Δημιουργήστε το αφεντικό σας Επιτελώντας κοινωνικό έργο

Με «πρώτη ύλη» την κοινωνική συνείδηση, το συνεργατισμό, την αλληλέγγυα προσφορά στο κοινωνικό σύνολο μπορεί να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός συλλογικού οφέλους, πού θα αποφέρει και κέρδη, αποκλειστικά και μόνον από δράσεις που εξυπηρετούν το κοινωνικό συμφέρον. Οι αστικοί συνεταιρισμοί κοινωνικού σκοπού, οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ., Ν. 4019/2011), κουβαλούν εξ ορισμού αυτήν τη φιλοσοφία: συνταιριάζουν την εξυπηρέτηση κοινωνικών συμφερόντων με τον κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Η ίδρυση μιας Κοιν.Σ.Επ. είναι πολύ εύκολη, ωστόσο σύμφωνα με μέλη αστικών συνεταιρισμών, υπάρχουν αγκυλώσεις όσον αφορά το νομοθετικό πλαίσιο, ενώ και η ελληνική κοινωνία δεν είναι ακόμη ώριμη να αντιληφθεί τη φιλοσοφία τους και να συμμετάσχει ενεργά.

«Στόχος δεν είναι ο πλουτισμός»

Με ένα απλό καταστατικό, χωρίς την ανάμειξη του Πρωτοδικείου ή του Επιμελητηρίου, μπορεί να ιδρυθεί μια Κοιν.Σ.Επ., και μάλιστα με αρχικό κεφάλαιο ακόμη και 100 ευρώ από κάθε μέλος. Απαραίτητες προϋποθέσεις η προσωπική προσφορά και το πνεύμα αλληλεγγύης, εμπιστοσύνης και συνεργασίας, ανέφερε στην «Εργασία» του «ΑτΚ» ο Άγγελος Φίσκιλης μέλος του «Κοινωνικού Συνδετήρα», τονίζοντας ότι ο στόχος συμμετοχής δεν εί­ναι ο πλουτισμός, αλλά η κοινωνική προσφορά και μια θέση εργασίας. Ο ίδιος σημειώνει μάλιστα ότι υπάρχει εξειδικευμένο τμήμα Διοίκησης Κοιν.Σ.Επ. με έδρα το Μεσολόγγι, οι απόφοιτοι του οποίου έχουν την εκπαιδευτική κατάρτιση για τη λειτουργία τους, «Δυστυχώς βάσει του νόμου οφείλουμε να πληρώσουμε τέλος επιτηδεύματος, παρόλο που η συντριπτική πλειονότητα των 500 και πλέον Κοιν.Σ.Επ. σε όλη την Ελλάδα έχουν πρόσφατα δημιουργηθεί κυρίως από ανέργους και δεν έχουν έσοδα λόγω αδυναμίας εφαρμογής του νόμου», ανέφερε ο Κ. Φίσκιλης, εκφράζοντας την εύλογη απορία του «Πού θα βρουν τα χρήματα αυτά οι άνεργοι; Εχουμε στείλει επιστολές στους αρμόδιους υπουργούς ζητώντας να υπάρξει νομοθετικό πλαίσιο, αφού δεν έχει εκδοθεί ακόμη σχετική ΚΥΑ για να ενεργοποιηθεί ο. κεντρικός μηχανισμός στήριξης».

Τρεις κατηγορίες

Ανάλογα με τον ειδικότερο σκοπό, οι Κοιν.Σ.Επ. διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες

«Ένταξης»: αποσκοπούν στην ενσωμάτωση στην οικονομική και κοινωνική ζωή ευάλωτων ομάδων (άτομα με αναπηρίες, εξαρτημένα ή απεξαρτημένα από ουσίες, οροθετικοί, αποφυλακισμένοι, ανήλικοι παραβάτες). Το 40% των εργαζομένων θα πρέπει να ανήκει στις ομάδες αυτές.

«Κοινωνικής Φροντίδας»: αποσκοπούν στην παραγωγή και παροχή προϊόντων και υπηρεσιών κοινωνικού – προνιακού χαρακτήρα για ομάδες πληθυσμού όπως ηλικιωμένοι, βρέφη, άτομα με αναπηρία και άτομα με χρόνιες παθήσεις.

«Συλλογικού και Παραγωγικού Σκοπού»: παραγωγή προϊόντων και παροχή υπηρεσιών σε τομείς όπως ο πολιτισμός, το περιβάλλον, η οικολογία, η εκπαίδευση, οι παροχές κοινής ωφέλειας, η αξιοποίηση τοπικών προϊόντων, η διατήρηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων και επαγγελμάτων.

Γενικά χαρακτηριστικά

Μια Κοιν.Σ.Επ. πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον πέντε μέλη ή επτά μέλη για τις «Ένταξης», ενώ όσον αφορά τα κέρδη, διανέμονται ποσοστιαίο: 5% για το σχηματισμό αποθεματικού, ως 35% διανέμεται στους εργαζομένους ως κίνητρο παραγωγικότητας, το υπόλοιπο διατίθεται στις δραστηριότητες της επιχείρησης και στη δημιουργία θέσεων εργασίας

Το κέρδος, σύμφωνα με τον κ. Φίσκιλη, δεν μπορεί να πηγαίνει στα μέλη παρά μόνον εάν εργάζονται. Να σημειωθεί ότι οι εργαζόμενοι στις Κοιν.Σ.Επ. οι οποίοι ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού και λαμβάνουν επίδομα πρόνοιας ή οποιαδήποτε άλλη παροχή, συνεχίζουν να εισπράττουν τις παροχές αυτές ταυτόχρονα με την αμοιβή τους.

«Η κοινωνία δεν είναι ώριμη»

«Ο μοναδικός που μπορεί να μας κρατήσει όταν πέφτουμε είναι ο διπλανός μας, λέει στην «Εργασία» του «ΑτΚ» ο Ατάμ Αταμιάν, εκπρόσωπος Τύπου της Κοιν.Σ.Επ. «Άριστον», την οποία απαρτίζουν 25 μέλη με όραμα την κοινωνική προσφορά σε άτομα με κινητικές δεξιότητες. «Εξ ορισμού οι Κοιν.Σ.Επ. παράγουν κέρδος, είναι αυτοχρηματοδοτούμενες μονάδες με κύρια φιλοσοφία να επιτελέσουν κοινωνικό έργο», ανέφερε ο κ. Αταμιάν, τονίζοντας ότι η κοινωνία δεν είναι ώριμη ακόμη, αλλά δεν πρέπει να περιμένουμε να ωριμάσει από μόνη της «Πρέπει να προβάλουμε το έργα μας στην κοινωνία, ώστε να καλλιεργηθεί ο συνεργατισμός και η έννοια της προσφοράς, «Κύριος στόχος της “Άριστον” είναι η προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών σε άτομα με κινητικές δεξιότητες, τα οποία μπορούν να προσφέρουν και τις υπηρεσίες τους. Πρόσφατα λ.χ. μια ομάδα τριών ατόμων, μεταξύ των οποίων δύο άτομα με ειδικές δεξιότητες, προχωρούν στην ανάπτυξη εφαρμογών για smart phones που εξυπηρετούν αυτήν την κατηγορία του πληθυσμού», είπε ο Κ. Αταμιάν.

Στα σκαριά Κοιν.Σ.Επ. για το σιτάρι στην Πιερία

Με αργά αλλά σταθερά βήματα προχωρά η δημιουργία κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης στην Πιερία, που θα ασχοληθεί με την παραγωγή και διάθεση του δίκοκου σιταριού. «Για να ξεκινήσει θετικά ένα τέτοιο μοντέλο επιχείρησης, θα πρέπει οι ιδρυτές του να ξεκινούν από την ίδια αφετηρία να έχουν συνείδηση την κοινωνική προσφορά», ανέφερε ο Δαμιανός Παχόπουλος, από τα έξι άτομα που ετοιμάζουν την Κοιν.Σ.Επ. «Η κοινωνική προσφορά των δέκα μπορεί να δημιουργήσει μια πλήρη θέση εργασίας, γι’ αυτό όσο περισσότερα είναι τα μέλη τόσο το καλύτερο», ανέφερε ο κ. Παχόπουλος, σημειώνοντας ότι η υλοποίηση της ιδέας ξεπερνά πολύ τα σύνορα της Πιερίας.

«Δημιουργήσαμε το αφεντικό μας»

Η ανεργία οδήγησε αρχικά πέντε γυναίκες στο Λαγκαδά να συστήσουν την Κοιν.Σ.Επ. «Μυγδονία», τον Αύγουστο του 2012 ωστόσο η έλλειψη εκπαίδευσης, κυρίως στο συνεργατισμό που απαιτεί η φιλοσοφία ενός τέτοιου εγχειρήματος δυσχέρανε την πορεία. Τελικά η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση «Μυγδονία» λειτουργεί μέχρι και σήμερα με τρεις γυναίκες και δυο άντρες, παράγοντας χειροποίητα σαπούνια με ελαιόλαδο, αλισίβα και βότανα, κηραλοιφές με μέλι κ.ά.

Στόχος της το συλλογικό όφελος, η οικονομική ανάπτυξη μέσω της δημιουργίας θέσεων εργασίας και η ενδυνάμωση της αγροτικής ανάπτυξης. «Δημιουργήσαμε το αφεντικό που μας προσέλαβε σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία», ανέφερε η Στέλλα Γκουδίνογλου, από τους ιδρυτές του αστικού συνεταιρισμού,

«Το νομοθετικό πλαίσιο δε βοηθά»

«Μετά το κλείσιμο της βιοτεχνίας μου, είχα την ιδέα από το 2006 να δημιουργηθεί ένας συνεταιριστικός οργανισμός στο Ζαγκλιβέρι για να βοηθηθεί όλη η περιοχή και οι αγρότες. Όταν αργότερα έμαθα για την περίπτωση των Κοιν.Σ.Επ. κινητοποιήθηκα μαζί με άλλα έξι άτομα. Ασχολούμαστε με 12 προϊόντα, βότανα, αρωματικά φυτά, τσάι, τα οποία παίρνουμε από τους αγρότες της περιοχής μας, ­ ανέφερε ο Κώστας Πατερνάς, μέλος της Κοιν.Σ.Επ. ο οποίος ωστόσο τονίζει ότι υπάρχουν προβλήματα στη λειτουργία της επιχείρησης, η οποία εξυπηρετεί μεν τον κοινωνικό σκοπό της ωστόσο η φορολογία και τα πρόστιμα που λαμβάνει δυσχεραίνουν την ύπαρξή της. «Το νομοθετικό πλαίσιο πρέπει να προσαρμοστεί στη νέα αυτή μορφή κοινωνικού συνεταιρισμού», ανέφερε ο ίδιος, προσθέτοντας ότι στην Ισπανία υπάρχουν Κοιν.Σ.Επ. που απασχολούν ακόμη και 500 άτομα.

Αγγελιοφόρος της Κυριακής – Ένθετο Εργασία σελίδες 6-7 Ρεπορτάζ της Γιούλης Αγγελή