Τα τελευταία χρόνια, η Τρούμπα του Πειραιά, μια περιοχή στα δυτικά της συνοικίας «Τερψιθέα» προς τον κεντρικό λιμένα, έχει μεταμορφωθεί σε πιάτσα διασκέδασης του Πειραιά, με μια πληθώρα από all day bars και νυχτερινά κέντρα να έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή. Όπως θα δούμε όμως παρακάτω, η Τρούμπα είναι μια περιοχή με πολύ πλούσια ιστορία, αν και στην συντριπτική της πλειοψηφία, κακόφημη. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Η Τρούμπα λοιπόν, οφείλει το όνομά της σε μια μεγάλη τρόμπα νερού που υπήρχε από την δεκαετία του 1860 στην λεωφόρο 2ας Μεραρχίας, από την οποία αντλούσαν νερό τα τότε ατμόπλοια του λιμανιού. Κατά την περίοδο που μεσοπολέμου, στις προβλήτες έγιναν έργα ανάπλασης, με αποτέλεσμα η συγκεκριμένη τρόμπα να αφαιρεθεί, αν και το όνομα παρέμεινε. Η ιστορία της περιοχής έχει άμεση σχέση με εκείνη του Πειραιά.
Από την αρχή της λειτουργίας του σύγχρονου λιμανιού, ο Πειραιάς είχε να αντιμετωπίσει όλα εκείνα τα κοινωνικά προβλήματα που υφίστανται στα λιμάνια όλου του κόσμου. Ήταν απόλυτα φυσικό λοιπόν, ανάμεσα σε όλες αυτές τις γυναίκες που κατέφθαναν στην πόλη από κάθε μεριά της γης να υπάρχουν και αυτές που εξασκούσαν το αρχαιότερο επάγγελμα.
Η παρουσία εκδιδομένων γυναικών στον Πειραιά προκάλεσε σωρεία προφορικών και γραπτών παραπόνων από τους κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι ζητούσαν επίμονα από την αστυνομία να της διώξει από τις γειτονιές τους. Το πρώτο επίσημο πορνείο, με άδεια από την αστυνομία άνοιξε στον Πειραιά το 1852, για να «εξυπηρετεί» αξιωματικούς και πληρώματα των καραβιών του λιμανιού.
Πόρνες όμως, συνέχισαν να καταφθάνουν στην περιοχή και τα παράπονα των κατοίκων συνεχίζονταν. Σε μια προσπάθεια να λύσει το πρόβλημα μια για πάντα, και μετά από αίτημα του δήμου Πειραιά, η κυβέρνηση παραχώρησε δύο εθνικά οικόπεδα στην συνοικία Βούρλα, στη Δραπετσώνα, για την ανέγερση ενός οίκου ανοχής που θα στέγαζε όλες τις ιερόδουλες. Το συμβόλαιο παραχώρησης ανέφερε πως ο χώρος ανέγερσης θα ανήκε ιδιοκτησιακά στον τότε εργολάβο κατασκευής τους Ν. Μπόμπολα, πως κανένας άλλος οίκος ανοχής δε θα ανεγειρόταν στην πόλη, και πως καμία από τις γυναίκες δεν θα μπορούσε να δουλέψει έξω από τα όρια της περιοχής. Μαζί με τις γυναίκες, κατέφθασαν και οι πρώτοι προαγωγοί, των οποίων η παραμονή στο κτίριο επιτρεπόταν από τις 9 το πρωί ως τις 9 το βράδυ. Τα μεσάνυχτα, η κεντρική πύλη κλειδωνόταν από την αστυνομία που περιπολούσε την περίμετρο. Παρόλα αυτά τα αυστηρά μέτρα, οι προαγωγοί κατάφερναν να μπαίνουν στο κτίριο, με αποτέλεσμα οι φόνοι να είναι ένα καθημερινό φαινόμενο.
Η «δουλειά» όμως λειτουργούσε άριστα για πάνω από 60 χρόνια, με την Μικρασιατική καταστροφή του 1922 να πλημμυρίζει την περιοχή με κόσμο και την πελατεία να αυξάνεται. Επιπλέον, όλοι οι ρεμπέτες του Πειραιά περνούσαν από την περιοχή, μιας και πέρα από ιερόδουλες, είχε γίνει κέντρο και εμπόρων ναρκωτικών. Το 1932 όμως, οι κάτοικοι των γύρω περιοχών, οι οποίες πλέον ήταν αρκετά πυκνοκατοικημένες, άρχισαν να διαμαρτύρονται εντόνως στον Δήμο και την κυβέρνηση για την λειτουργία του οίκου και τα «παρελκόμενά» του. Τελικώς, η επιχείρηση διαλύθηκε το 1937 και οι ιερόδουλες μεταφέρθηκαν στην Τρούμπα.
Η Τρούμπα ήταν μια συνοικία που εποικίστηκε από Χιώτες, από το 1850 και μετά, ενώ σταδιακά μεγάλωσε και εξελίχθηκε σε οικονομικό κέντρο του λιμανιού. Η περιοχή ήταν πολύ όμορφη, με βίλες, καταστήματα, γραφεία ναυτιλιακών εταιριών, ξενοδοχείων και καφέ, μπροστά στην θάλασσα. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή όμως, η περιοχή πλημμυρίστηκε από μετανάστες, γεγονός που ενόχλησε την μπουρζουαζία, με τους τότε κατοίκους να την εγκαταλείπουν και να μετακινούνται προς την Αθήνα. Επιπλέον, κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, εκτεταμένοι βομβαρδισμοί προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές στον Πειραιά. Η Τρούμπα εγκαταλείφθηκε από την πλειονότητα των κατοίκων και αυτός ήταν ο λόγος που οι οίκοι ανοχής μεταφέρθηκαν εκεί, με τους πρώτες πελάτες να είναι Γερμανοί και Έλληνες τυχοδιώκτες.
Έτσι, το κάποτε αριστοκρατικό κομμάτι της πόλης μετατράπηκε σε μια συνοικία που έμελλε να μείνει στην ιστορία ως η γειτονιά με «Τα κόκκινα φανάρια». Οι κύριοι δρόμοι της Τρούμπας γέμισαν με οίκους ανοχής, καμπαρέ και σινεμά ανηλίκων. Μέχρι το τέλος του πολέμου, οι «νυχτερινές απολαύσεις» είχαν καταλάβει ολόκληρη την περιοχή, η οποία γνώρισε μεγάλη άνθηση κατά τις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Οι συνηθέστεροι πελάτες ήταν ναυτικοί, διάφορα μέλη του υποκόσμου και ναύτες του 6ου Αμερικάνικου στόλου. Καμπαρέ όπως τα πασίγνωστα «John Bull» και «Black Cat» υπόσχονταν κάθε είδους απολαύσεις ενώ οι οίκοι ανοχής της περιοχής έκαναν πολλούς μαστροπούς πλούσιους και δημιούργησαν σειρά φολκλορικών ιστοριών για βασανισμένες πόρνες με «καλή καρδιά». Η Τρούμπα μπορούσε να ικανοποιήσει και τις πιο ακραίες επιθυμίες και τίποτα δεν ήταν μεμπτό. Εκτός από τους παραπάνω, ήταν προορισμός και καταφύγιο για όλους όσους έψαχναν σεξ, σε μια κοινωνία που την εποχή εκείνη επέβαλλε στα κορίτσια να παραμένουν «ανέγγιχτα» μέχρι το γάμο και ενώ το τρίπτυχο πατρίς – θρησκεία – οικογένεια ήταν η κυρίαρχη κοινωνική άποψη.
Πίσω, βέβαια, από όλα αυτά, οι περίπου 500 εργαζόμενες στο χώρο δούλευαν σε απάνθρωπες συνθήκες: Από τις 10 το βράδυ μέχρι τις 10 το πρωί εξυπηρετούσαν πάνω από 100 πελάτες ημερησίως και αν δεν μπορούσαν να ανταπεξέλθουν τις έδιωχναν, μιας και θεωρούνταν «ηλικιωμένες». Δύο φορές την εβδομάδα περνούσαν από ιατρικό έλεγχο, κάτι που επέβαλλαν τόσο η κυβέρνηση όσο και οι «υπεύθυνες» των οίκων. Επιπλέον, ο μισθός τους ήταν πενιχρός. Η ταινία «Τα Κόκκινα Φανάρια» του Νίκου Γεωργιάδη, με τους Τζένη Καρέζη, Γιώργο Φούντα και Δημήτρη Παπαμιχαήλ, η οποία προβλήθηκε το 1963, αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα των συνθηκών και των χαρακτήρων που έμεναν στην περιοχή.
Παρόλα αυτά, οι γυναίκες αυτές χαίρονταν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους Αμερικάνους, οι οποίοι άφηναν πολλά λεφτά σε όλα τα μαγαζιά. Φήμες αναφέρουν πως εκείνη την περίοδο κατέφθαναν στις περιοχή και πολλές γυναίκες από άλλες περιοχές, οι οποίες δεν ήταν καν του επαγγέλματος. Χαρακτηριστικό του πανικού που επικρατούσε στην περιοχή την περίοδο που έφθαναν οι συγκεκριμένοι ναύτες, ήταν ότι οι λιγοστές οικογένειες που παρέμεναν στην Τρούμπα, κρεμούσαν πινακίδες στις εξώπορτές τους που έγραφαν πως δεν προσφέρουν «υπηρεσίες». Τις συνθήκες αυτές αποθανάτισε με κωμικό τρόπο ο Αλέκος Σακελάριος στην ταινία «Καλώς ήρθε το δολάριο»
Πελάτες αποτελούσαν επίσης και οι μαθητές των κοντινών σχολείων, οι οποίοι ερχόντουσαν στην περιοχή για να μάθουν τον έρωτα στα χέρια των επαγγελματιών. Οι ιστορίες αναφέρουν πως οι ιερόδουλες ήταν πάντα πολύ τρυφερές μαζί τους.
Αναμενόμενα, η περιοχή υπήρξε πηγή μεγάλης έμπνευσης, τόσο για την μουσική όσο και για τον κινηματογράφο. Πέρα από τις δύο προαναφερθείσες ταινίες, η Τρούμπα ενέπνευσε το «Ποτέ την Κυριακή», του Ζιλ Ντασέν, με τον ίδιο και την Μελίνα Μερκούρη, το οποίο βραβεύτηκε με Όσκαρ καλύτερου τραγουδιού, για την ομώνυμη σύνθεση του Μάνου Χατζιδάκι, ενώ και η αθάνατη Μελίνα κέρδισε το βραβείο καλύτερης ηθοποιού στις Κάνες. Επίσης, την «Λόλα» του Ντίνου Δημόπουλου, με την Τζένη Καρέζη και τον Νίκο Κούρκουλο.
Ανάλογη ήταν και η επίδραση της Τρούμπας στην μουσική, με αναρίθμητα τραγούδια να αναφέρονται στην περιοχή και στους κατοίκους της. Μεγάλοι ρεμπέτες, όπως ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο Γιάννης Παπαϊωάννου, ο Στέλιος Κερομύτης και πολλοί άλλοι δούλεψαν και δοξάστηκαν στην Τρούμπα.
Τα πάντα άλλαξαν με την έλευση της χούντας. Στις 12 Σεπτεμβρίου 1967, αστυνομικές δυνάμεις υπό τις διαταγές του Δημάρχου Πειραιά, Αριστείδη Σκυλίτση, έδιωξαν σε μία νύχτα από την περιοχή 500 περίπου ιερόδουλες και σφράγισαν τους οίκους ανοχής. Ο δήμαρχος προέβη σε αυτήν την ενέργεια για να δείξει την αφοσίωσή του στα «ελληνοχριστιανικά ιδεώδη», αλλά και λόγω της γειτνίασης της Τρούμπας με τα νέα γραφεία ναυτιλιακών εταιρειών που είχαν ανοίξει στην περιοχή. Τα διάφορα κέντρα διασκέδασης και τα καμπαρέ πάντως, παρέμειναν, αλλά μέχρι το 1970 ο το λιμενικό είχε πάρει τον πλήρη έλεγχο και τα περισσότερα κακόφημα οικήματα είχαν κατεδαφιστεί.
Σήμερα στην περιοχή βρίσκονται κυρίως γραφεία ναυτιλιακών εταιρειών, ξενοδοχεία, εμπορικά, τα Δικαστήρια του Πειραιά και η Εισαγγελία και άλλα δημόσια κτίρια.
Επιπλέον, όπως αναφέραμε και στον πρόλογο, μια σειρά νυχτερινών κέντρων, με καλή φήμη αυτή την φορά, έχουν μετατρέψει την περιοχή σε στέκι του Πειραιά και όχι μόνο.
https://www.troumpa,gr
