«ΥΠΑΓΕ, φάγε τον άρτον σου εν ευφροσύνη,» έγραψε ο σοφός Βασιλεύς Σολομών. (Εκκλησ. 9:7) Χωρίς αμφιβολία ένα νόστιμο φαγητό συντελεί στην ευχαρίστησι που παίρνομε από τη ζωή. Οι νοικοκυρές σ’ όλο τον κόσμο το γνωρίζουν αυτό και πολλές ψάχνουν να βρουν πιο ενδιαφέροντες τρόπους για να προετοιμάζουν τα γεύματα.

Μερικές χώρες έχουν ειδικευθή σε μερικούς τύπους μαγειρικής και τα άτομα από άλλες χώρες μπορούν να μάθουν απ’ αυτό, κι έτσι να προσθέσουν περισσότερη ποικιλία στα γεύματά των. Μερικές φορές, οι καινούργιες συνταγές μπορούν να βοηθήσουν τη νοικοκυρά όχι μόνο να επιτύχη μεγαλύτερη ποικιλία στα γεύματα, αλλ’ επίσης και να κάμη περισσότερα με τον προϋπολογισμό του φαγητού, που είναι μια ανάγκη σ’ αυτές τις μέρες που οι τιμές των τροφίμων συνεχώς ανεβαίνουν.

Μια ματιά στην Ελληνική μαγειρική μπορεί να σας δώση μερικές ενδιαφέρουσες συνταγές. Τι είναι εκείνο που κάνει την Ελληνική μαγειρική να ξεχωρίζη; Ποια φαγητά προτιμώνται και πώς παρασκευάζονται ;

Χαρακτηριστικά Ελληνικά Φαγητά

Το αγαπημένο κρέας των Ελλήνων, όπως ίσως γνωρίζετε, είναι το αρνάκι. Πράγματι, σε μερικά Ελληνικά σπίτια το μόνο νωπό κρέας που τρώγεται είναι το αρνί. Το μοσχάρι χρησιμοποιείται μερικές φορές, αλλά έρχεται δεύτερο· το βοδινό έρχεται τρίτο σε σειρά προτιμήσεως, και το χοιρινό χρησιμοποιείται σπανίως.

Το κοτόπουλο είναι ακόμη αγαπημένο φαγητό των Ελλήνων και θα είναι δύσκολο να φαντασθούμε τη μαγειρική τους χωρίς ρύζι.

Τα φαγητά με ψάρια είναι δημοφιλή και παρασκευάζονται συνήθως με ελαιόλαδο, σκόρδο, κρεμμύδια, και τομάτες και σερβίρονται με λεμόνι. Οι Έλληνες απολαμβάνουν πολύ το χταπόδι και τα καλαμαράκια, εκτός από τη συνήθη ποικιλία των ψαριών.

Μεταξύ των λαχανικών, την πρώτη θέσι κατέχουν τα φασόλια (τόσο ξερά όσο και φρέσκα) και οι μελιτζάνες. Επειδή το κρέας είναι περιωρισμένο, η μελιτζάνα χρησιμοποιείται πάρα πολύ—ψητή στην κατσαρόλα, ψητή στο φούρνο, τηγανητή, γεμιστή και πουρέ.

Ένα από τα χαρακτηριστικά της μαγειρικής των λαχανικών, καθώς επίσης και του κρέατος, κατά τον Ελληνικό τρόπο είναι η χρήσις τομάτας και τοματοπελτέ μαζί με κρεμμύδια ή και σκόρδο για άρωμα.

Η Ελληνική μαγειρική δεν χρησιμοποιεί δυνατά καρυκεύματα. Αντιθέτως, ο μάγειρας προσθέτει συνήθως στο φαγητό ρίγανη, δυόσμο, πλατύφυλλο βασιλικό, φύλλα δάφνης, σουσάμι και μαϊντανό. Αν προστεθή λίγη κανέλλα στα Ελληνικά φαγητά με κρέας θα δώση ένα διαπεραστικό αλλά χαρακτηριστικό άρωμα.

Τα λεμόνια παίζουν σπουδαίο ρόλο. Πράγματι, λίγα αρώματα είναι τόσο χαρακτηριστικά Ελληνικά όσο είναι η σάλτσα αυγολέμονο, που προσδίδει μια όξινη γεύσι σε διάφορα φαγητά και σούπες. Η νοικοκυρά χρησιμοποιεί το χυμό λεμονιού σε κάθε φαγητό που σερβίρει. Στις σαλάτες το λεμόνι αντικαθιστά το ξύδι. Οι Έλληνες σχεδόν πάντοτε μαγειρεύουν τα φαγητά τους με ελαιόλαδο και αυτό το λάδι χρησιμοποιείται συχνά στον αρωματισμό προπαρασκευασμένων φαγητών.

Η Ελληνική Σαλάτα

Η χαρακτηριστική Ελληνική σαλάτα γίνεται από ωμά λαχανικά και μπορεί να περιλαμβάνη χορταρικά, ψιλοκομμένα κοτσάνια σέλινου, φέτες από αγγούρι, ένα ψιλοκομμένο κρεμμύδι, τομάτα κομμένη σε φέτες, μια πράσινη πιπεριά σε φέτες, ραπανάκια και μαϊντανό.

Η σαλάτα τοποθετείται σε μια μεγάλη πιατέλλα και φτιάνεται με μια κορυφή στη μέση. Κατ’ αρχήν, τοποθετούνται μεγάλα φύλλα από μαρούλι στη βάσι. Το υπόλοιπο μαρούλι ψιλοκόβεται και σχηματίζει ένα λόφο στο κέντρο. Τα υπόλοιπα λαχανικά προστίθενται στο λοφίσκο.

Για να καρυκεύσετε τη σαλάτα μπορείτε να προσθέσετε ρίγανη, αλάτι και πιπέρι μαζί με ελαιόλαδο και χυμό λεμονιού (ή ξύδι αν προτιμάτε). Για μια μεγάλη πιατέλλα, μπορεί να χρειασθή ένα τρίτο του φλυτζανιού ελαιόλαδο μαζί με το χυμό ενός λεμονιού. Η σαλάτα γαρνίρεται με αντσούγιες, μαύρες ελιές και μικρά κομμάτια από ένα άσπρο τυρί που ονομάζεται φέτα και είναι μαλακό, αλμυρό τυρί που γίνεται από γάλα κατσίκας, θρυμματίζεται εύκολα κι έτσι δίνει στη σαλάτα, ένα μοναδικό άρωμα. (Τυρί ροκφόρ κομμένο με μικρά κομμάτια μπορεί ν’ αντικαταστήση τη φέτα.)

Σούπες και Σάλτσα Λεμονιού

Η σούπα συχνά είναι κύριο πιάτο και τρώγεται με μεγάλες μπουκιές ψωμιού και τη χαρακτηριστική Ελληνική σαλάτα. Σούπες από φασόλια, μπιζέλια και φακές είναι δημοφιλείς. Μια σούπα που αρέσει ιδιαίτερα είναι η σούπα αυγολέμονο—σούπα από κοτόπουλο με λεμόνι. Είναι δημοφιλής τώρα σε άτομα σε διάφορα μέρη του κόσμου.

Μια εύκολη συνταγή γι’ αυτή την κοτόσουπα με το λεμόνι είναι η εξής: Πλένετε μισό φλυτζάνι ρύζι σε ζεστό νερό και το αφήνετε να μουσκέψη επί δεκαπέντε λεπτά· έπειτα το σουρώνετε. Ρίχνετε μέσα σε μια κατσαρόλα έξη φλυτζάνια ζωμό κότας. Προσθέστε το ρύζι και το αφήνετε να βράση σε χαμηλή φωτιά επί δεκαπέντε λεπτά. Έπειτα το αλατοπιπερώνετε.

Τώρα, για να προετοιμάσετε τη σάλτσα με το αυγολέμονο, παίρνετε δυο αυγά και κτυπάτε τα ασπράδια τους καλά. Βεβαιωθήτε ότι είναι αρκετά σφιχτά. Έπειτα ρίχνετε σιγά σιγά τους κρόκους μέσα στα ασπράδια και τα κτυπάτε περισσότερο. Μετά προσθέτετε δύο κουταλιές χυμό λεμονιού και συνεχίζετε σιγά σιγά το χτύπημα. Κατόπιν προσθέτετε αργά αργά ένα φλυτζάνι ζεστό ζωμό και κτυπάτε συνεχώς για να μη κόψη. Στο τέλος προσθέτετε τον υπόλοιπο ζωμό και ανακατεύετε συνεχώς για ν’ αποφύγετε το κόψιμο.

Αυτή η γευστική σούπα μπορεί να παρασκευασθή με διαφόρους τρόπους. Μερικοί μάγειροι προτιμούν να φτιάχνουν το ζωμό με την πλάτη και τις φτερούγες από το κοτόπουλο. Άλλοι, επίσης, προτιμούν να φτιάχνουν αυτή τη σούπα μ’ ένα ψιλοκομμένο κρεμμύδι, ένα ψιλοκομμένο κοτσάνι από σέλινο και δυο καρρότα επίσης τεμαχισμένα.

Φαγητά με Κρέας με Ελληνικό Άρωμα

Το αρνάκι μαγειρεύεται με πολλούς τρόπους, ψητό, στην κατσαρόλα, στη σούβλα ή στη σχάρα. Πολλά άτομα, που δεν είναι Έλληνες, διαπιστώνουν ότι όταν προσπαθούν να μαγειρέψουν κάποιο φαγητό με αρνί, το κρέας έχει μια πολύ έντονη μυρωδιά· εν τούτοις, όταν το φαγητό έχη μαγειρευθή από Έλληνες, το βρίσκουν αρκετά ευχάριστο και εύγευστο. Αυτό οφείλεται στον τρόπο που οι Έλληνες μαγειρεύουν το αρνάκι.

Αν πρόκειται να ψήσετε ένα αρνίσιο μπουτάκι και θέλετε ν’ αποφύγετε την έντονη μυρωδιά του αρνιού, θα χρειασθή να βγάλετε όλο το λίπος του. Κάνετε μερικές σχισμές στο κρέας, περίπου δεκαπέντε ή περισσότερες, χρησιμοποιώντας τη μύτη ενός μικρού μαχαιριού. Τεμαχίστε τέσσερις σκελίδες σκόρδο και βάλτε τις φέτες μέσα στις σχισμές του κρέατος, χρησιμοποιήστε, επίσης, και λίγο αλατοπίπερο μαζί με το σκόρδο. Τρίψτε το κρέας με χυμό λεμονιού, θρούμπι, βούτυρο και λίγο αλατοπίπερο. Κατά διαστήματα βρέχετε το κρέας με χυμό λεμονιού και βούτυρο. Για να συγκρατήσετε τους χυμούς στο κρέας, καλύψτε το με αλουμινόχαρτο. Ψήστε το επί τρεις περίπου ώρες σε 400 βαθμούς Φαρενάιτ (205° Κελσίου).

Πολλά άτομα απολαμβάνουν το αρνί σουβλάκια, το Ελληνικό σις-κεμπάπ. Για να φτιάξετε αυτό το φαγητό, θα χρειασθή να λαδώσετε κομμάτια από τρυφερό αρνίσιο κρέας μαζί με χυμό λεμονιού και κρασί. Το αλατοπιπερώνετε, βάζετε λίγη ρίγανη κι έπειτα το ψήνετε σε καλά αναμμένα κάρβουνα αφού πρώτα περάσετε τα κομμάτια σε σούβλες. Καθώς θα ψήνωνται, μπορείτε να ραντίζετε το κρέας με λίγο ελαιόλαδο.

Για να δώσετε στα αρνίσια παϊδάκια ή τις μπριζόλες Ελληνικό άρωμα μπορείτε να τα ψήσετε στη σχάρα όσο θέλετε κι έπειτα να τα ραντίσετε με τριμμένη ρίγανη και χυμό λεμονιού. Και στο συκώτι, επίσης, ψητό ή τηγανητό, μπορείτε να βάλετε λεμόνι και ρίγανη. Όταν ψήνετε κοτόπουλο, αλείψτε το με βούτυρο και χυμό λεμονιού και, όπως προτιμούν μερικοί μάγειροι, βάλτε και λίγη τριμμένη ρίγανη.

Αν προτιμάτε κάποιο διαφορετικό είδος σάλτσας για το κρέας σας, είτε είναι ψητό είτε μπριζόλες, δοκιμάστε το εξής: Μέσα στο καυτό βούτυρο ή το λάδι ρίξτε μια ή δύο σκελίδες ψιλοκομμένο σκόρδο. Έπειτα προσθέστε λίγο κομμένο σέλινο και λίγο ψιλοκομμένο κρεμμύδι και καβουρδίστε τα σε σιγανή φωτιά. Όταν είναι έτοιμα, ρίχνετε μέσα λίγα τοματάκια κονσέρβας και λίγο τοματοπελτέ. Καθώς ψήνετε τη σάλτσα και την ανακατεύετε, προσθέστε λίγη ρίγανη. Θα έχετε μια πραγματικά πολύ νόστιμη σάλτσα για κρέατα και λαχανικά.

Ένα από τα πιο αγαπημένα φαγητά στην Ελλάδα είναι ο μουσακάς. Αυτό το φαγητό, που ψήνεται στο φούρνο, περιλαμβάνει στρώσεις από τηγανιτές μελιτζάνες και αρνίσιο κιμά. Για καρύκευμα χρησιμοποιούν τομάτα, ρίγανη και λίγη κανέλλα. Στο τέλος βάζουν μια λεπτή κρέμα και τριμμένο τυρί και το ψήνουν στο φούρνο μέχρι να φουσκώση και να ροδίση και το σερβίρουν ζεστό, κομμένο σε τετράγωνα κομμάτια.

Ένα από τα πιο φημισμένα Ελληνικά φαγητά είναι οι ντολμάδες με αμπελόφυλλα. Τα αμπελόφυλλα γεμίζονται με αρνίσιο ή μοσχαρίσιο κιμά και ρύζι και αφού βράσουν σερβίρονται με σάλτσα αυγολέμονο.

Για να ετοιμάσετε αυτό το φαγητό για τρία ή τέσσερα άτομα, χρησιμοποιήστε μισό περίπου κιλό αμπελόφυλλα (μπορούν ν’ αντικατασταθούν από λαχανόφυλλα αφού ζεματίσωμε το λάχανο για να μαλακώση κι έπειτα πετάμε το στέλεχος). Αν χρησιμοποιήσετε αμπελόφυλλα, πρέπει πρώτα να τα ζεματίσετε για να μαλακώσουν. Χρησιμοποιήστε περίπου μισό κιλό αρνίσιο ή μοσχαρίσιο κιμά και μισό φλυτζάνι ρύζι (τύπου Καρολίνα)· μισό φλυτζάνι βούτυρο (μετρήστε το και μετά λυώστε το)· ένα φλυτζάνι τοματάκια κονσέρβας μαζί με το χυμό τους· δύο μέτρια ψιλοκομμένα κρεμμύδια δυο κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο· δύο κουταλιές της σούπας φύλλα δυόσμου ή ψιλοκομμένο μαϊντανό· αλατοπίπερο. Ανακατέψτε τα υλικά, εκτός από τα φύλλα και το νερό.

Έπειτα γεμίστε τα αμπελόφυλλα ένα ένα με το μίγμα. Τυλίξτε το περιεχόμενο στο φύλλο όπως θα τυλίγατε ένα φάκελλο αλληλογραφίας, έτσι που η γέμισις να παραμείνη μέσα στα φύλλα. Βάλτε τώρα με τη σειρά αυτά τα γεμισμένα φύλλα σε μια κατσαρόλα ή σ’ ένα πήλινο τσουκάλι. Ρίξτε μέσα λίγο νερό. Σκεπάστε τα με ένα βαρύ πιάτο που αντέχει στη θερμότητα (για να συγκρατήση τους ντολμάδες στη θέσι τους) και μετά σκεπάστε τη χύτρα. Αφήστε τα να σιγοβράσουν επί μια περίπου ώρα ή μέχρι να βράση το ρύζι.

Προετοιμάστε τη σάλτσα αυγολέμονο όπως είπαμε προηγουμένως. Μπορείτε, αν θέλετε, να χρησιμοποιήσετε τρία αυγά αντί δύο. Μην ξεχνάτε ότι αυτή η σάλτσα γίνεται πάντοτε από το ζωμό των λαχανικών και του κρέατος. Χρησιμοποιήστε, λοιπόν, τον καυτό ζωμό στον οποίον μαγειρέψατε τα γεμισμένα αμπελόφυλλα, αλλά μην αφήσετε τη σάλτσα να βράση. Μπορείτε να κανονίσετε πόσο ξινή θα είναι η σάλτσα ανάλογα με το λεμόνι που ρίξετε. Έπειτα ρίξτε αυτή τη σάλτσα μέσα στην κατσαρόλα που περιέχει τα γεμισμένα αμπελόφυλλα. Και τα ντολμαδάκια σας είναι έτοιμα να σερβιρισθούν.

Να έχετε υπ’ όψι σας ότι οι συνταγές για τα Ελληνικά φαγητά διαφέρουν από μάγειρα σε μάγειρα, αλλά τα συστατικά είναι σχεδόν τα ίδια. Στην πραγματικότητα, η Ελληνίδα νοικοκυρά σπάνια ακολουθεί μια συνταγή, αλλά προετοιμάζει τα φαγητά της από μνήμης και χρησιμοποιεί δικές της επινοήσεις. Οι περισσότερες Ελληνίδες νοικοκυρές μπορούν να δώσουν μια πολύ πικάντικη γεύσι σ’ όλα τα φαγητά τους χρησιμοποιώντας τομάτες, τοματοπελτέ, λεμόνια, κρεμμύδια, σκόρδο, θρούμπη και ελαιόλαδο.

Η Ελληνική μαγειρική, βέβαια, είναι απλώς μια από τα πολλά είδη μαγειρικής που υπάρχουν. Όσοι θέλουν να δοκιμάσουν συνταγές από άλλα μέρη της γης θα βρουν συνήθως στις δημόσιες βιβλιοθήκες βιβλία με συνταγές απ’ όλο τον κόσμο. Αν, λοιπόν, και σεις θέλετε να προσθέσετε κάποια ποικιλία στα γεύματα σας γιατί να μη προσπαθήσετε να προετοιμάσετε κάποιο φαγητό με τον Ελληνικό τρόπο;

*** g75 8/8 σ. 9-12 ***