Στην οροφή ενός πυροσβεστικού σταθμού, στο Livermore της Καλιφόρνια, των ΗΠΑ, ανάβει μία λάμπα. Συνεχώς, από το 1901. Φυσικά και έχει μπει στα Ρεκόρ Γκίνες ως η μακροβιότερη λάμπα του κόσμου και οι πυροσβέστες επιβεβαιώνουν πως δεν την εχουν αλλάξει ποτέ. Πώς γίνεται αυτό;
Το μέγεθός της είναι περίπου στις 3 ίντσες και είναι ελαφρώς πιο μεγάλη από τις σύγχρονες λάμπες. Το φως που παράγει είναι ένα απαλό πορτοκαλί, έντασης περίπου 4Watt. Δεν έχει αλλαχτεί ποτέ.
Η ιστορία της λάμπας ξεκινά από την βιομηχανία λαμπτήρων Shelby Electric Co που βρισκόταν στο Ohio των ΗΠΑ. Το νήμα πυρακτώσεως επινόησε ένας Γάλλος ονόματι Adolphe Chaillet που κατοχύρωσε τα δικαιώματα ευρεσιτεχνίας, αλλά φαίνεται να πήρε το μυστικό μαζί του, μετά τον θάνατό του. Κανείς μέχρι το 1972 δεν είχε προσέξει πως η λάμπα αυτή που βρισκόταν στον πυροσβεστικό σταθμό Νο.6 δεν είχε κάνει ποτέ τον θόρυβο που κάνουν οι καμένες λάμπες όταν «σκάνε». Οι πυροσβέστες, έσβηναν και άναβαν το φως όλα αυτά τα χρόνια, χωρίς να αναρωτιούνται. Μέχρι που ένας τοπικός δημοσιογράφος το 1972 έγραψε την ιστορία της. Μέσα σε μία νύχτα η λάμπα αυτή έγινε «διάσημη». Πολύς κόσμος πήγαινε στον σταθμό αυτό για να την δει από κοντά. Κι όταν έπρεπε να μεταφερθεί ο πυροσβεστικός σταθμός σε άλλο κτίριο, φυσικό ήταν να επικρατήσει πανικός. Τι θα γινόταν με τη λάμπα;
Η λάμπα μετακόμισε στο νέο πυροσβεστικό σταθμό. Ξεβιδώθηκε από τον ηλεκτρολόγο της υπηρεσίας και μεταφέρθηκε στο νέο σταθμό συνοδεία της αστυνομίας. Όταν βρήκε τη θέση της στο νέο σταθμό, ο ηλεκτρολόγος άνοιξε τον διακόπτη και η λάμπα άναψε και πάλι μέχρι και σήμερα.
112 χρόνια μετά πολλοί επιστήμονες ακόμα εικάζουν για τον τρόπο που κατορθώνει αυτός ο λαμπτήρας να μην καίγεται. Οι περισσότεροι από αυτούς λένε πως το κενό αέρος που υπάρχει μέσα στον λαμπτήρα είναι τόσο απόλυτο που επιτρέπει στο νήμα πυρακτώσεως να μην φθείρεται.
Γιατί, όμως, αυτή η φοβερή και τρομερή λάμπα δεν κυκλοφόρησε στην αγορά; Η συγκεκριμένη λάμπα του Adolphe Chaillet πρωταγωνιστεί σε ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ με τον τίτλο «Η συνωμοσία του λαμπτήρα» και το οποίο θα δείτε παρακάτω. Το ντοκιμαντέρ αυτό αποκαλύπτει πώς οι εταιρείες παραγωγής λαμπτήρων, το 1924 στη Γενεύη, συναποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα καρτέλ και καθόριζαν την μικρή διάρκεια ζωής των λαμπτήρων προκειμένου οι καταναλωτές να αγοράζουν συνεχώς λαμπτήρες. Το καρτέλ μάλιστα ήταν τόσο ισχυρό που, επέβαλλε στις εταιρείες που κατασκεύαζαν λαμπτήρες διάρκεια μεγαλύτερης των 1000 ωρών, πρόστιμο.
Η λογική της προγραμματισμένης βραχυβιότητας των προϊόντων βασίζεται στην αρχή πως αν ο καταναλωτής δεν αγοράσει, δεν θα υπάρχει η συνεχόμενη ανάπτυξη της αγοράς. Έτσι, δημιουργώντας προϊόντα τα οποία έχουν «ημερομηνία λήξης», ο καταναλωτής θα συνεχίσει να αγοράζει και οι εταιρείες θα συνεχίσουν να παράγουν σε ένα αέναο κύκλο. Είναι όμως το ιδανικό μοντέλο; Υπάρχουν εναλλακτικές; Θα δείτε και θα αποφασίσετε αν ξοδέψετε λίγο χρόνο για το παρακάτω ντοκιμαντέρ. Bonus; Η ιστορία για το πώς αναγκάστηκε η Apple να αντικαθιστά τις μπαταρίες των iPod.
Το ντοκιμαντέρ έχει και Ελληνικούς υπότιτλους. Enjoy.
Discover more from World Reader's Digest
Subscribe to get the latest posts sent to your email.