Με τον συνήθη ανάλαφρο τρόπο του βαλκανικού μας εξωτισμού, κάποια κυβερνητικά στελέχη ξαναέφεραν στο προσκήνιο το ζήτημα της επιστροφής στο εθνικό νόμισμα. Μας συμφέρει τελικά ή όχι;

Ο Γιάννης Μαστρογεωργίου διευθυντής του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη στο οποίο επικεφαλής είναι η Άννα Διαμαντοπούλου υποστηρίζει ευθέως ότι σε αυτήν την περίπτωση το πιο πιθανό είναι η χώρα να δοκιμάσει ένα «ισοπεδωτικό κοκτέιλ υπερπληθωρισμού, υψηλών επιτοκίων και διεθνούς απομόνωσης, παραπέμποντας σε τριτοκοσμικές εικόνες οικονομικής και πολιτικής αστάθειας».

Ιδού δέκα ενδιαφέρουσες ερωτήσεις με τις απαντήσεις που δίνει σε κρίσιμα ζητήματα.

Τι θα συμβεί με τις καταθέσεις;

Οι καταθέσεις θα είναι υποχρεωτικά μετατρέψιμες σε δραχμές. Όση θα είναι η υποτίμηση της δραχμής, τόση αγοραστική δύναμη θα χάνουν. Το μέγεθος αυτό θα βρίσκεται σε συνάρτηση με τον ρυθμό αύξησης του πληθωρισμού. Προϋπόθεση για το σενάριο αυτό είναι να έχουν μείνει όρθιες οι τράπεζες, τονίζεται στην ανάλυση.

Τι θα αλλάξει στα δάνεια;

Τα δάνεια τα οποία έχουν συναφθεί σε συνάλλαγμα εξακολουθούν να οφείλονται σε συνάλλαγμα. Αυτό σημαίνει ότι το κεφάλαιο του χρέους θα αυξάνεται διαρκώς σε συνάρτηση με την υποτίμηση του νομίσματος. Το ίδιο θα ισχύει και με τους τόκους.

Τι θα γίνει με τις τράπεζες;

Οι τράπεζες είναι βιώσιμες μόνο αν έχουν κεφαλαιακή επάρκεια. «Τα “κόκκινα” δάνεια θα εκτοξευτούν, καθώς οι επιχειρήσεις – οφειλέτες δεν θα έχουν έσοδα για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους λόγω μεγάλης πτώσης του τζίρου. Οι ιδιώτες οφειλέτες επίσης δεν θα έχουν έσοδα, ως άνεργοι ή εργαζόμενοι ιδιαίτερα χαμηλών απολαβών. Επομένως, στο διάστημα που θα μεσολαβήσει για μια μετάβαση στη δραχμή, είναι πιθανό να έχουν εξανεμιστεί οι καταθέσεις».

Πώς θα επηρεαστούν οι τιμές των εισαγόμενων προϊόντων;

Θα επηρεαστούν από την υποτίμηση. Όσο πιο πολύ υποτιμάται η δραχμή, τόσο υψηλότερα θα διαμορφώνεται η τιμή τους και αυτό θα αφορά καύσιμα, φάρμακα, κλπ.

Τι θα γίνει με το δημόσιο χρέος;

To δημόσιο χρέος που αφορά σε δάνεια που διέπονται από το ελληνικό δίκαιο, είναι δυνατό να μετατραπεί σε δραχμές. Δεν ισχύει το ίδιο, όμως, με το δημόσιο χρέος που αφορά σε δάνεια τα οποία διέπονται από το αγγλικό δίκαιο, δηλαδή σε όλα τα δάνεια των τελευταίων ετών μέσω των ευρωπαϊκών μηχανισμών στήριξης. «Παράλληλα, η πραγματική αξία του εξωτερικού μας χρέους θα αυξηθεί, καθιστώντας πολύ δύσκολη την εξυπηρέτησή του. Αυτό θα οδηγήσει σε στάση πληρωμών όχι μόνο από το κράτος αλλά και από τις μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν δανειστεί από το εξωτερικό. Αυτή η αθέτηση των υποχρεώσεων θα αποκόψει τη χώρα από τις διεθνείς χρηματαγορές, τουλάχιστον μέχρι να υπάρξει συμφωνία για νέο “κούρεμα”, κάτι που συνήθως απαιτεί πολύχρονες διαπραγματεύσεις».

Θα καταστεί η ελληνική οικονομία πιο ανταγωνιστική;

«Το επιχείρημα της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας μέσω της υποτίμησης (έχουμε ήδη υποστεί την εσωτερική υποτίμηση) , πάσχει γιατί θα πρόκειται για ανταγωνιστικότητα βασισμένη στη φτηνή εργασία, μακριά από τη λογική των δραστηριοτήτων υψηλής προστιθέμενης αξίας, μέσω της τεχνολογίας αιχμής και της εξωστρέφειας, που θα μπορούσαμε να έχουμε με τη συμμετοχή στο ευρώ. Η όποια βελτίωση επέλθει στην ανταγωνιστικότητα της χώρας, θα περιοριστεί από τη δυσκολία χρηματοδότησης επιχειρήσεων από το τραπεζικό σύστημα και από το υψηλότερο κόστος της ενέργειας και των πρώτων υλών.

Μακροπρόθεσμα, η αρχική βελτίωση της ανταγωνιστικότητας θα εξανεμιστεί, εκτός εάν συνοδευτεί από ραγδαίες και θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις και δραστικές περιοριστικές δημοσιονομικές πολιτικές».

Ο τουρισμός δεν θα ενισχυθεί με τη δραχμή;

Οι τιμές υπηρεσιών του τουρισμού και οι τιμές των κατοικιών, θα μειωθούν σημαντικά και πολλοί προσβλέπουν σε ανάπτυξη του τουρισμού και στην προσέλκυση νέων επενδύσεων.

Ωστόσο, όπως αναφέρεται στην ανάλυση, εκτιμάται ότι τουρίστες και επενδυτές θα έρθουν σε μια κατεστραμμένη χώρα με διάχυτη τη φτώχεια, τις κοινωνικές συγκρούσεις, την πολιτική αστάθεια και τη διαρκή αβεβαιότητα. «Επομένως, τα δύο βασικά επιχειρήματα για την επιστροφή στη δραχμή, δηλαδή η αύξηση της ανταγωνιστικότητας και οι θετικές συνέπειες στον ρυθμό ανάπτυξης από την αύξηση των εξαγωγών και του τουρισμού, καταρρίπτονται καθώς οι θετικές συνέπειες θα είναι περιορισμένες».

Θα σταματήσει η λιτότητα;

«Όχι γιατί η αγοραστική δύναμη της δραχμής θα μειώνεται από τον πληθωρισμό και την υποτίμηση για μεγάλο διάστημα».

Η χώρα θα είναι πιο ισχυρή και εθνικά κυρίαρχη;

«Σε περίπτωση εξόδου από την ευρωζώνη η Ελλάδα πιθανότατα θα αναγκαζόταν να εγκαταλείψει και την ΕΕ. Θα ήταν αδύνατον για την Ελλάδα να παραμείνει ως πλήρες μέλος της ΕΕ έχοντας αποχωρήσει ως χρεοκοπημένη χώρα από την ευρωζώνη, καθώς με την έξοδο από το Ευρώ θα αναγκαζόταν να εφαρμόσει μέτρα και πολιτικές, όπως ελέγχους στη διακίνηση κεφαλαίων, αγαθών, ατόμων κ.λπ., που θα παρέβαιναν τους κανόνες της ενιαίας, εσωτερικής αγοράς. Η παράβαση των κανόνων της ενιαίας, εσωτερικής αγοράς θα αποτελούσε τη βασικότερη αιτιολογία για αποχώρηση από την ΕΕ. Επίσης, η έξοδος από την ευρωζώνη θα έθετε σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια της χώρας, καθώς, η συμμετοχή στην ΟΝΕ και στους ευρωπαϊκούς θεσμούς διαφυλάττει σε μεγάλο βαθμό τα εθνικά συμφέροντα και την εθνική κυριαρχία της χώρας».

Γνωρίζουν η κυβέρνηση και τα κόμματα τις συνέπειες της δραχμής;

Όπως σημειώνεται στην ανάλυση, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γ. Δραγασάκης γνωρίζοντας προφανώς τις συνέπειες είχε δηλώσει κατά την πρώτη φάση της έξαρσης της συζήτησης για τη Δραχμή και πολύ πριν ο ΣΥΡΙΖΑ γίνει Κυβέρνηση, τον Δεκέμβριο του 2012, τα εξής: «Επιστροφή στη δραχμή στο πλαίσιο της ΕΕ, με τους υφιστάμενους συσχετισμούς, από την άποψη των εργαζόμενων τάξεων, σημαίνει συνέχιση της άγριας λιτότητας με άλλα μέσα. Ακριβώς γι’ αυτό πιστεύω ότι, αν υπάρξει μεθόδευση ή πρωτοβουλία για την έξοδο της Ελλάδας από το Ευρώ, αυτή δεν θα προέλθει από την αριστερά αλλά από απειλούμενα τμήματα της ελληνικής οικονομικής ολιγαρχίας».