Το φαρμακείο του Δαμβέργη ήταν έμβλημα της Αθήνας. Αν υπήρχε σήμερα στην αρχική μορφή του θα ήταν σε όλους τους τουριστικούς οδηγούς ως αξιοθέατο. Για επτά δεκαετίες στεγαζόταν στο κέντρο, απέναντι από την Εθνική Βιβλιοθήκη, στο επιβλητικό Μέγαρο της Πρωίας, Πανεπιστημίου 39.

Εγκαινιάστηκε το 1906 και ήταν το προσωπικό επίτευγμα του διαπρεπούς καθηγητή της Φαρμακευτικής, Αναστασίου Δαμβέργη (1857-1920), ο οποίος επί της ουσίας εισήγαγε στην Ελλάδα τη δυτική έννοια του φαρμακείου με βάση επιστημονική. Το φαρμακείο του Δαμβέργη διατηρήθηκε στην ίδια θέση, με όλον τον περίτεχνο ξυλογλυπτικό διάκοσμο ώς το 1976, όταν το περίφημο Μέγαρο της Πρωίας (Μέγαρο Ιωάννη Πεσμαζόγλου), έργο του Πάνου Καραθανασόπουλου (μαθητή του Τσίλλερ), κατεδαφίστηκε. Το φαρμακείο μεταφέρθηκε στην Πανεπιστημίου 6 (Μέγαρο Κούπα, ανάμεσα στη Βουκουρεστίου και στην Κριεζώτου) και παρέμεινε σε λειτουργία ώς το 2006 και τη συνταξιοδιότηση του νεότερου Αναστασίου Δαμβέργη, εγγονού του ιδρυτή.

Η περίπτωση του φαρμακείου Δαμβέργη (και της ομώνυμης φαρμακοβιομηχανίας) είναι περισσότερο σύνθετη από όσο μπορεί κανείς να υποθέσει και σε κάθε περίπτωση συναρπαστική όσο και ενδεικτική της μεγάλης καινοτομίας που έφερε στην ελληνική κοινωνία. Το νέο βιβλίο που αφηγείται αυτήν την ιστορία είναι έργο της Φωτεινής Ε. Καραμαλούδη, που ειδικεύεται στην ιστορία της Ιατρικής και της Φαρμακευτικής στην Ελλάδα. Κυκλοφόρησε πρόσφατα προς χάριν της έρευνας, με χορηγία του Αναστασίου Κ. Δαμβέργη (της τρίτης γενεάς, δηλαδή) και με τίτλο «Ο καθηγητής Αναστάσιος Δαμβέργης (1857-1920). Η ιστορική οικογένεια των αγωνιστών και των φαρμακοποιών Δαμβέργη» καταγράφει μια πορεία που έπρεπε να περάσει τεκμηριωμένα στη βιβλιογραφία.

Εχω προσωπική μνήμη από το φαρμακείο στην αρχική του θέση στο Μέγαρο της Πρωίας. Η εικόνα του στοίχειωνε τη φαντασία από την παιδική μου ηλικία. Διαβάζοντας την ιστορία και την προσφορά της οικογενείας Δαμβέργη από τον 19ο αιώνα ώς τα πρόσφατα χρόνια, αντιλαμβάνομαι το εύρος και την πνοή της καινοτομίας. Αναπόφευκτα συλλογίζεται κανείς την προσφορά των σκαπανέων του 19ου και του 20ού αιώνα που έθεσαν βάσεις για να αναπτυχθεί η κοινωνία και να προχωρήσει με αρωγό την έρευνα και την επιστήμη μακριά από τις προκαταλήψεις και την άγνοια.

Η έρευνα της Φωτεινής Ε. Καραμαλούδη έχει το προτέρημα της σαφήνειας, της οικονομίας και της πυκνότητας. Πλήθος πληροφορίες, σε συνδυασμό με θαυμάσιο φωτογραφικό υλικό από το οικογενειακό αρχείο, φωτίζουν όχι μόνο την εξέλιξη της φαρμακοποιίας αλλά και την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας. Η έρευνα που παραγγέλθηκε από τον Αναστάσιο Δαμβέργη τον νεότερο είχε ως αφορμή τα 100 χρόνια από τον θάνατο του ιδρυτή (που συμπληρώνονται το 2020) και τα σχεδόν 50 χρόνια από τον θάνατο του γιου του Κωνσταντίνου Δαμβέργη (1901-1971), ιδρυτή της ομώνυμης φαρμακοβιομηχανίας τον Μεσοπόλεμο. Ο Κωνσταντίνος Δαμβέργης, η ενδιάμεση γενιά, υπήρξε επίσης σπουδαία προσωπικότητα με τεράστια συμβολή στην ανάπτυξη του φαρμακείου αλλά και στην πρόοδο της φαρμακοβιομηχανίας στην Ελλάδα.

Εξαιρετική είναι η ιστόρηση της ζωής των παλαιότερων γενεών κατά τα χρόνια πριν και στη διάρκεια της Επανάστασης του 1821. Τον Αναστάσιο Δαμβέργη τον συναντούμε από τη γέννησή του στη Μύκονο το 1857 και τις σπουδές του στο Α΄ Γυμνάσιο του Πειραιά και μετέπειτα ως αριστούχο φοιτητή Φαρμακευτικής στη Χαϊδελβέργη και το Βερολίνο. Ο Αναστάσιος ήταν ο αρχετυπικός αλλά όχι συνήθης τύπος αστού που ολοκλήρωσε λαμπρές σπουδές στο εξωτερικό και επέστρεψε στην πατρίδα για να συμβάλει στην ανάπτυξή της. Η πορεία του ως καθηγητή αλλά και ως στελέχους του υπουργείου Οικονομικών, στην κυβέρνηση του Χαρίλαου Τρικούπη το 1884, του έδωσαν την απαιτούμενη εμπειρία και του καλλιέργησαν την επιθυμία να δημιουργήσει το πρότυπο φαρμακείο με το όνομά του, που έγινε αργότερα θρύλος.

Εντυπωσιακή ήταν η ανάπτυξη της εταιρείας και μετά τον θάνατό του με τη συμβολή του ξεχωριστού επίσης Κωνσταντίνου Δαμβέργη που έχτισε εργοστάσιο φαρμακοποιίας στα Σεπόλια το 1933, έχοντας και εκείνος λαμπρές σπουδές στη Γερμανία. Η δυναστεία Δαμβέργη είναι κεφάλαιο στην εξέλιξη της φαρμακοποιίας στην Ελλάδα και η μελέτη αυτή μας προσφέρει όλη την απαιτούμενη γνώση. – https://www.kathimerini.gr/