Στις μέρες μας δεν υπάρχουν Έλληνες Καραμανλήδες, ούτε η γραφή τους. Κιμωλία σε μαυροπίνακα, που την έσβησε το σφουγγάρι του χρόνου, θα ήταν η υπόθεση τους, αν δεν υπήρχαν τα επώνυμα: Καραμάνος, Καραμανλάκης, Καραμανόγλου, Καραμανλής κ.ά. Η υπόθεση των Καραμανλήδων από την Καπποδοκία στέκει ως αγκάθι στη μνήμη μας και μας βάζει μικρές και δύσκολες ερωτήσεις που ζητούν απάντηση, όπως:
“Μπορείς να είσαι Έλληνας, δίχως να μιλάς Ελληνικά;”
“ Ποιος είναι ο ρόλος της Εκκλησίας στη διατήρηση του Έθνους;” και άλλα πολλά.
Πριν βιαστείτε να απαντήσετε, ας γνωρίσουμε καλύτερα την υπόθεση των Καραμανλήδων από την Καραμανία.
Που βρίσκεται η Καραμανία;
Η Καραμανία είναι περιοχή της Νοτιοανατολικής Μ. Ασίας και περιλαμβάνει τμήματα της Λυκαονίας, Μεγάλης Φρυγίας Παμφυλίας, Ισαυρίας, Καππαδοκίας, Κιλικίας. Ονομάστηκε έτσι από το όνομα του Καραμάν Μπέη / Mehmet Bey Karamanoglu (محمد بی کارامان اقلو), o οποίος 
ίδρυσε το εμιράτο γύρω στα 1256.
Η λέξη Καραμάν (ή Καχραμάν) σημαίνει «ο ήρωας», «το πρωτοπαλίκαρο», και είναι κοινή στην Τουρκική, στα Περσικά (Φαρσί), και στα Αρμένικα, καθώς και σ΄ όλες τις περιοχές που έχουν τις παραλλαγές Φαρσί όπως: Αφγανιστάν, Πακιστάν, και τη περιοχή Punjab της Ινδίας. Στα Περσικά ιστορικά κείμενα, η λέξη “Καραμάν” ή “Kahraman” είναι γραμμένη ως “Qahraman” (το “Q” προφέρεται “Γ”)
Το όνομα Καραμανλή προσδιορίζει τον άνθρωπο ή την οικογένεια που κατάγεται από το Καραμάν (η Τούρκικη κατάληξη «-λή» δηλώνει την προέλευση/καταγωγή, π.χ. Ankarali : ο καταγόμενος από την Άγκυρα). Η Δυναστεία των Καραμανιδών, Τουρκομάνοι της Μ. Ασίας, εναντιώθηκε στους Οθωμανούς, αλλά, τελικά, υποτάχθηκε το 1467. Μεγάλος ηγεμόνας της Καραμανίας ήταν ο Καραμάν Ογλού Αλαντίν (1381- 1390), ο οποίος συνελήφθη στη μάχη του Ακ-Σάι και θανατώθηκε ύστερα από διαταγή του Τιμούρ-Τας Πασά
Ποιοι ήταν οι Έλληνες Καραμανλήδες
Με τον όρο Καραμανλής και, συνηθέστερα, στον πληθυντικό: Καραμανλήδες, προσδιορίζονται οι Έλληνες κάτοικοι της Καραμανίας, οι οποίοι είχαν μία παγκόσμια ιδιαιτερότητα: ήταν Έλληνες, Χριστιανοί Ορθόδοξοι, μίλαγαν Τούρκικα και έγραφαν την Τούρκικη γλώσσα με ελληνικά γράμματα (Καραμανλική γραφή). Παρόλο που υπέστησαν μεγάλη πίεση για να εξισλαμιστούν, απαγορεύτηκε η ελληνική γλώσσα, επιβλήθηκε η Τούρκικη, όμως με πείσμα και αυταπάρνηση παρέμειναν Χριστιανοί Ορθόδοξοι, αν και έχασαν την ελληνική γλώσσα. Έπειτα από την υπογραφή της συνθήκης της Λοζάνης (1923) μεταφέρθηκαν, στην Ελλάδα , κυρίως σε περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης, αν και ελάχιστοι είχαν έρθει, πριν από την Μικρασιατική καταστροφή.
Από αυτούς τους Τουρκόφωνους Έλληνες έχουμε πολλά επώνυμα στη Νέα Ελληνική, όπως: Καραμάνος, Καραμανλάκης, Καραμανόγλου, Καραμανλής κ.ά.
Καραμανλήδικη γραφή
Η επαφή με τους Τούρκους κατακτητές, οι δυσκολίες που παρουσιάζει η χρήση του οθωμανικού αλφάβητου καθώς και η επιμονή στην διατήρηση των οικείων άξιων θα έχουν ως αποτέλεσμα για την καραμανλήδικη κοινότητα τη χρήση στην τουρκική γλώσσα ειδικού τύπου γραφής προσαρμοσμένης στις ανάγκες της. Εμφανίζεται έτσι η καραμανλήδικη γραφή,[3] η γραφή δηλαδή στην τουρκική γλώσσα αλλά με ελληνικούς χαρακτήρες.
Η χρήση του ελληνικού αλφάβητου για τη γραφή της τούρκικης γλώσσα προκλήθηκε αναμφίβολα από κάποια ανάγκη, την ανάγκη, προφανώς, των Τουρκόφωνων Ορθοδόξων της Μικράς Ασίας να επικοινωνήσουν, να καλλιεργηθούν και να εκφραστούν. Αυτή η γραφή ήταν η γραπτή απόδοση της «καραμανλήδικης διαλέκτου» (karamanli ağzı). Κείμενα γραμμένα μ’ αυτόν τον τρόπο γραφής ονομάστηκαν καραμανλήδικα κείμενα έτσι όπως το σύνολο της καραμανλήδικης βιβλιοπαραγωγής είναι γνωστό ως «Καραμανλήδικα».[
Για αυτούς του Τουρκόφωνους Έλληνες τυπώθηκαν αρκετά βιβλία στην Καραμανλήδικη (ή Κραμανλιδικη ή Καραμανλήδειο) γραφή (πρώτη επίσημη εμφάνιση της γραφής αυτής ήταν το 1713 και διατηρήθηκε επί δύο αιώνες). Ο Σουλτάνος την αναγνώρισε ως επίσημη γραφή της Οθωμανικής Αυτοκρατορία δίνοντας την έγκριση (Ι. Χλωρό,1934) συγγραφής τουρκοελληνικού λεξικού.
Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ
Το θέμα των Καραμανλήδων όμως επιχειρούν να εκμεταλλευτούν οι Τούρκοι, υποστηρίζοντας-αντίθετα-πως αυτοί είναι Τούρκοι που ασπάστηκαν την Ορθοδοξία.
Το τουρκικό ενδιαφέρων για τους Καραμανλήδες είναι παλιό αλλά τώρα με την νεοοθωμανική επεκτατική πολιτική της Τουρκίας αποκτά ξεχωριστή διάσταση.
Ας δούμε τι λέει και πως ορίζει του Καραμανλήδες ο τελειόφοιτος ερευνητής της σχολής κοινωνιολογίας και ανθρωπολογίας του πανεπιστημίου Χατζέτεπε της Κωνσταντινούπολης, Αχμέτ Αρσλάν, που τα τελευταία χρόνια έχει αναπτύξει ιδιαίτερες σχέσεις με τους διαβιούντες στην Ελλάδα Καραμανλήδες : «Οι Καραμανλήδες ζούσαν μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών στην περιοχή της Οθωμανικής Καππαδοκίας.
Ακόμα και σήμερα στην περιοχή του Γκέλβερι, βλέπεις επιγραφές με το ελληνικό αλφάβητο αλλά στην τουρκική γλώσσα.
Οι κάτοικοι αυτοί κρίθηκαν σαν ανταλλάξιμοι χαρακτηρισθέντες σαν Ρωμιοί. Γιατί όμως χαρακτηρίστηκαν Ρωμιοί αφού μιλούσαν τα τουρκικά σαν μητρική τους γλώσσα από αιώνες ;
Οι Καραμανλήδες ήταν Τούρκοι που είχαν παραμένει χριστιανοί ορθόδοξοι και έτσι όταν έγινε η ανταλλαγή των πληθυσμών στάλθηκαν στην Ελλάδα σαν ανταλλάξιμοι.
Αλλά παρ’ όλα τα χρόνια που πέρασαν από τότε, δεν έχουν ξεχάσει την πατρίδα τους και συχνά ξαναέρχονται να προσκυνήσουν τα πατρικά τους χώματα.
Οι Καραμανλήδες ήταν ανέκαθεν Τούρκοι, αλλά είχαν παραμείνει χριστιανοί και έτσι ανταλλάχθηκαν το 1924 σαν Ρωμιοί». Με την συνθήκη της Λοζάννης, συνεχίζει ο Τούρκος ερευνητής των Καραμανλήδων που τους εμφανίζει σαν μια ξεχωριστή μειονοτική ομάδα στην Ελλάδα με τούρκική προέλευση, αποφασίστηκε η βίαιη εκδίωξη των Τούρκων παλαιών κατοίκων της Μακεδονίας από την Ελλάδα.
Το ίδιο έγινε για τους κατοίκους του Άκσαραϊ που δεν ήξεραν λέξη ελληνικά, μόνο και μόνο επειδή είχαν χριστιανικό θρήσκευμα….»
ΥΓ: Οι πτυχές γύρω από το θέμα των Καραμανλήδων είναι πολλές και ενδιαφέρουσες. Στο παραπάνω κομμάτι έγινε μια γενική αναφορά και μόνο. Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον οι αναγνώστες του κειμένου να αναζητήσουν καιι άλλες πληροφορίες
Discover more from World Reader's Digest
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
