Σε μια παγκόσμια έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2012, οι μισοί συμμετέχοντες παραδέχτηκαν ότι αγοράζουν πράγματα που δεν χρειάζονται. Τα δύο τρίτα θεωρούν ότι οι καταναλωτές έχουν χάσει το μέτρο. Οι προβληματισμοί τους ίσως δεν είναι αβάσιμοι. Πολλοί έχουν παγιδευτεί σε μια δίνη από χρέη. Οι ερευνητές λένε ότι ο καταναλωτισμός, αντί να μας γεμίζει ικανοποίηση, μπορεί να μας φορτώσει με περισσότερο άγχος και δυστυχία! Τότε γιατί αγοράζουμε τόσα πράγματα;

ΩΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ, δεχόμαστε έναν αδιάκοπο καταιγισμό μηνυμάτων και εικόνων από προϊόντα που ζητούν αγοραστή—το λεγόμενο μάρκετινγκ. Ποιος είναι ο στόχος των επαγγελματιών του μάρκετινγκ; Να κάνουν τις επιθυμίες μας ανάγκες. Αυτοί ξέρουν ότι η συμπεριφορά του καταναλωτή καθοδηγείται κυρίως από το συναίσθημα. Ως εκ τούτου, οι διαφημίσεις αλλά και αυτή καθαυτή η εμπειρία των αγορών είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να δημιουργούν συναρπαστικά συναισθήματα.

Το βιβλίο Γιατί οι Άνθρωποι Αγοράζουν Πράγματα που Δεν Χρειάζονται (Why People Buy Things They Don’t Need) λέει: «Όταν ο καταναλωτής σχεδιάζει μια νέα αγορά, βυθίζεται σε ονειροπολήσεις καταστρώνοντας το πώς θα ψάξει, πώς θα βρει και πώς θα κάνει δικό του το ποθούμενο». Μερικοί ειδικοί πιθανολογούν ότι οι αγοραστές είναι δυνατόν να νιώσουν τέτοια έξαψη όταν ψωνίζουν ώστε να εκτοξευτεί η αδρεναλίνη τους. Ο Τζιμ Πούλερ, ειδικός στο μάρκετινγκ, εξηγεί: «Αν ο πωλητής διαισθανθεί αυτή τη συναισθηματική κατάσταση, μπορεί να αρπάξει την ευκαιρία και να εκμεταλλευτεί την έξαψη της στιγμής και τις μειωμένες αντιστάσεις του πελάτη».

Πώς θα αποφύγετε τις καλοστημένες παγίδες του μάρκετινγκ; Βάλτε στην άκρη το συναίσθημα και συγκρίνετε τις υποσχέσεις με την πραγματικότητα.

Είναι φυσιολογικό να θέλουμε μια καλύτερη ζωή. Οι διαφημιστές μάς βομβαρδίζουν με μηνύματα που υπόσχονται ότι όλες μας οι επιθυμίες—καλύτερη υγεία, ασφάλεια, απαλλαγή από το άγχος και καλύτερες σχέσεις—θα πραγματοποιηθούν αν κάνουμε τις σωστές αγορές.

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: Όσο ανεβαίνει ο αριθμός των αποκτημάτων μας, η ποιότητα της ζωής μας μπορεί να πέσει. Τα επιπρόσθετα πράγματα απαιτούν συντήρηση, άρα ακόμα περισσότερο χρόνο και χρήμα. Το άγχος εκτοξεύεται εξαιτίας της πίεσης από τα χρέη, ενώ ο χρόνος για την οικογένεια και τους φίλους εξανεμίζεται.

Αρχή: «Ακόμη και όταν έχει κανείς αφθονία, η ζωή του δεν είναι αποτέλεσμα των υπαρχόντων του».—Λουκάς 12:15.

Ελάχιστοι θα παραδέχονταν ότι αγοράζουν για να εντυπωσιάσουν. Ωστόσο, ο Τζιμ Πούλερ παρατηρεί: «Όταν οι άνθρωποι ψωνίζουν, μια διόλου ασήμαντη πτυχή αυτής της δραστηριότητας είναι ότι ανταγωνίζονται φίλους, γείτονες, συνεργάτες και συγγενείς». Γι’ αυτό και στις διαφημίσεις, εκείνοι που απολαμβάνουν τα διάφορα προϊόντα είναι συνήθως οι επιτυχημένοι και οι πλούσιοι. Το μήνυμα που περνάει στον καταναλωτή είναι: «Μπορείς και εσύ να γίνεις ένας από αυτούς!»

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: Αν προσδιορίζουμε την αυτοεκτίμησή μας συγκρίνοντας τον εαυτό μας με τους άλλους, μπαίνουμε σε έναν ατέρμονο κύκλο απογοήτευσης. Με το που καταφέρνουμε να σκαρφαλώσουμε σε ένα σκαλοπάτι της φιλοδοξίας μας, αυτομάτως λαχταράμε να κατακτήσουμε το επόμενο.

Αρχή: «Αυτός που αγαπάει το ασήμι δεν θα χορτάσει ασήμι».—Εκκλησιαστής 5:10.

Το βιβλίο Γυαλιστερά Αντικείμενα (Shiny Objects) εξηγεί: «Ένας συνηθισμένος τρόπος για να πούμε στους άλλους ποιοι είμαστε (ή ποιοι θα θέλαμε να είμαστε) είναι η χρήση και η επίδειξη υλικών αποκτημάτων». Οι ειδικοί του μάρκετινγκ το ξέρουν πολύ καλά αυτό και προσπαθούν να συνδέσουν κάποιες μάρκες προϊόντων—κυρίως πολυτελείας—με συγκεκριμένους τρόπους ζωής και αξίες.

Πώς βλέπετε τον εαυτό σας, και πώς θέλετε να σας βλέπουν οι άλλοι; Μοντέρνο; Αθλητικό; Όποια και αν είναι η εικόνα που ονειρεύεστε, το μάρκετινγκ υπόσχεται ότι, απλώς και μόνο αγοράζοντας τη σωστή μάρκα, θα μπορείτε να ταυτιστείτε με την αίσθηση που αποπνέει αυτή η μάρκα.

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: Καμία αγορά δεν μπορεί να αλλάξει αυτό που είμαστε πραγματικά ούτε να μας δώσει αξιοθαύμαστες ιδιότητες, όπως εντιμότητα και ακεραιότητα χαρακτήρα.

Αρχή: «Ας μην είναι ο στολισμός σας το εξωτερικό πλέξιμο των μαλλιών και η τοποθέτηση χρυσών κοσμημάτων ή το ντύσιμο με εξωτερικά ενδύματα, αλλά ας είναι ο κρυφός άνθρωπος της καρδιάς».—1 Πέτρου 3:3, 4.

http://wol.jw.org/el/wol/d/r11/lp-g/102013205