Ηταν 26 Ιανουαρίου του 1926 όταν ο Σκωτσέζος εφευρέτης, Τζον Λόγκι Μπερτ (1888 – 1946) παρουσίασε σε μια σουίτα του Σόχο σε μερικά μέλη του Βασιλικού Ινστιτούτου μια ολοκαίνουργια εφεύρεση: Την πρώτη συσκευή τηλεόρασης με το όνομα Televisor. «Με πρωτόγονα μέσα και προλαβαίνοντας πολλούς άλλους επιστήμονες, τεκμηρίωσε ότι ήταν εφικτό αυτό που θεωρούνταν τότε αδύνατον», σημείωναν οι TIMES την άλλη μέρα.

Ο Σκώτος μηχανικός έμεινε ο πρώτος στην ιστορία που κατόρθωσε να αναμεταδόσει εικόνες από ένα σημείο σε άλλο, όπως κάνει η σημερινή τηλεόραση, της οποίας θεωρείται ο εφευρέτης. Κάπως έτσι έγινε δυνατή τεχνικά η μετάδοση τηλεοπτικής εικόνας στο Λονδίνο. Η Televisor εξελίχθηκε από τον ίδιο το επόμενο διάστημα. Θα χρειαζόντουσαν άλλα τρία χρόνια για να γίνει το 1929 η πρώτη πειραματική εκπομπή του BBC. Το σύστημα του ίδιου βεβαίως δεν θα παραμείνει ως έχει. Θα αντικατασταθεί από άλλο τεχνολογικά πιο αναπτυγμένο. Κι, όμως, θα περάσουν δυο δεκαετίες μέχρι οι τηλεοράσεις να βρεθούν στα σαλόνια.

Το 1946 λειτουργούν 12 τηλεοπτικοί σταθμοί στις ΗΠΑ

Το 1940, τη χρονιά που ξέσπασε ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, οι τακτικές τηλεοπτικές εκπομπές διακόπηκαν. Οι τηλεοπτικές μεταδόσεις ξανάρχισαν μετά τον πόλεμο αλλά πολύ λιγότερες σε αριθμό. Το 1946 δώδεκα εμπορικοί τηλεοπτικοί σταθμοί λειτουργούσαν στις ΗΠΑ και οι πωλήσεις τηλεοπτικών συσκευών ανέβηκαν κατακόρυφα. Στις 25 Ιουνίου του 1951, το αμερικανικό κανάλι CBS μετέδωσε την πρώτη έγχρωμη εκπομπή. Σχεδόν κανείς όμως δεν μπορούσε να τη δει έγχρωμα μιας και …όλοι διέθεταν ασπρόμαυρες συσκευές.

Στην Ελλάδα η τηλεόραση φθάνει απελπιστικά καθυστερημένα

Η Ελλάδα ήταν μία από τις τελευταίες ευρωπαϊκές χώρες που απέκτησε τηλεόραση. Η επίσημη έναρξη της Ελληνικής κρατικής τηλεόρασης έγινε στις 23 Φεβρουαρίου 1966. Βέβαια, στα 40 χρόνια που μεσολάβησαν μεταξύ των δυο σταθμών του 1926 και 1966, ιδιαίτερα μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, είχε ήδη ωριμάσει αυτό που ονομάστηκε «τηλεοπτική επανάσταση».

Ηρωϊκοί πρωτοπόροι

Χρειάστηκαν ηρωϊκοί πρωτοπόροι για να φθάσει το μέσο στην Ελλάδα. Για ποιούς λόγους; Τόσο οικονομικούς, όσο και πολιτικούς αν και λείπουν οι ειδικές και συστηματικές μελέτες. Η μεταπολεμική ανέχεια και η πρόθεση της πολιτικής εξουσίας να ελέγξει το μέσο, όπως έγινε τρεις δεκαετίες νωρίτερα και με το ραδιόφωνο, έπαιξαν, πάντως, σημαντικό ρόλο στην αργοπορημένη εμφάνισης της τηλεόρασης στη χώρα μας. Στην πορεία, ωστόσο, μια από τις παρενέργειες της καθυστέρησης ήταν οι εσπευσμένες και αποσπασματικές αποφάσεις της Πολιτείας. Από τις πρώτες υποδομές, ως τη λειτουργία εθνικού δικτύου και από το καθεστώς της ιδιωτικής ραδιοτηλεόρασης, ως το νομικό πλαίσιο συνολικά για τα οπτικοακουστικά μέσα.

Ε. Κυπραίου: «Απόψε το δοκιμαστικό μας πρόγραμμα… Θ΄ αρχίσουμε με μια ταινία επικαίρων…»

Η επίσημη έναρξη της Ελληνικής κρατικής τηλεόρασης έγινε στις 23 Φεβρουαρίου 1966, ασπρόμαυρη στην αρχή και με μικρή εμβέλεια, με πρώτη παρουσιάστρια την Ελένη Κυπραίου και συντονιστή το δημοσιογράφο Γεώργιο Κάρτερ . Τότε «βγήκε στον αέρα» το ΕΙΡ και εμφανίστηκε στην οθόνη η παρουσιάστρια να λέει: « Καλησπέρα σας. Από σήμερα το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας καθιερώνει… Κάθε βράδυ, από τις 6 και μισή μέχρι τις 8 και μισή περίπου, θα μεταδίδουμε… Απόψε το δοκιμαστικό μας πρόγραμμα… Θ΄ αρχίσουμε με μια ταινία επικαίρων…»

1966: Μόνο 1.000 τηλεοράσεις σ’ όλη την Αθήνα!

Οι τηλεοράσεις δε, που υπήρχαν στην Αθήνα εκείνη την εποχή δεν ήταν πάνω από 1000. Η έγχρωμη μετάδοση στην Ελληνική τηλεόραση γίνεται το 1979. Μια δεκαετία αργότερα, προς το τέλος του 1989, εμφανίζονται στις τηλεοπτικές συχνότητες τα δύο πρώτα ιδιωτικά κανάλια, το Mega Channel και ο Antenna TV. Το σύστημα των καναλιών πανελλαδικής εμβέλειας παγιώθηκε γύρω από τα τρία δημόσια δίκτυα και από τα ιδιωτικά με το Mega και τον ANT1 να είναι τα μεγαλύτερα μαζί με τα Star, Alpha, Alter, ΣΚΑΪ, αλλά και τα αρκετά μικρότερης επιρροής και τοπικής εμβέλειας ΑΡΤ, 902, Μακεδονία TV, High, Kontra κα, καθώς και πολλές δεκάδες περιφερειακής και τοπικής εμβέλειας. Με την πάροδο των ετών προστέθηκε και ο Alpha. Στις 15 Οκτωβρίου 1994 άρχισε να εκπέμπει το πρώτο συνδρομητικό δίκτυο, το Filmnet, σε συχνότητες που νοίκιαζε από την ΕΡΤ, με πρόγραμμα που επικεντρώνονταν στις ταινίες πρώτης προβολής και τα αθλητικά. Το 1997 η ΕΡΤ 2 μετεξελίσσεται σε ΝΕΤ με ενημερωτικό κυρίως προφίλ και η ΕΤ1 σε ψυχαγωγικό κανάλι ενώ πλέον από κρατική αποκαλείται δημόσια τηλεόραση. Προς το τέλος της δεκαετίας έγιναν κινήσεις και για ψηφιακή δορυφορική πλατφόρμα: Στις 16 Νοεμβρίου 1999 άρχισε να εκπέμπει η Nova, ενώ στις 29 Οκτωβρίου 2001 άρχισε να εκπέμπει η επίσης Alpha Digital Services που χρεοκόπησε ένα χρόνο αργότερα. Σήμερα σε λειτουργία παραμένει η Nova και ο OTE TV. Δορυφορικά προγράμματα για τους απόδημους εξέπεμπαν κατά καιρούς η ΕΡΤ, το Mega, ο ANT1 και το Alter. Από το 2006 άρχισαν οι προετοιμασίες για την μετάβαση στην επίγεια ψηφιακή τηλεόραση.

Η κρίση και το πλήγμα στην ιδιωτική και τη δημόσια τηλεόραση

Η κακή οικονομική κατάσταση των περισσότερων καναλιών άρχισε να γίνεται εμφανής μετά το 2008 και περισσότερο μετά το 2010, με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το κλείσιμο του Alter Channel. Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που το κοινό ενημερώθηκε για το ενδεχόμενο κλεισίματος του Mega. Ο προϋπολογισμός των καναλιών περιορίστηκε δραματικά, όπως και τα έσοδα από τη διαφήμιση, και συρρικνώθηκε το εγχώριο ψυχαγωγικό και ενημερωτικό πρόγραμμα υπέρ ξένων σειρών. Συχνό είναι ακόμη το φαινόμενο των επαναλήψεων και της σύμπτωσης του περιεχομένου από το ένα κανάλι στο άλλο. Μεταξύ των …. σίριαλ που χαρακτηρίζουν αυτή την περίοδο είναι το κλείσιμο και επαναλειτουργία ΕΡΤ και οι τηλεοπτικές άδειες που δόθηκαν πρόσφατα.

Η πολύπαθη ελληνική τηλεόραση συνεχίζει την περιπετειώδη διαδρομή της…

ΠΗΓΕΣ: sansimera, αρχείο ΕΡΤ, fractal. eoellas