ΔΙΧΩΣ επαρκή ρουχισμό και υπόδηση, οι άνθρωποι θα υπέφεραν πολύ και μάλιστα θα έχαναν τη ζωή τους στους παγερούς χειμώνες του Μακρινού Βορρά. Και όμως, για αμέτρητα ζώα η ζωή συνεχίζεται ασχέτως εποχής. Εκτός του ότι επωφελούνται από τη ζεστή χειμωνιάτικη επένδυση των φτερών ή της γούνας τους, τα ζώα εκμεταλλεύονται επίσης την εκπληκτική μονωτική ιδιότητα του χιονιού.

Το χιόνι αποτελείται από παγοκρυστάλλους οι οποίοι σχηματίζονται απευθείας από υδρατμούς—25 εκατοστά χιονιού αντιστοιχούν σε 2,5 περίπου εκατοστά νερού. Ως εκ τούτου, το χιόνι περιέχει πολύ αέρα, ο οποίος παγιδεύεται ανάμεσα στους κρυστάλλους. Αυτό το εκπληκτικό σχέδιο καθιστά το χιόνι καλό μονωτικό υλικό κατά του υπερβολικού κρύου, προστατεύοντας τους σπόρους και τα φυτά μέχρι να λιώσουν οι πάγοι την άνοιξη. Τότε, το χιόνι, σαν ένας τεράστιος ταμιευτήρας στερεοποιημένου νερού που παίρνει το σχήμα του εδάφους, λιώνει, ποτίζει το χώμα και τροφοδοτεί τα ποτάμια.

Ζωή Κάτω από την «Κουβέρτα»

Μέσα σε δίκτυα στοών ακριβώς κάτω από το χιόνι μπορεί να τριγυρίζουν βιαστικά κάθε είδους μικροσκοπικά, χνουδωτά ζωάκια καθώς ασχολούνται με τις καθημερινές τους δραστηριότητες, οι οποίες συνήθως σχετίζονται με την πυρετώδη αναζήτηση τροφής. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα λέμμινγκ, οι αρουραίοι και οι μυγαλές—μικρά, κυρίως νυκτόβια εντομοφάγα τα οποία συγγενεύουν με τους τυφλοπόντικες. Τα ποντίκια, από την άλλη μεριά, τα βλέπει κανείς συχνά να τρέχουν πάνω στην επιφάνεια του χιονιού αναζητώντας καρπούς, σπόρους και μαλακό εξωτερικό φλοιό από δενδρύλλια.

Πώς διατηρούν τα μικρότερα θηλαστικά τη σωστή θερμοκρασία σώματος; Πολλά δεν διαθέτουν απλώς μια ζεστή χειμωνιάτικη επένδυση, αλλά και μια ενσωματωμένη «θερμάστρα» που παράγει θερμότητα λόγω του έντονου μεταβολισμού τους. Όπως μπορείτε να φανταστείτε, αυτά τα ζωντανά θερμαντικά σώματα χρειάζονται πολλά καύσιμα. Οι μυγαλές, για παράδειγμα, τρέφονται καθημερινά με έντομα, προνύμφες και νύμφες συνολικού βάρους όσο το δικό τους. Αναλογικά, το μικρότερο είδος—η πυγμαία μυγαλή—τρώει ακόμη περισσότερο! Ως αποτέλεσμα, ουσιαστικά εκτός από τις ώρες που κοιμάται, βρίσκεται σε διαρκή αναζήτηση τροφής.

Τα πολλά μικροκαμωμένα θηλαστικά, με τη σειρά τους, κατέχουν υψηλή θέση στις γευστικές προτιμήσεις των αρπακτικών, μεταξύ των οποίων είναι η κουκουβάγια και δύο μέλη της οικογένειας των κουναβιών, η ερμίνα και η πολύ μικρή νυφίτσα. Όντας λεπτοκαμωμένα και ευκίνητα, τα κουνάβια είναι καλά εξοπλισμένα για να διασχίζουν χιονισμένους και κρυφούς λαβύρινθους καθώς αναζητούν την τροφή τους. Τα κουνάβια κυνηγούν ακόμη και κουνέλια, τα οποία τα ξεπερνούν σε μέγεθος.

Και οι κουκουβάγιες, επίσης, περιφέρονται προς αναζήτηση λείας. Η μεγάλη κουκουβάγια η νεφελώδης έχει τόσο οξεία ακοή ώστε μπορεί να εντοπίσει και να ακολουθήσει την πορεία ενός αρουραίου που κινείται κάτω από το χιόνι—με την προϋπόθεση ότι το χιόνι δεν είναι πολύ βαθύ. Μόλις η κουκουβάγια εντοπίσει το στόχο, βουτάει μέσα στο χιόνι, αρπάζει το άτυχο θήραμά της στα όμοια με δαγκάνες νύχια της και το μεταφέρει μακριά. Το βαθύ χιόνι, όμως, μπορεί να προμηνύει πείνα, ακόμη και λιμοκτονία, για πολλά αρπακτικά καθώς και υπερπληθυσμό των ειδών που είναι κατάλληλα για θηράματα.

Για να μη λιμοκτονούν, λοιπόν, στη διάρκεια της χειμερινής περιόδου κατά την οποία η τροφή είναι λιγοστή, πολλά ζώα χρησιμοποιούν τα αποθέματα λίπους που συσσωρεύουν τους πιο ζεστούς μήνες. Συνήθως, όμως, υπάρχει κάποια τροφή διαθέσιμη. Για παράδειγμα, οι άλκες τσιμπολογούν τα τρυφερά κλαδιά των δέντρων, ειδικότερα των πεύκων. Οι σκίουροι τρώνε θρεπτικούς σπόρους που έχουν κρύψει στα κελάρια τους και οι λαγοί μασούν τρυφερό φλοιό δέντρων, κλαδάκια και βλαστούς. Σε ορισμένα είδη πουλιών αρέσουν οι παγωμένοι καρποί και τα μικρά κλαδιά των πεύκων.

Προσγείωση Μέσα στο Χιόνι!

Κάποια πουλιά εκμεταλλεύονται τη μονωτική ιδιότητα του χιονιού για να διατηρούνται ζεστά καθώς ξεκουράζονται στη διάρκεια της μέρας ή όταν κοιμούνται τη νύχτα. Σε αυτά περιλαμβάνονται η αγριόκοτα, ο λυροπετεινός και η χιονόκοτα, καθώς επίσης και μικρότερα πουλιά όπως η κοκκινόσπιζα, ο πύρρουλας και το σπουργίτι. Αν το χιόνι είναι βαθύ και μαλακό, ορισμένα πουλιά απλώς προσγειώνονται και βυθίζονται μέσα σε αυτό, όπως ένα θαλασσοπούλι βουτάει στο νερό. Αυτή η επιδέξια στρατηγική δεν αφήνει το παραμικρό ίχνος το οποίο θα μπορούσαν να δουν ή να μυρίσουν τα αρπακτικά.

Όταν βρεθούν μέσα σε κάποια στιβάδα χιονιού, τα πουλιά σκάβουν μια οριζόντια εσοχή μήκους ως και ενός μέτρου, η οποία αποκαλείται κιέπι στη φινλανδική. Οι νυχτερινοί άνεμοι σβήνουν από την επιφάνεια οποιαδήποτε ένδειξη υπόγειας ζωής. Όταν οι άνθρωποι βγαίνουν να περπατήσουν και πλησιάζουν κάπως περισσότερο σε μία από αυτές τις φωλιές των πουλιών, το τρίξιμο του χιονιού τα ειδοποιεί. Η απότομη εκτίναξη του χιονιού και το άγριο φτεροκόπημα που επακολουθούν μόλις λίγα μέτρα μακριά μπορούν να κάνουν οποιονδήποτε ανυποψίαστο περιπατητή να καρδιοχτυπήσει για τα καλά!

Φορούν τα Χειμωνιάτικα

Καθώς οι εποχές αλλάζουν, μερικά ζώα της Αρκτικής καμουφλάρονται αντικαθιστώντας τη θερινή γούνα ή τα φτερά με τη χειμερινή τους επένδυση η οποία ταιριάζει με το χιονισμένο περιβάλλον. Στη Φινλανδία οι αρκτικές αλεπούδες, οι μπλε λαγοί και αρκετά είδη κουναβιών αποκτούν χοντρή, λευκή ή υπόλευκη γούνα το φθινόπωρο.*

Παρόμοια, το πιτσιλωτό θερινό φτέρωμα της χιονόκοτας δίνει τη θέση του στο λαμπερό λευκό. Το δε αραιό φτέρωμα στα δάχτυλα των ποδιών της κατά τους πιο ζεστούς μήνες γίνεται πολύ πυκνότερο, σχηματίζοντας έτσι αποτελεσματικά «χιονοπέδιλα». Ακόμη και κατά την αλλαγή της «αμφίεσης», ορισμένα είδη που είναι κατάλληλα για θηράματα προστατεύονται επειδή οι ποικίλες αποχρώσεις τους συνδυάζονται με τη διάστικτη όψη του εδάφους το οποίο είναι εν μέρει σκεπασμένο με χιόνι.

Έχετε ποτέ αναρωτηθεί γιατί τα πουλιά, πολλά από τα οποία περπατούν στο χιόνι ή στον πάγο με γυμνά πόδια, δεν υφίστανται βλάβη ή τουλάχιστον δεν νιώθουν ιδιαίτερη ενόχληση; Αυτά διαθέτουν έναν έξοχα σχεδιασμένο εναλλάκτη θερμότητας στα πόδια τους. Χάρη σε αυτόν το θαυμαστό σχεδιασμό, το ζεστό αίμα των αρτηριών ρέει από την καρδιά προς τα πόδια θερμαίνοντας το κρύο αίμα που επιστρέφει από τα άκρα προς την καρδιά.

Ναι, από τους παγωμένους πόλους μέχρι τις τροπικές περιοχές όπου επικρατεί αποπνικτική ζέστη, η ζωή δεν αντέχει απλώς στις ακραίες συνθήκες του πλανήτη μας. Απεναντίας, ακμάζει σε αυτές. Οι άντρες και οι γυναίκες που ανακαλύπτουν και απαθανατίζουν τέτοιου είδους ζωή συνήθως εκθειάζονται για τις προσπάθειες που καταβάλλουν—και το αξίζουν! Πόσο περισσότερο, λοιπόν, θα πρέπει να αινούμε τον Δημιουργό αυτών των ζωντανών θαυμάτων της γης! Το εδάφιο Αποκάλυψη 4:11 αναφέρει: «Άξιος είσαι, Ιεχωβά, ναι, ο Θεός μας, να λάβεις τη δόξα και την τιμή και τη δύναμη, επειδή εσύ δημιούργησες τα πάντα, και λόγω του θελήματός σου υπήρξαν και δημιουργήθηκαν».

Θορυβώδες Χιόνι

ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ έχουν ανακαλύψει ότι, όταν πέφτει το χιόνι στο νερό, κάθε νιφάδα χιονιού παράγει έναν ήχο, τον οποίο δεν μπορούν να ακούσουν οι άνθρωποι. Σαν το ουρλιαχτό της σειρήνας ενός πυροσβεστικού οχήματος που πλησιάζει, αυτός ο ήχος φτάνει σε ένα αποκορύφωμα και μετά αργοσβήνει, και όλη αυτή η διαδικασία ολοκληρώνεται περίπου σε ένα δεκάκις χιλιοστό του δευτερολέπτου.

Η σταγόνα της βροχής ή ο χαλαζόκοκκος διαπερνάει την επιφάνεια του νερού, αλλά η νιφάδα του χιονιού που είναι ελαφρύτερη παραμένει στην επιφάνεια. Ωστόσο, λιώνει γρήγορα και δημιουργείται το «ουρλιαχτό» που αναφέρθηκε παραπάνω. Αυτό παρατηρήθηκε πριν από 15 χρόνια περίπου, αλλά δεν έγινε περαιτέρω έρευνα. Τα πιο πρόσφατα χρόνια, όμως, αυτός ο ήχος δημιούργησε πρόβλημα σε κάποιους βιολόγους στην Αλάσκα οι οποίοι χρησιμοποιούν ηχητικούς ανιχνευτές για να παρακολουθήσουν τους σολομούς που μεταναστεύουν. Όταν ο θόρυβος τον οποίο δημιουργεί το χιόνι που πέφτει καλύπτει τα ηχητικά σήματα από τα ψάρια, πρέπει να διακοπεί η ανίχνευση. Από τι προκαλείται αυτό το φαινόμενο;

Το περιοδικό Νέος Επιστήμονας (New Scientist) εξηγεί ότι, καθώς η νιφάδα επιπλέει στο νερό, δημιουργείται λίγος θόρυβος κάτω από την επιφάνεια. Αλλά όταν αρχίζει να λιώνει η νιφάδα, το νερό απορροφάται προς τα πάνω λόγω της τριχοειδούς έλξης. Ίσως εκείνη τη στιγμή κάποιες φυσαλίδες αέρα είτε απελευθερώνονται από τη νιφάδα είτε παγιδεύονται από το νερό που ανεβαίνει. Κάθε φυσαλίδα πάλλεται καθώς προσπαθεί έντονα να ισορροπήσει με το περιβάλλον της, και κάνοντάς το αυτό εκπέμπει ηχητικά κύματα, σαν καμπάνα που χτυπάει, αλλά σε πολύ υψηλότερο τόνο.

Κλιματισμός με Χιόνι

Το χιόνι χρησιμοποιείται ως νέα πηγή ενέργειας για το καλοκαίρι, αναφέρει η ιαπωνική εφημερίδα Ασάχι Ίβνινγκ Νιουζ. Η πόλη Μπιμπάι, στο Χοκάιντο της βόρειας Ιαπωνίας, έχει μικρά, ζεστά καλοκαίρια και άφθονο χιόνι το χειμώνα. Αντί να απομακρύνουν το χιόνι, οι εργάτες το στοιβάζουν σε αποθήκες. Κατόπιν, το καλοκαίρι, «κυκλοφορεί αέρας σε μια μεγάλη ψυκτική αποθήκη γεμάτη χιόνι, προτού διοχετευτεί ως ψυχρός αέρας σαν αυτόν που χρησιμοποιείται στα ψυγεία», λέει η εφημερίδα. Αυτός ο ψυχρός αέρας χρησιμοποιείται στην ψύξη κτιρίων εξοπλισμένων με «κλιματιστικά χιονιού»—ειδικά σχεδιασμένα συστήματα κλιματισμού που βασίζονται στο χιόνι. Ένα επιπρόσθετο όφελος είναι ότι οι γεμάτες χιόνι αποθήκες έχουν υψηλά επίπεδα υγρασίας, η οποία βοηθάει στον καθαρισμό του αέρα απορροφώντας τα σωματίδια σκόνης και τις οσμές.

πηγή