Δύο διεθνείς συμφωνίες που απαγορεύουν τα πειράματα γεωμηχανικής πιθανότατα παραβιάστηκαν από μια καναδική εταιρεία, η οποία παραδέχεται ότι έριξε δεκάδες τόνους σιδήρου στον Ειρηνικό Ωκεανό δυτικά του Καναδά, σε μια προσπάθεια να αυξήσει τους πληθυσμούς του φυτοπλαγκτού και των ψαριών της περιοχής.

Η γεωμηχανική, δηλαδή η εσκεμμένη παρέμβαση σε φυσικές διαδικασίες, με σκοπό τη μεταβολή των περιβαλλοντικών συνθηκών στη Γη, προτείνεται από ορισμένους επιστήμονες ως όπλο για τον μετριασμό του φαινομένου του θερμοκηπίου.

Μια από τις προτεινόμενες μεθόδους γεωμηχανικής είναι η λεγόμενη «λίπανση των ωκεανών», στην οποία χύνονται στη θάλασσα μεγάλες ποσότητες σιδήρου ή άλλων στοιχείων που χρειάζεται το φυτοπλαγκτό για την ανάπτυξή του. Με τη σειρά του, το φυτοπλαγκτό απορροφά διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, πεθαίνει και τελικά βυθίζεται, παρασύροντας μαζί του και τον πλεονάζοντα άνθρακα.

Η εταιρεία Haida Salmon Restoration Corporation παραδέχεται ότι πραγματοποίησε ένα τέτοιο πείραμα τον περασμένο Ιούλιο. Περίπου 100 τόνοι θεϊκού σιδήρου χύθηκαν στον ωκεανό. Σύμφωνα με την εταιρεία, η λίπανση οδήγησε σε εκρηκτική αύξηση του φυτοπλαγκτού σε μια έκταση 10.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Επισήμως, στόχος του πειράματος δεν ήταν η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά η αύξηση των πληθυσμών σολομού και άλλων ψαριών που τρέφονται με φυτοπλαγκτό.

Όποιος κι αν ήταν ο λόγος, το πείραμα προκαλεί αντιδράσεις. «Θα έπρεπε να έχει γίνει από μια ομάδα ουδέτερων επιστημόνων» λέει ο Βίκτορ Σμέτατσεκ, ερευνητής του Ινστιτούτου «Άλφρεντ Βέγκενερ» της Γερμανίας,  ο οποίος είχε πραγματοποιήσει ένα μικρότερο πείραμα λίπανσης του ωκεανού το 2009.

Επιπλέον, η καναδική κυβέρνηση διαψεύδει τον ισχυρισμό της εταιρείας ότι είχε λάβει άδεια για το πείραμα. Εκπρόσωπος του καναδικού υπουργείο Περιβάλλοντος δήλωσε μάλιστα στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι η εταιρεία είχε ενημερωθεί πως το πείραμα παραβιάζει την περιβαλλοντική νομοθεσία του Καναδά.

Ακόμα, το πείραμα πιθανότατα παραβιάζει τα δύο διεθνή μορατόριουμ στη λίπανση των ωκεανών, τη Συνθήκη για τη Βιολογική Ποικιλότητα του ΟΗΕ και τη Συνθήκη του Λονδίνου.

Επιστημονικός σύμβουλος της Haida Salmon Restoration Corporation είναι μάλιστα ο Καναδός επιχειρηματίας Ρας Τζορτζ, ο οποίος είχε επιχειρήσει να υλοποιήσει ένα παρόμοιο πρόγραμμα κοντά στο αρχιπέλαγος των Γκαλάπαγκος το 2007. Το πείραμα είχε προκαλέσει τότε αντιδράσεις και έπαιξε ρόλο στην επιβολή μορατόριουμ από τον ΟΗΕ.

Έρευνα για το νέο πείραμα πραγματοποιείται τώρα με εντολή του καναδικού υπουργείου Περιβάλλοντος.

Newsroom ΔΟΛ