Οι πρόγονοι μας έλεγαν: είσαι ότι τρως και απ’ ότι δείχνει και η βιβλιογραφία, είχαν εν μέρει δίκιο. Η διατροφή επηρεάζει το πώς λειτουργεί ο οργανισμός μας εκ των έσω, επηρεάζει όμως και αυτό που φαίνεται: την επιδερμίδα μας, τα νύχια μας αλλά και το τριχωτό της κεφαλής μας. Καθώς το τριχωτό απαρτίζεται από εκατομμύρια τρίχες, των οποίων τα δομικά υλικά είναι μέταλλα, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι μερικά συστατικά της διατροφής μας αποθηκεύονται στα μαλλιά μας και επηρεάζουν και την υγεία τους. Συνεπώς, η βέλτιστη συγκέντρωση των δομικών συστατικών της τρίχας βελτιώνει την ποιότητά της, την αντοχή της, το περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται αλλά και τη δομή της.

Το υγιές μαλλί εξαρτάται από την ικανότητα του σώματος να κατασκευάσει έναν υγιή άξονα για την τρίχα, όπως και από την υγεία του δέρματος και των θυλακίων. Βοηθάει η καλή κατάσταση του σιδήρου αλλά και οι βιταμίνες C, B και ψευδάργυρος που παίζουν ρόλο στη δημιουργία ερυθρών αιμοπεταλίων και προωθούν και την καλή θρέψη και οξυγόνωση της τρίχας.

Απώλεια μαλλιών μπορεί να προκληθεί από σοβαρές ιώσεις, παθήσεις του θυρεοειδούς, κάποια χειρουργική επέμβαση, μια χρόνια ασθένεια, ακόμα και από μια ακραία, μη ισορροπημένη δίαιτα. Η ξαφνική μείωση της ενέργειας και ειδικότερα των πρωτεϊνών που λαμβάνει οργανισμός, που μπορεί να προκληθεί από υποσιτισμό, αυστηρή δίαιτα αλλά και διαταραχές διατροφής (νευρογενής ανορεξία κτλ), προκαλεί απώλεια μαλλιών και σταματά την περαιτέρω ανάπτυξη των τριχών στην κεφαλή.

Η καλή διατροφή είναι απαραίτητη για την υγεία των μαλλιών, όπως ακριβώς είναι απαραίτητη για την υγεία όλου του σώματος. Γενικότερα, άλλα μικροθρεπτικά συστατικά είναι αντιοξειδωτικά, οπότε προστατεύουν το περιβάλλον της τρίχας, και άλλα είναι δομικά συστατικά και συμβάλλουν στην ανάπτυξή τους. Ποια θρεπτικά συστατικά επηρεάζουν τη θρέψη της τρίχας;

Βιταμίνες:

Βιταμίνη Α και καροτενοειδή – τα αντιοξειδωτικά αυτά παράγουν υγιές (sebum, δηλαδή υγιές) περιβάλλον για την ανάπτυξη της τρίχας. Η έλλειψη της βιταμίνης Α διακόπτει την ανάπτυξη της τρίχας και σε ακραίες περιπτώσεις οδηγεί σε αποχρωματισμό. Περιέχεται στα λιπαρά ψάρια, στο κρέας, στο γάλα, στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, στο καρότο, το βερίκοκο κα τα ροδάκινα. Προσοχή στις μεγαδόσεις από συμπληρώματα βιταμινών γιατί αποθηκεύεται στο συκώτι, είναι τοξική και μπορεί να προκαλέσει απώλεια μαλλιών και άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας

Βιταμίνη C – ισχυρό αντιοξειδωτικό και συστατικό του κολλαγόνου που βρίσκεται σε όλους τους ιστούς της επιδερμίδας. Καλές πηγές θεωρούνται τα εσπεριδοειδή φρούτα, το ακτινίδιο, η πιπεριά, η πατάτα και τα λαχανικά εποχής

Βιταμίνη Ε – ισχυρό αντιοξειδωτικό που προωθεί την κυκλοφορία στο τριχωτό της κεφαλής ενώ θωρακίζει τις μεμβράνες της τρίχας από τη δράση των οξειδωτικών. Περιέχεται σε καλής ποιότητας έλαια, σπόρους, ξηρούς καρπούς και πράσινα φυλλώδη λαχανικά

Βιοτίνη (σύμπλεγμα βιταμινών Β) – βοηθάει στην παραγωγή κερατίνης, ενώ φέρεται να παίζει ρόλο στην πρόληψη της τριχόπτωσης αλλά και στην παραγωγή νέων τριχών. Περιέχεται στη μαγιά μπύρας, δημητριακά ολικής άλεσης, κρόκους αβγών, συκώτι, ρύζι και γάλα

Βιταμίνη Β12 – σημαντική για την υγεία των μαλλιών. Ανεπάρκεια μπορεί να εμφανίσουν αυτοί που  ακολουθούν τακτικά αυστηρά νηστείες. Καλές πηγές θεωρούνται τα άπαχα κρεατικά, το ψάρι, τα πουλερικά και τα αβγά

Μικρότερης σημασίας αλλά χωρίς να παραβλέπεται ο ρόλος τους φαίνεται να είναι:

Νιασίνη (βιταμίνη Β3) – βελτιώνει την κυκλοφορία στο τριχωτό της κεφαλής. Πηγές: μαγιά μπύρας, σιτάρι, ψάρι, γαλοπούλα, κοτόπουλο και κρέας

Παντοθενικό οξύ (βιταμίνη Β5) – προλαμβάνει την τριχόπτωση. Περιέχεται: ολικής άλεσης δημητριακά, μαγιά μπύρας, κρέας και εντόσθια και κρόκοι αβγών

Βιταμίνη Β6 – βοηθάει στην παραγωγή μελανίνης και προλαμβάνει την τριχόπτωση- μαγιά μπύρας, συκώτι, ολικής άλεσης δημητριακά, λαχανικά, εντόσθια και κρόκοι αβγών

Μέταλλα:

Σίδηρος – μέταλλο απαραίτητο καθώς μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες σε ολόκληρο το σώμα. Η χρόνια έλλειψη σιδήρου μπορεί να προκαλέσει τριχόπτωση και είναι συνήθης σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, σε ηλικιωμένους αλλά και σε άτομα με φτωχή διατροφή. Κάποιες έρευνες δείχνουν ότι η ενίσχυση του οργανισμού με σίδηρο αποτρέπει την απώλεια μαλλιών σε άτομα με ανεπάρκεια, ενώ κάποιες ερευνητικές ομάδες υποστηρίζουν τη λήψη συμπληρωμάτων. Καλές πηγές θεωρούνται: το συκώτι, το κρέας, τα ψάρια, τα πουλερικά, τα αβγά, τα αποξηραμένα φρούτα και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Η χορήγηση συμπληρωμάτων θα πρέπει να γίνεται μόνο με ιατρική συνταγή για αποφυγή τοξικότητας.

Χαλκός – προλαμβάνει την απώλεια των μαλλιών, όπως και ανωμαλίες στη δομή και το χρώμα της τρίχας. Περιέχεται σε: οστρακοειδή, συκώτι, πράσινα λαχανικά, ολικής άλεσης δημητριακά, αβγά, κοτόπουλο και φασόλια

Θείο – βασικό συστατικό της τρίχας. Πηγές: κρεμμύδια, σκόρδο, αβγά, σπαράγγια, κρέας, ψάρι και γαλακτοκομικά

Ψευδάργυρος – Η ανεπάρκεια ψευδαργύρου μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα ξηρά και λιπαρά μαλλιά, μαλλιά που θρυμματίζονται εύκολα αλλά και αραιά μαλλιά. Επίσης, η έλλειψη ψευδαργύρου μπορεί να απορυθμίσει την έκφραση κάποιων ορμονών του φύλου και να επηρεάσει έτσι την υγεία των μαλλιών. Περιέχεται σε: θαλασσινά και οστρακοειδή, ηλιόσπορους, κόκκινο κρέας, μαγιά μπύρας και σπανάκι. Η αθρόα λήψη συμπληρωμάτων μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της απορρόφησης χαλκού που επίσης σχετίζεται με την τριχόπτωση

Τέλος, σημαντικά για την υγεία των στιβάδων της επιδερμίδας είναι τα απαραίτητα λιπαρά οξέα ω-3 και ω-6 καθώς έχουν βασικό ρόλο στον περιορισμό της φλεγμονής και την προστασία των μεμβρανών. Τα απαραίτητα λιπαρά οξέα βρίσκονται στα καλής ποιότητας έλαια, τους ξηρούς καρπούς, στα λιπαρά ψάρια καθώς και στη σόγια.

Μια διατροφή που είναι ποικίλη και πλούσια σε φρέσκα λαχανικά και φρούτα εποχής καθώς και σπόρους, έλαια, λιπαρά ψάρια αλλά και άπαχα κρεατικά είναι επιθυμητή για την υγεία των μαλλιών. Σε αυτά τα πρότυπα στηρίζεται η Μεσογειακή Διατροφή και συνίσταται η ακολούθησή της. Η Μεσογειακή Διατροφή περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που προαναφέρθηκαν, ενώ οι ελλείψεις και οι ανεπάρκειες, ιδίως για τα μέταλλα, είναι σπάνιες.

Η Μεσογειακή Διατροφή θεωρείται πλέον σημαντικότατη για την πρόληψη αρκετών χρόνιων νοσημάτων. Καθώς τα περισσότερα χρόνια νοσήματα επηρεάζουν την υγεία του τριχωτού της κεφαλής, η ακολούθηση της Μεσογειακής Διατροφής φαίνεται να παίζει ρόλο τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον.

Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα με το τριχωτό της κεφαλής σας, πιθανόν να χρειαστεί η λήψη κάποιων συμπληρωμάτων διατροφής. Η λήψη συμπληρωμάτων θα πρέπει να γίνει με παρακολούθηση από ειδικό ιατρικό επιτελείο σε δόσεις που δεν ξεπερνούν τις συνιστώσες, ιδιαίτερα εάν συνυπάρχουν άλλα προβλήματα υγείας. Μπορεί να χρειαστεί να περιμένετε για κάποιο διάστημα από την αρχή της λήψης συμπληρωμάτων μέχρι να δείτε αποτέλεσμα. Εάν η διατροφή σας δεν έχει ποικιλία ή είναι χαμηλή σε ποιότητα, απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό.

Χριστίνα-Έλενα Δρακοπούλου

Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος

State Registered Dietitian (UK), M.Sc.