Την ικανότητα να παραμένουν ξύπνια και σε διαρκή εγρήγορση για ένα διάστημα 15 ημερών έχουν τα δελφίνια, επιλέγοντας να «κοιμίζουν» ένα ημισφαίριο του εγκεφάλου τους κάθε φορά.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, του Εθνικού Ιδρύματος Θαλάσσιων Θηλαστικών στο Σαν Ντιέγκο, στις ΗΠΑ, τα δελφίνια οφείλουν να βρίσκονται σε διαρκή επιφυλακή ώστε να παραμένουν «ετοιμοπόλεμα» σε περίπτωση επίθεσης από καρχαρία.

Εγκέφαλος σε… βάρδιες

Όπως εξηγούν οι ειδικοί, σε αντίθεση με τα θηλαστικά της ξηράς, τα ευφυή κήτη κατά τη διάρκεια του ύπνου τους «κοιμίζουν» μόνο μέρος του εγκεφάλου τους. Έτσι ενώ ο μισός τους εγκέφαλος κοιμάται, ο άλλος μισός παραμένει σε εγρήγορση. Τα δελφίνια ρυθμίζουν ποια πλευρά παραμένει «ενεργή» κάθε φορά.

«Παραμένοντας ξύπνιος για πολλές ώρες ή μέρες ο άνθρωπος όπως και άλλα είδη, υποχρεώνεται να σταματήσει οτιδήποτε κάνει και να κοιμηθεί» εξηγεί ο Δρ Μπράιαν Μπρανστέτερ. «Τα δελφίνια δεν έχουν τέτοιο περιορισμό, αν τον είχαν τότε πιθανότατα θα πνίγονταν ή θα γίνονταν εύκολη λεία».

Η μελέτη

Θέλοντας να δοκιμάσουν πόσο «ξύπνια» είναι τα δελφίνια, παρά το γεγονός ότι διατηρούν σε εγρήγορση μόνο τον μισό τους εγκέφαλο, οι ερευνητές προχώρησαν σε διάφορα τεστ.

Δεδομένου ότι τα δελφίνια χρησιμοποιούν ένα σύστημα ηχοεντοπισμού οι ειδικοί τοποθέτησαν μέσα στο νερό οκτώ πλωτές μονάδες μικροφώνων και αναπαραγωγής ήχου, οι οποίες αναπαρήγαγαν ηχητικούς στόχους-«φαντάσματα».

Στο πείραμα έλαβαν μέρος δύο δελφίνια: η θηλυκή Σέι και ο αρσενικός Νέι. Οι ειδικοί εκπαίδευσαν τα κήτη ώστε μόλις εντοπίζουν έναν στόχο-«φάντασμα» να πατούν ένα έμβολο και να παίρνουν ως επιβράβευση ένα ψάρι.

Διαπίστωσαν λοιπόν ότι οι επιδόσεις των δελφινιών ως προς τον ηχοεντοπισμό τους δεν εμφάνιζαν πτώση παρά το γεγονός ότι το πείραμα διήρκεσε 15 ολόκληρες ημέρες. Οι ερευνητές δεν εξέτασαν πόσο ακόμη μπορούσαν να αντέξουν τα κήτη.

«Τα δελφίνια μπορούν να κολυμπούν και να σκέφτονται χωρίς ξεκούραση ή ύπνο για μέρες ολόκληρες, πιθανότατα χωρίς χρονικό περιορισμό» εξηγεί ο Δρ Μπρανστέτερ.

Βάσει των ευρημάτων, οι ειδικοί πιστεύουν ότι τα δελφίνια μπορούν επιτυχώς να ρυθμίζουν την «ενεργή» πλευρά του εγκεφάλου τους, ξεκουράζοντας την «ανενεργή». Επόμενος στόχος τους τώρα είναι η μελέτη των εγκεφαλικών μοτίβων των δελφινιών με τη βοήθεια ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος.

«Η εκπαίδευση ενός δελφινιού ώστε να ανέχεται να κουβαλά ένα φορητό σύστημα ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος ανθεκτικό στις αντιξοότητες που κρύβει η ζωή στον ωκεανό, αποτελεί πραγματική πρόκληση» αναφέρει ο Δρ Μπρανστέτερ. «Ωστόσο οι δυσκολίες αυτές δεν είναι ανυπέρβλητες. Αυτό που μας ενδιαφέρει επίσης να δούμε είναι κατά πόσο τα άγρυπνα δελφίνια μπορούν να πραγματοποιήσουν περίπλοκες νοητικές δραστηριότητες όπως π.χ. την επίλυση προβλημάτων ή την κατανόηση τεχνητών γλωσσών».

H έρευνα δημοσιεύεται στην αμερικανική επιθεώρηση PLoS ONE.

Βήμα Science Newsroom ΔΟΛ