Το Μπεν Χουρ (πρωτότυπος τίτλος: Ben-Hur) είναι μια αμερικάνικη επική κινηματογραφική ταινία του 1959, σκηνοθετημένη από τον Γουίλιαμ Γουάιλερ, με σενάριο από τον Καρλ Τάνμπεργκ βασισμένο στο πασίγνωστο ομώνυμο μυθιστόρημα του Λιου Ουάλλας.

Πρόκειται για μία από τις καλύτερες θρησκευτικές ταινίες με τον ιδιαίτερο πομπώδη χαρακτήρα που έχουν γυριστεί και που η προβολή της επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, συνηθέστερα την περίοδο της Μεγάλης Εβδομάδας, από το Star Channel. Το επικό δράμα βραβεύτηκε με 11 Όσκαρ, τα περισσότερα που έχει πάρει ποτέ ταινία.

Υπόθεση

Η ταινία γυρίζεται στο έτος 26 μ.Χ.,στην ακμή της Ρωμαικής αυτοκρατορίας.Ο Ιούδας Μπεν Χουρ είναι γιος μιας πλούσιας οικογένειας.Ζει στην Ιερουσαλήμ μαζί με την μητέρα του Μίριαμ,την αδερφή του Τιρζά,τον δούλο τους Σιμωνίδη και την κόρη του Σιμωνίδη, την Εσθήρ η οποία αγαπάει τον Ιούδα αλλά διατηρεί και άλλο δεσμό.Ο παιδικός φίλος του Ιούδα, ο Μεσσάλας κατέχει αξιόλογη θέση στον Ρωμαικό στρατό.Οι διαφορετικές ιδεολογίες τους προκαλούν ρήξη.

Στην παρέλαση για την υποδοχή του νέου κυβερνήτη της Ιουδαίας Βαλέριου Γκράτου,κεραμίδια πέφτουν από το σπίτι του Μπεν Χουρ στο κεφάλι του Γκράτου.Ο Μεσάλας ξέρει ότι επρόκειτο για ατύχημα,αλλά συλλαμβάνει τον Ιούδα και φυλακίζει την μητέρα του και την αδερφή του.Ο Ιούδας επιδιώκει να πάρει εκδίκηση.

Καθώς αυτός και οι υπόλοιποι σκλάβοι οδεύουν προς τα πλοία,σταματούν στη Ναζαρέτ να ποτίσουν τα άλογα των Ρωμαίων.Ζητάει απεγνωσμένα νερό αλλά ο στρατηγός του το αρνείται.Καταρρέει,αλλά συνέρχεται όταν του δίνει νερό ο Χριστός.Μετά από 3 χρόνια ως σκλάβος γαλέρων,ο Ιούδας εργάζεται στη γαλέρα του Ρωμαίου πρόξενου Κουίντου Άρριου,στον οποίο ανατέθηκε η αποστολή καταστροφής ενός Μακεδονικού στόλου.Αναγνωρίζει την υπακοή του Ιούδα και του προσφέρει εκπαίδευση ως οδηγός άρματος,με τον ίδιο να αρνείται.Όταν ο ρωμαικός στόλος αντιμετωπίζει τους Μακεδόνες,ο Άρριος ζητάει να δεθούν όλοι οι κωπηλάτες εκτός του Μπεν Χουρ.Η γαλέρα του δέχεται επίθεση και βουλιάζει,αλλά ο Ιούδας λύνει τους κωπηλάτες και σώζει τον Άρριο.Αυτός πιστεύει ότι ηττήθηκαν,και προσπαθεί να αυτοκτονήσει,με τον Ιούδα να τον αποτρέπει.Στον Άρριο αποδίδεται η νίκη των Ρωμαίων.Ο Άρριος ζητάει από τον αυτοκράτορα Τιβέριο να ελευθερώσει τον Μπεν Χουρ.

Αφού περάσει μια χρονιά,ο Μπεν Χουρ γυρίζει στην Ιουδαία.Καθ’οδόν συναντάει τον Μπαλτάζαρ και τον άραβα σείχη Ιλντερίμ.Βλέποντας ο σείχης την εξέλιξη του Ιούδα ως αρματηλάτη,του ζητάει να οδηγήσει την άμαξά του των 4 αλόγων,σε έναν αγώνα παρουσία του νέου κυβερνήτη της Ιουδαίας,Ποντίου Πιλάτου.Ο Ιούδας αρνείται,αλλά άλλαξε γνώμη όταν έμαθε ότι θα αγωνιστεί κι ο άλλοτε φίλος του Μεσάλα. Γυρίζει στο σπίτι του στην Ιερουσαλήμ.Συναντά την Εσθήρ και μαθαίνει πως αυτή ακόμα τον αγαπάει.Επισκέπτεται τον Μεσάλα και απαιτεί την ελευθέρωση της αδερφής του και της μητέρας του.Οι Ρωμαίοι είδαν ότι αυτές απέκτησαν λέπρα και τις έδιωξαν από την πόλη.Ζητούν από την Εσθήρ να κρύψει την αλήθεια και να πει στον Ιούδα ότι πέθαναν.Αυτή η λάθος αποκάλυψη πεισμώνει τον Ιούδα ο οποίος θα προσπαθήσει να εκδικηθεί τον Μεσάλα στην αρματοδρομία.

Στην κούρσα,ο Μεσάλας οδηγεί ένα Ελληνικό άρμα με λεπίδες στους τροχούς,ώστε να διαλύσει τα άλλα άρματα.Οι υπόλοιποι αρματηλάτες τραυματίζονται και ουσιαστικά τίθενται εκτός αγώνα,οπότε ο αγώνας μετατράπηκε σε προσωπική μάχη Μπεν Χουρ- Μεσάλα. Ο Μπεν Χουρ κερδίζει τον αγώνα,ενώ ο Μεσάλας τραυματίζεται θανάσιμα.Πριν πεθάνει λέει στον Ιούδα ότι ο αγώνας δεν τελείωσε και ότι μπορεί να βρει την οικογένειά του στην Κοιλάδα των Λεπρών.

Ρίχνοντας την ευθύνη στους ρωμαικούς νόμους για την μοίρα της οικογενείας του,ο Ιούδας απορρίπτει την Ρωμαική υπηκοότητα.Μαθαίνοντας πως η αδερφή του πεθαίνει,μαζί με την Εσθήρ και την μητέρα του την πάνε να δει τον Χριστό,του οποίου η δίκη ενώπιον του Πιλάτου έχει ξεκινήσει.Καθώς ο Χριστός καταρρέει ενώ κουβαλά το σταυρό του,ο Ιούδας τον αναγνωρίζει ως τον άνθρωπο που του έδωσε νερό χρόνια πριν,και ανταποδίδει την κίνηση.Βλέπει την σταύρωση του Χριστού, ενώ η μητέρα του και η αδερφή του θεραπεύονται ως εκ θαύματος στη διάρκεια της καταιγίδας που ακολούθησε τη Σταύρωση.Ισχυρίζεται ότι τον ένιωσε να παίρνει με τη φωνή το σπαθί από τα χέρια του και βλέπει χαρούμενος την μητέρα του και την αδερφή του.

Στην τελευταία σκηνή,ο Ποιμένας ακολουθείται από ένα κοπάδι προβάτων και ο ήλιος λάμπει πάνω από το σταυρό,σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για την ανθρωπότητα.

Πληροφοριακά στοιχεία

Η ταινία Μπεν Χουρ είναι μία από τις μεγαλύτερες επικές ταινίες στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου. Η οδύσσεια του Εβραίου άρχοντα, που σ’ ένα γύρισμα της μοίρας γίνεται σκλάβος, ανακαλύπτει το χριστιανισμό, χάνει όλους τους δικούς του και μόνος πια κερδίζει τη μάχη με το πεπρωμένο σε μία ιστορική αρματοδρομία, παραμένει στη λίστα των πιο επιτυχημένων εμπορικά παραγωγών όλων των εποχών.

Για τις ανάγκες της ταινίας κατασκευάστηκε μία πιστή αναπαράσταση της αρχαίας Ρώμης, σκηνικό που επισκέφθηκαν χιλιάδες επώνυμοι κατά τη διάρκεια του τουριστικού ταξιδιού τους στην Αιώνια Πόλη. Ο πλούτος, η ένταση της εικόνας, σκηνές ανεξίτηλα χαραγμένες στη μνήμη, όπως η σκηνή στη ρωμαϊκή γαλέρα ή η περίφημη αρματοδρομία, την οποία δεν είχε σκηνοθετήσει ο ίδιος ο Γουίλιαμ Γουάιλερ αλλά οι βοηθοί του, το θέαμα και ο Τσάρλτον Ίστον στο ρόλο του Μπεν Χουρ καθώς και μία πλειάδα γνωστών πρωταγωνιστών, συνθέτουν μία ταινία-θρύλο