Ένας ακόμα πειραϊκός θησαυρός στον οποίο θα αναφερθούμε, είναι ένα αναθηματικό ανάγλυφο αφιερωμένο στον Θεό Ασκληπιό και στη Θεά Υγεία, το οποίο κοσμούσε κάποτε το Ασκληπιείο Πειραιώς. Θεωρείται από τα όμορφα αναθήματα κλασικής περιόδου, της εποχής δηλαδή που ο Πειραιάς βρισκόταν στην ακμή του (5ο αιώνα π.Χ.) κατασκευασμένο από μάρμαρο.

Το συγκεκριμένο αναθηματικό ανάγλυφο, απεικονίζει μια στιγμή θεραπείας ασθενούς. Συγκεκριμένα ο θεός της ιατρικής Ασκληπιός θεραπεύει μια ασθενή γυναίκα, που βρίσκεται μπροστά του ξαπλωμένη. Πίσω από τον θεράποντα ιατρό στέκεται η Υγεία, ενώ μπροστά από τη κλίνη στέκεται η οικογένειά της αποτελούμενη από τον σύζυγό της, τον πατέρα της και τη μάνα της η οποία έχει αναλάβει ένεκα της ασθενείας να κρατά και το ανήλικο παιδί της ασθενούς κόρης της.

Βλέπουμε ακόμα ότι οι παρόντες συγγενείς στο θεραπευτήριο, έχουν φέρει τα χέρια μπροστά τους σε θέση δηλαδή παράκλησης ή ικεσίας. Προσεύχονται και παρακαλούν τον Ασκληπιό, να κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να θεραπεύσει την αγαπημένη τους κόρη και σύζυγο η οποία πάσχει. Παρουσιάζεται δηλαδή μια εικόνα γνωστή έως σήμερα σε ένα νοσοκομείο, όπου σε μια σοβαρή ασθένεια, όλοι προσεύχονται στον θεό για τη σωτηρία του ασθενούς και ταυτόχρονα παρακαλούν τον ιατρό να πράξει το καλύτερο.

Σε θέση ικεσίας δεν βρίσκονται μόνο οι γονείς και ο σύζυγος της ασθενούς, αλλά και το ανήλικο παιδί της που επίσης φέρει τα χέρια του σε θέση ικεσίας. Το έργο είναι πολυνοηματικό καθώς οι άνθρωποι προσεύχονται στο θεό όταν επισκέπτονται έναν ναό και καθώς η συγκεκριμένη επίσκεψη αφορούσε σε Ασκληπιείο, στον Θεό της Ιατρικής, ώστε να έχουν πάντα καλή υγεία, αλλά και κάθε φορά που η υγεία τους κλονίζεται, παρακαλούν για τη σωτηρία τους τον ιατρό (κάθε ιατρό), στο πρόσωπο του οποίου αντιπροσωπεύεται ο Ασκληπιός.

Το έργο αυτό είναι του Αλκαμένη από τη Λήμνο ο οποίος υπήρξε μαθητής του Φειδία και υπήρξε ένας αινιγματικός γλύπτης καθώς τα νοήματα όλων των έργων του κινούνται σε πολλά επίπεδα. Έτσι και στο συγκεκριμένο ο Αλκαμένης δεν θα μπορούσε να περιορίσει τα νοήματά του σε δύο μόνο επίπεδα, αυτά που εμφανώς διακρίνονται δηλαδή της προσευχής προς το Θεό και της ταυτόχρονης παράκλησης στον ιατρό για τη θεραπεία.

Διότι στο συγκεκριμένο έργο ο Αλκαμένης από τις εκατοντάδες στιγμές θεραπείας που θα μπορούσε να αποδώσει από την καθημερινότητα ενός ιατρείου, αποδίδει την πλέον ευρηματική για την οποία καμία περιγραφή δεν έχει γίνει.

Ο θεράπων ιατρός φέρει τα χέρια του και εξετάζει τη ράχη της ασθενούς! Πρόκειται για μια αρχαία μέθοδο διάγνωσης και θεραπείας γνωστή ως “ραχιοθεραπευτική”. Ο Ιπποκράτης είχε πρώτος διατυπώσει ότι ο ιατρός πρέπει να γνωρίζει πρώτα την κατάσταση της ράχης του ασθενούς διότι εξ αυτής προέρχονται οι περισσότερες ασθένειες! Ο γλύπτης Αλκαμένης λοιπόν επέλεξε να απεικονίσει τη βάση της διάγνωσης και θεραπείας των περισσοτέρων ασθενειών που ήταν η εξέταση της ράχης του ασθενούς.

Ο Αλκαμένης δεν φιλοτέχνησε μια υποκειμενική του άποψη περί ιατρικής, αλλά τη βάση της αρχαίας ιατρικής επιστήμης:

“Χρή δε πρώτον μεν γινώσκειν την φύσιν της ράχιος, οίη τις εστινές πολλά γαρ νοσήματα προσδέοι αν αυτής. Τούτο μεν γαρ, το προς την κοιλίαν ρέπον, οι σπόνδυλοι εντός αρτιοί εισίν αλλήλοισι και δέδενται προς αλλήλους δεσμώ μυξώδει και νευρώδει, από χόνδρων αποπεφυκότι άχρι προς τον νωτιαίον”. (Ιπποκράτης “Περί άρθρων”, εδάφιο 45)

Το ανάγλυφο του Πειραιά θεωρείται η καλύτερη απόδειξη παγκοσμίως περί της εφαρμογής της ιπποκράτειας ιατρικής μέσω της ραχιοθεραπείας. Δεν γνωρίζουμε την έκταση εφαρμογής της θεραπευτικής αυτής μεθόδου. Δηλαδή εάν εφαρμοζόταν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ασθενειών λόγω νευρικού συστήματος (όπως της κεφαλαλγίας και κάθε νευραλγίας) ή εάν εφαρμοζόταν σε κάθε περίπτωση ασθενείας. Γεγονός όμως είναι ότι αφού τη ραχιοθεραπεία του πειραϊκού αναθήματος εφάρμοζαν και μεταγενέστεροι ιατροί άλλων ειδικοτήτων όπως ο Γαληνός, ο Οριβάσιος ή ο Σωρανός Ο Εφέσιος (παθολογία της Κύησης), τότε μάλλον θεράπευε το σύνολο των ασθενειών!

Η ομαλή διέλευση του ρευστού της ζωής το οποίο εκπορεύεται διαμέσου της σπονδυλικής στήλης θεραπεύεται με την ανάλογη πίεση των χεριών σε συγκεκριμένες θέσεις διακλαδώσεως των νεύρων. Η ομαλότητα της ροής αυτής αποκαθίσταται κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης.

Η μέθοδος αυτή αποσιωπήθηκε επιμελώς και επέστρεψε με την ετικέτα της “χειροπρακτικής”, δημιούργημα δήθεν της αμερικανικής επιστήμης και του Καναδού ιατρού Ντάνιελ Ντέηβιντ Πάλμερ.

Έτσι σήμερα η γέννηση της χειροπρακτικής θεωρείται ότι έγινε το 1895 στην Αϊόβα των Ηνωμένων Πολιτειών -εκεί εργαζόταν ο Πάλμερ- τη στιγμή που απεικονίζεται αναλυτικά στο ανάγλυφο του Πειραιά το αναγόμενο από τη 5η εκατονταετηρίδα προ Χριστού.

Δεν είναι δύσκολο συνεπώς να καταλάβουμε την αιτία για την οποία το συγκεκριμένο γλυπτό έπεσε στην αφάνεια. Σήμερα λειτουργούν παγκοσμίως εκατοντάδες κέντρα χειροπρακτικής (χείρ+ πράττειν), με εκατομμύρια έσοδα παραβλέποντας το μοναδικό σε αξία τεκμήριο που βρέθηκε εδώ στην πόλη μας, στον Πειραιά.

του Στέφανου Μίλεση
http://pireorama.blogspot.gr