΗ ΤΩΝ ΝΟΜΙΚΩΝ

Νομικοί κύκλοι κάνουν λόγο για απόφαση-σταθμό της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων δεδομένου ότι είναι μία από τις ελάχιστες που αναγκάζουν την Google να προχωρήσει σε διαγραφή συνδέσμων ή/και αναρτήσεων.

ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΜΠΙΝΤΕΛΑΣ
bidelas@pegasus.gr
http://www.ethnos.gr