Μετά την αύξηση στις τιμές των εισιτηρίων, οι συγκοινωνιακοί φορείς με στόχο το ακόμη μεγαλύτερο εισερχόμενο κέρδος στα ταμεία τους και με την κυβέρνηση στο πλευρό τους, έχουν εντατικοποιήσει του ελέγχους εισιτηρίων στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.

Η ”συνάντηση” των επιβατών με τους ελεγκτές έχει γίνει πλέον καθημερινή, ειδικά σε κεντρικούς σταθμούς του Μετρό. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι επιβάτες μη γνωρίζοντας τα δικαιώματά τους και τρομοκρατημένοι από τον εκάστοτε ελεγκτή θεωρούν ότι έχουν διαπράξει σχεδόν κακουργηματική πράξη, καλούνται να απολογηθούν, ευτελίζονται μπροστά στους υπόλοιπους και σπεύδουν να ικανοποιήσουν κάθε αίτημα των εν λόγω υπαλλήλων.

Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα δεν έχουν λείψει και τα περιστατικά άσκησης λεκτικής ή σωματικής βίας, παράνομης εξακρίβωσης  προσωπικών στοιχείων ακόμη και παράνομης κατακράτησης.

Ο νομοθέτης από την πλευρά του δε θέλησε διόλου να διατηρήσει την ποινικοποίηση της  δόλιας αποφυγής πληρωμής εισιτηρίου, την αποποινικοποίησε πλήρως κι αρκέστηκε  σε κυρώσεις εξ ολοκλήρου διοικητικές.Το άρθρο 391Π.Κ. περί της δόλιας αποφυγής πληρωμής εισιτηρίου, καταργήθηκε με το άρθρο1 παρ.12β του ν.2207/1994, με την εισηγητική περί καταργήσεως έκθεση του νομοθέτη.

Αφού θεωρούμε, ότι δεν υφίσταται κανένα ποινικό αδίκημα, στις ως άνω περιγραφόμενες συμπεριφορές, ο ελεγκτής, ο οδηγός, ή οποιοσδήποτε άλλος, δεν έχει κανένα δικαίωμα να δεσμεύσει, να συλλάβει, να κρατήσει ή να περιορίσει με οποιονδήποτε τρόπο, τον επιβάτη, ούτε βέβαια να κλείσει τις πόρτες του λεωφορείου. Η τελευταία πράξη από πλευράς ελεγκτών αποτελεί συνήθη πρακτική και είναι ακριβώς αυτή που αποτελεί ποινικό αδίκημα.

Σύμφωνα με το άρθρο 325 του Ποινικού Κώδικα, «όποιος με πρόθεση κατακρατεί άλλον χωρίς την θέλησή του ή του στερεί με άλλον τρόπο την ελευθερία της κίνησης του, τιμωρείται με φυλάκιση». Μόλις κλείσουν λοιπόν οι πόρτες έχει διαπραχθεί το αδίκημα της παράνομης κατακράτησης, η οποία τιμωρείται ακόμη κι αν διαρκέσει λίγα λεπτά και διώκεται αυτεπάγγελτα. Ο παθών έχει δικαίωμα ν’ αξιώσει αποζημίωση, για ικανοποίηση της ηθικής του βλάβης.

Ακόμη και σε περίπτωση που έχει ένας επιβάτης εισιτήριο, θα το επιδείξει μόνο αφότου ο φερόμενος ως ελεγκτής του δείξει την υπηρεσιακή του ταυτότητα που περιλαμβάνει το όνομα, το μητρώο και την ιδιότητά του. Έπειτα ο επιβάτης θα δώσει εφόσον το επιθυμεί τα στοιχεία του προφορικά στον ελεγκτή, αν δεν θέλει να τα γνωστοποιήσει, αλλά παρόλα αυτά προθυμοποιείται να πληρώσει απευθείας το προβλεπόμενο πρόστιμο, τότε στην Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης και Επιβολής Προστίμου, τα στοιχεία του αναγράφονται ως ΑΓΝΩΣΤΑ. Ο ελεγκτής δεν είναι ανακριτικός υπάλληλος και δεν εξουσιοδοτείται από πουθενά να προβαίνει σε ανακριτικές πράξεις.Η όλη του συμπεριφορά πρέπει να διακρίνεται από λεπτότητα κι ευγένεια.

Αν ο επιβάτης δώσει τα στοιχεία του, αλλά δηλώσει ότι δεν έχει την ταυτότητα μαζί του, αυτό συνιστά αδυναμία και όχι άρνηση ,είναι λοιπόν αμφίβολο αν δικαιούται ο ελεγκτής να καλέσει την αστυνομία καθώς από καμία νομοθετική διάταξη, δεν προβλέπεται η υποχρέωση του πολίτη να φέρει μαζί του το δελτίο της ταυτότητάς του, αλλά ούτε να περιμένει την αστυνομία για να τον ελέγξει, αν δεν το επιθυμεί, όταν δεν έχει διαπράξει κανένα ποινικό αδίκημα.

Αν αποφασίσει ο επιβάτης να πληρώσει το πρόστιμο σε κάθε περίπτωση, η συμβουλή μας είναι τη στιγμή που υπογράφει την «πράξη βεβαίωσης παράβασης και επιβολής προστίμου», να αναγράφει πριν θέσει την υπογραφή του «με την ρητή επιφύλαξη παντός νομίμου δικαιώματός μου», καθώς δικαιούται να υποβάλει ένσταση για σπουδαίους λόγους.

Τα ΜΜΜ χρησιμοποιούνται από όλους τους πολίτες καθημερινά, σκοπός είναι να τους εξυπηρετούν, όχι να τους τρομοκρατούν.