Ο λόγος για το διώροφο νεοκλασικό κτίριο της οδού Πανεπιστημίου 40 που λες και βρίσκεται στην αγκαλιά ενός τελείως μοντέρνου πολυώροφου οικοδομήματος που στέκει ακριβώς πίσω του.

Οι Αθηναίοι που κατεβαίνουν την Πανεπιστημίου πιθανότητα δεν γνωρίζουν καν την διαδρομή του στο χρόνο και κυρίως τις κατά καιρούς χρήσεις του κτηρίου.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Στη πολύ χρήσιμη δεξαμενή πληροφοριών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (http://www.eie.gr) βρίσκουμε τις εξής πληροφορίες : «(Το κτήριο) οικοδομήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα και, για ένα μεγάλο διάστημα της ύπαρξής του, έχει στεγάσει τραπεζικά καταστήματα.

Αρχικά απετέλεσε την έδρα της Λαϊκής Τράπεζας (έτος ίδρυσης 1905), η οποία το 1927 απέκτησε και το απέναντι τετραώροφο μέγαρο, στη γωνία των οδών Πανεπιστημίου και Πεσμαζόγλου (έργο του αρχιτέκτονα Αναστάσιου Μεταξά).

Κατά τις επόμενες δεκαετίες το κτίριο υπέστη διάφορες μετατροπές (προσθήκη ορόφου, φθορά διακοσμητικών στοιχείων κ.τ.λ.).

Το 1980, όταν είχε περιέλθει στην Εθνική Κτηματική Τράπεζα (θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας), ο αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Καλλιγάς (γεν. 1932) σχεδίασε μια λύση που περιλάμβανε μεν τη διατήρηση και αποκατάσταση του κτίσματος στην αρχική του μορφή, αλλά ταυτόχρονα προχωρούσε στην προσθήκη ενός τελείως μοντέρνου πολυώροφου οικοδομήματος, στον ακάλυπτο χώρο πίσω από το νεοκλασικό.

Η λύση αυτή θεωρήθηκε από κάποιους ως μια χρυσή τομή ανάμεσα στη διατήρηση ενός σημαντικού μεν αλλά μικρού νεοκλασικού κτιρίου σε ένα πανάκριβο οικόπεδο στο κέντρο της πόλης αφενός και αφετέρου στην κάλυψη των συγχρόνων αναγκών της τράπεζας. Η επιλογή αυτή, παρά τις επικρίσεις που δέχθηκε από αρκετούς αρχιτέκτονες, απετέλεσε τελικώς υπόδειγμα για αρκετά ανάλογα κτίρια των Αθηνών.

Το 1998, η Εθνική Κτηματική Τράπεζα απορροφήθηκε πλήρως από την Εθνική Τράπεζα, στην οποία περιήλθε και το διπλό πλέον μέγαρο, το οποίο υπέστη νέες μετατροπές στην διατηρητέα πρόσοψή του (αφαίρεση των διακοσμητικών αγαλμάτων που είχαν τοποθετηθεί στη στέψη του, κ.τ.λ.)».