Ο παρών Οδηγός Υλοποίησης Δράσεων για την Προώθηση της Απασχόλησης μέσω Προγραμμάτων Κοινωφελούς Χαρακτήρα αποτελεί ένα εργαλείο υποβοήθησης τόσο των Ωφελουμένων όσο και των Επιβλεπόντων Φορέων με στόχο να διευκρινίσει συγκεκριμένα ζητήματα που προκύπτουν κατά τη διαδικασία υλοποίησης των Προγραμμάτων Κοινωφελούς Χαρακτήρα, έτσι ώστε να είναι σε όλους γνωστά τα δικαιώματα αλλά και οι υποχρεώσεις της κάθε πλευράς, σύμφωνα και με όσα ισχύουν μετά την τροποποίηση διατάξεων του Ν. 4152/2013 (ΦΕΚ 107 Α’) που ρυθμίζουν την υλοποίηση Δράσεων για την Προώθηση της Απασχόλησης μέσω Προγραμμάτων Κοινωφελούς Χαρακτήρα (ΚΥΑ 6.1714/5.1504/15.2.2016/ΦΕΚ B 424/ 22-02-2016) , όπως ισχύει κάθε φορά).

ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΦΟΡΕΙΣ

> Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Κοινοτικών και Άλλων Πόρων του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης: Δικαιούχος του Προγράμματος. Χρηματοδοτεί και έχει τη συνολική ευθύνη σχεδιασμού, υλοποίησης, ελέγχου και αξιολόγησης του Προγράμματος.

> Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ): Έχει την ευθύνη για τη σύνταξη της Πρόσκλησης, την υποδοχή των ηλεκτρονικών αιτήσεων, την κατάρτιση του Πίνακα Ωφελουμένων, την εξέταση των ενστάσεων, τη διενέργεια δειγματοληπτικών επιτόπιων επαληθεύσεων στους Επιβλέποντες Φορείς και την καταβολή των αμοιβών στους Ωφελουμένους και των ασφαλιστικών εισφορών στους Επιβλέποντες Φορείς.

> Επιβλέποντες Φορείς: Οι φορείς (Δήμοι, Περιφέρειες και άλλες δημόσιες υπηρεσίες) οι οποίοι θα απασχολήσουν τους ανέργους και θα πιστοποιούν την απασχόλησή τους στον ΟΑΕΔ, προκειμένου να καταβληθεί το μισθολογικό και μη μισθολογικό κόστος. Επιπλέον, έχουν την ευθύνη, σύμφωνα με το Ν. 2472/1997 περί της προστασίας του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, για τη νόμιμη συλλογή, επεξεργασία, τήρηση και φύλαξη των πληροφοριακών στοιχείων των Ωφελουμένων των Προγραμμάτων, κατά την έναρξη και τη λήξη απασχόλησής τους, όπως προκύπτει από τις διατάξεις του Κανονισμού (Ε.Ε.) 1303/2013 (άρθρο 125, παρ. 2, στοιχεία δ και ε), καθώς και για την υποβολή τους στο Δικαιούχο.

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΩΝ

1. Κατά τη διάρκεια του Προγράμματος στο οποίο συμμετέχουν οι Ωφελούμενοι δικαιούνται να απουσιάζουν δύο (2) εργάσιμες ημέρες μηνιαίως. Διευκρινίζεται ότι το δικαίωμα αυτό δεν αποδίδεται σωρευτικά στη διάρκεια του Προγράμματος και οι μέρες απουσίας δεν αποζημιώνονται σε περίπτωση μη χρήσης του εν λόγω δικαιώματος από τον Ωφελούμενο. Απαιτείται δε προηγούμενη συμπλήρωση αίτησης από τον Ωφελούμενο, η οποία υποβάλλεται προς έγκριση στον Επιβλέποντα Φορέα. Τα έντυπα αίτησης απουσίας των Ωφελουμένων και της έγκρισης του Επιβλέποντος Φορέα συνοδεύουν τα έντυπα παρουσιολογίου, υπογεγραμμένα από τους Ωφελούμενους και τον υπεύθυνο του αρμόδιου φορέα. Για τις παραπάνω ημέρες απουσίας δεν περικόπτονται οι αποδοχές των Ωφελουμένων του Προγράμματος. Στην περίπτωση που ο Επιβλέπων Φορέας για υπηρεσιακούς λόγους δεν συναινέσει στην αίτηση απουσίας του Ωφελουμένου, τότε οι μέρες απουσίας μεταφέρονται στον επόμενο μήνα.
2. Οι Ωφελούμενοι που είναι γονείς παιδιών ηλικίας 4 έως 16 ετών δικαιούνται να απουσιάσουν συνολικά στη διάρκεια του Προγράμματος έως δύο (2) ημέρες για κάθε παιδί, σε ώρες ή ολόκληρη ημέρα κάθε φορά, προκειμένου να διευκολυνθούν στην παρακολούθηση της σχολικής επίδοσης των τέκνων τους. Τις παραπάνω ημέρες απουσίας συνοδεύουν τα έντυπα αιτήσεων του Ωφελουμένου και της έγκρισης του Επιβλέποντα Φορέα, και για αυτές δεν περικόπτονται οι αποδοχές των Ωφελουμένων.
3. Στις περιπτώσεις που οι Ωφελούμενοι απουσιάζουν λόγω ασθένειας, απαιτείται η προσκόμιση σχετικού πιστοποιητικού θεράποντος ιατρού. Οι ημέρες απουσίας λόγω ασθένειας που καλύπτονται από το Πρόγραμμα ανέρχονται συνολικά σε δεκατρείς (13) ημέρες. Η καταβολή στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ της αντίστοιχης εισφοράς αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη του Προγράμματος. Σε περίπτωση που οι Ωφελούμενοι κάνουν χρήση αναρρωτικής άδειας πέραν των δεκατριών (13) ημερών, παρατείνεται η δυνατότητα απασχόλησής τους μέχρι τη συμπλήρωση εκατόν είκοσι πέντε (125) ημερομισθίων και κατά ανώτατο όριο έως έξι (6) μήνες και δεκαπέντε (15) ημερολογιακές ημέρες.
4. Οι Ωφελούμενες σε κατάσταση κυοφορίας δικαιούνται επιπλέον να απουσιάζουν για να υποβληθούν σε εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου, εφόσον οι εξετάσεις αυτές πρέπει να γίνουν σε ώρες απασχόλησής τους. Εν προκειμένω απαιτείται σχετικό δικαιολογητικό από τον θεράποντα ιατρό με το οποίο να βεβαιώνεται η αναγκαιότητα διενέργειας των συγκεκριμένων εξετάσεων σε ώρες απασχόλησης. Η καταβολή στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ της αντίστοιχης εισφοράς αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη του Προγράμματος.
5. Σε περιπτώσεις απουσίας λόγω: α) επαπειλούμενης κύησης, β) κύησης και γ) λοχείας, οι οποίες βεβαιώνονται με τα προβλεπόμενα εκ του νόμου ιατρικά δικαιολογητικά, οι Ωφελούμενες δεν εκπίπτουν του Προγράμματος στο οποίο συμμετέχουν, αλλά αναστέλλεται η απασχόλησή τους κατά τη διάρκεια απουσίας τους, ενώ το χρονικό διάστημα απασχόλησης δύναται να ανέλθει κατά ανώτατο όριο στους δέκα (10) μήνες.
6. Οι Ωφελούμενοι δικαιούνται επίσης να απουσιάσουν: α) πέντε (5) ημέρες απασχόλησης λόγω γάμου, β) δύο (2) ημέρες σε περίπτωση θανάτου συζύγου, τέκνων, γονέων και αδελφών, αλλά και εξ αγχιστείας συγγενών στην ίδια γραμμή και στον ίδιο βαθμό. Για τις παραπάνω ημέρες απουσίας υποβάλλεται έντυπο αίτησης απουσίας του Ωφελουμένου και λαμβάνεται προηγούμενη έγκριση από τον Επιβλέποντα Φορέα. Για τις ημέρες αυτές δεν περικόπτονται οι αποδοχές των Ωφελουμένων του Προγράμματος.
7. Ωφελούμενοι οι οποίοι απασχολούνται σε δομές που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων ή σε παιδικούς/βρεφονηπιακούς σταθμούς δήμων κάνουν χρήση του δικαιώματος απουσίας δύο (2) ημερών μηνιαίως, ενώ αναστέλλεται η απασχόλησή τους κατά τη διάρκεια των διακοπών Χριστουγέννων και Πάσχα, εξαιρουμένων των επίσημων αργιών. Στην περίπτωση αυτή, η απασχόλησή τους παρατείνεται μέχρι τη συμπλήρωση εκατόν είκοσι πέντε (125) ημερομισθίων και κατά ανώτατο όριο έως έξι (6) μήνες και δεκαπέντε (15) ημερολογιακές ημέρες.

ΩΡΑΡΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

1. Η απασχόληση των Ωφελουμένων υπάγεται στο καθεστώς πενθήμερης εργασίας. Το δε ωράριο απασχόλησης των Ωφελουμένων ακολουθεί το ωράριο που έχουν οι μόνιμοι εργαζόμενοι με την ίδια ειδικότητα στην υπηρεσία τοποθέτησης των Ωφελουμένων.
2. Οι Ωφελούμενες που είναι μητέρες δικαιούνται μετά τον τοκετό είτε να προσέρχονται αργότερα είτε να αποχωρούν νωρίτερα από την εργασία τους κατά μία (1) ώρα κάθε μέρα και μέχρι το τέκνο να φτάσει στην ηλικία των τριάντα (30) μηνών. Σημειώνεται ότι το μειωμένο ωράριο για τη φροντίδα παιδιού έχει ως αφετηρία τη λήξη της άδειας λοχείας, δηλαδή εννέα (9) εβδομάδες μετά τον τοκετό. Το μειωμένο ωράριο για λόγους φροντίδας παιδιού χορηγείται με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις στους γονείς και των δύο φύλων. Χορηγείται δε στον απασχολούμενο γονέα ακόμη και στην περίπτωση που ο άλλος γονέας δεν εργάζεται. Σε περίπτωση διαζυγίου, διάστασης ή γέννησης τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του, το μειωμένο ωράριο για τη φροντίδα του παιδιού λαμβάνει ο γονέας που έχει την επιμέλεια του παιδιού, εκτός αν συμφωνήσουν διαφορετικά. Το δικαίωμα αυτό αποδίδεται έπειτα από κοινή δήλωση των γονέων προς τον Επιβλέποντα Φορέα ή τους Επιβλέποντες Φορείς/εργοδότες τους για το ποιος θα κάνει χρήση. Το δικαίωμα καθυστερημένης προσέλευσης ή πρόωρης αποχώρησης της μητέρας και εναλλακτικά του πατέρα για τη φροντίδα του παιδιού έχουν και οι θετοί γονείς παιδιού ηλικίας έως έξι (6) ετών, υπό τους ίδιους ως άνω όρους των φυσικών γονέων και με χρονική αφετηρία την υιοθεσία.
3. Οι Ωφελούμενοι ΑμεΑ ή Ωφελούμενοι που έχουν παιδιά με πνευματική, ψυχική ή σωματική αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω ή παιδιά έως 15 ετών που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη ινσουλινοεξαρτώμενο ή τύπου 1 με ποσοστό αναπηρίας 50% και άνω ή έχουν σύζυγο με αναπηρία 80% και άνω, τον/την οποίο/α συντηρούν, έχουν δικαίωμα στο μειωμένο ωράριο κατά μία (1) ώρα την ημέρα, χωρίς ανάλογη περικοπή των αποδοχών τους.

ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΗ

Α) ΑΜΟΙΒΕΣ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΩΝ

Ο ΟΑΕΔ καλύπτει το μισθολογικό κόστος των Ωφελουμένων που απασχολεί ο Επιβλέπων Φορέας, στο πλαίσιο των Προγραμμάτων Κοινωφελούς Χαρακτήρα, και τις ασφαλιστικές εισφορές (Επιβλέποντα Φορέα – Ωφελουμένου). Συγκεκριμένα, για κάθε Ωφελούμενο που τοποθετείται σε θέση απασχόλησης από τον Επιβλέποντα Φορέα για την υλοποίηση της Δράσης «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΜΕΣΩ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΟΙΝΩΦΕΛΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ» οι καθαρές αμοιβές ορίζονται, κατά παρέκκλιση της ισχύουσας νομοθεσίας: α) για Ωφελούμενους ηλικίας 25 ετών και άνω σε 19,81 ευρώ ημερησίως και όχι υψηλότερες από 495,25 ευρώ μηνιαίως, και β) για Ωφελούμενους ηλικίας κάτω των 25 ετών σε 17,27 ευρώ ημερησίως και όχι υψηλότερες από 431,75 ευρώ μηνιαίως. Σημείωση: Εκτός από τα ποσά που καταβάλλονται στους συμμετέχοντες στα Προγράμματα Κοινωφελούς Χαρακτήρα, ο ΟΑΕΔ δεν υποχρεούται να καταβάλει οποιαδήποτε άλλη ενίσχυση στους ως άνω (όπως, π.χ., επίδομα αδείας κ.ά.).

Β) ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΩΝ

1. Όσον αφορά την ασφαλιστική κάλυψη των Ωφελουμένων που συμμετέχουν στα Προγράμματα, οι οποίοι ασφαλίζονται ως μισθωτοί (πακέτο κάλυψης 101), εφαρμόζεται η ασφαλιστική νομοθεσία ως προς τα δικαιώματα σε ασφαλιστικές παροχές, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και την αυξημένη προστασία θυμάτων εργατικών ατυχημάτων, η οποία αποτελεί και διεθνή υποχρέωση της χώρας (υπ’ αρ. 17 Δ.Σ.Ε.).
2. Οι Ωφελούμενοι υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ / ΕΤΕΑ, με πλήρη ιατροφαρμακευτική κάλυψη. Στις περιπτώσεις που οι ωφελούμενοι είναι ασφαλισμένοι μετά την 1.1.1993, και λόγω ιδιότητας ή άσκησης δραστηριότητας υπάγονται στην ασφάλιση του Ε.Τ.Α.Α., οι εισφορές αποδίδονται στους αντίστοιχους τομείς Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε., Τ.Σ.ΑΥ. και Τ.Α.Ν. των Κλάδων κύριας και επικουρικής ασφάλισης του Ε.Τ.Α.Α. Οι συνολικές ασφαλιστικές εισφορές των ανωτέρω ωφελούμενων που υπάγονται στην ασφάλιση του Ε.Τ.Α.Α. αποτελεί επίσης, επιλέξιμη δαπάνη
3. Για όσους Ωφελούμενους απασχοληθούν, κατά τη διάρκεια των Προγραμμάτων Κοινωφελούς Χαρακτήρα, σε βαριές και ανθυγιεινές εργασίες, όπως αυτές περιγράφονται στην Φ10221/οικ.26816/929/30.11.2011 Απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΕΚ 2778Β), η καταβολή στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ της αντίστοιχης εισφοράς του κλάδου βαρέων αποτελεί, επίσης, επιλέξιμη δαπάνη.
4. Επιλέξιμη δαπάνη ορίζεται και το μη μισθολογικό κόστος που αντιστοιχεί στις ασφαλιστικές εισφορές του Ωφελούμενου και του Επιβλέποντα Φορέα και το οποίο για τους ανέργους άνω των 25 ετών δεν υπερβαίνει το ποσό των 258,00 ευρώ και για τους ανέργους κάτω των 25 ετών το ποσό των 225,00 ευρώ.
5. Οι Ωφελούμενοι των Προγραμμάτων διατηρούν την ασφάλιση για παροχές ασθένειας, ή αλλιώς την ασφαλιστική κάλυψη για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη που απολάμβαναν ως μακροχρόνια άνεργοι μέχρι τη λήξη διάρκειας των Προγραμμάτων.
6. Κάθε Ωφελούμενος ασφαλίζεται και λαμβάνει τα ανωτέρω [όπως περιγράφονται στην ενότητα Α) ΑΜΟΙΒΕΣ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΩΝ, σημεία α) και β)] ανώτατα μηνιαία ποσά αμοιβής/ενίσχυσης για 25 ημέρες. Κατά συνέπεια, ο Ωφελούμενος δεν επιτρέπεται να απασχολείται σε ημέρες ή ώρες που δημιουργούν πρόσθετο μισθολογικό κόστος.
7. Μετά τη λήξη του προγράμματος, οι Επιβλέποντες Φορείς υποχρεούνται να χορηγούν στους Ωφελούμενους βεβαίωση συνολικού χρόνου απασχόλησης.

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ

1. Για την εφαρμογή και εκτέλεση των Προγραμμάτων οι Επιβλέποντες Φορείς υποχρεούνται:

α) με πλήρη ευθύνη τους να διασφαλίζουν την ασφάλεια και υγεία των Ωφελουμένων στον τόπο απασχόλησής τους ως προς όλες τις πτυχές και στο ίδιο επίπεδο προστασίας που παρέχεται και στους άλλους εργαζομένους τους, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Κώδικα Νόμων για την Υγεία και την Ασφάλεια των Εργαζομένων (ΚΝΥΑΕ), που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3850/2010 (ΦΕΚ 84 Α’), καθώς και τις ειδικότερες σχετικές διατάξεις,

β) να απασχολούν τους Ωφελούμενους στις ειδικότητες για τις οποίες έχουν προσληφθεί και εφόσον εξασφαλίσουν ότι είναι κατάλληλοι για τη θέση στην οποία θα τοποθετηθούν,

γ) να παρέχουν στους Ωφελούμενους επαρκή και κατάλληλη εκπαίδευση για την εκτέλεση των καθηκόντων τους, καθώς και τις κατάλληλες οδηγίες όσον αφορά τους κινδύνους για την ασφάλεια και την υγεία τους,

δ) να μην αναθέτουν σε Ωφελούμενους καθήκοντα τα οποία απαιτούν εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία η οποία δεν προκύπτει από την ειδικότητά τους, ιδιαιτέρως δε όταν αυτά τα καθήκοντα περιλαμβάνουν τη χρήση εξοπλισμού – μηχανημάτων και εργαλείων. Ειδικότερα όσον αφορά Ωφελούμενους που απασχολούνται στην καθαριότητα των δήμων, να μην τους αναθέτουν καθήκοντα στην αποκομιδή απορριμμάτων με απορριμματοφόρα οχήματα.

Πέραν της εφαρμογής κυρώσεων, όπως των προβλεπομένων στα άρθρα 71 και 72 του ΚΝΥΑΕ για τις ανωτέρω περιπτώσεις, επί παραβάσεων των υποχρεώσεων που αναλαμβάνουν οι Επιβλέποντες Φορείς εντός του πλαισίου των Προγραμμάτων Κοινωφελούς Χαρακτήρα, οι συναρμόδιοι υπουργοί δύνανται, με κοινή απόφασή τους, να προβλέψουν την επιβολή και άλλων κυρώσεων στους Επιβλέποντες Φορείς.

Ειδικά όσον αφορά την κατηγορία «ΥΕ Γενικών Καθηκόντων – Απασχολούμενοι στην Καθαριότητα» ισχύουν οι διατάξεις των Ν. 3863/2010άρθρο 17, Ν. 3790/2009άρθρο 20 και η Υ.Α. ΦΕΚ Β/2778/2-12-2011 για το νέο κανονισμό των ΒΑΕ. Επίσης, ισχύουν οι διατάξεις για τη χορήγηση ειδών ατομικής προστασίας στο μόνιμο προσωπικό των δήμων και των δημοτικών ΝΠΔΔ σύμφωνα με την ΚΥΑ ΦΕΚ 1503/Β/11-10-2006 (53361/2006), όπως αυτή τροποποιήθηκε με την ΚΥΑ ΦΕΚ 1323/Β/30-07-2007 (ΤΤ 36586/2007) και την ΚΥΑ ΦΕΚ 990/Β/28-05-2008 (31119/2008). Τα ίδια μέσα χορηγούνται και στους υπαλλήλους με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου ή ορισμένου χρόνου, οι οποίοι εμπίπτουν στις ειδικότητες ή στις θέσεις εργασίας των ανωτέρω υπουργικών αποφάσεων. Τα είδη ατομικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένου του γάλακτος, χορηγούνται αποκλειστικά σε όσους απασχολούνται στις θέσεις που αναφέρονται στην ΚΥΑ 53361/2006, όπως ισχύει (Εγκ. Υπ. Εσωτ. 67194/15-12-2006).

2. Σε περιπτώσεις εργατικών ατυχημάτων που σημειώνονται στο πλαίσιο υλοποίησης των Προγραμμάτων Κοινωφελούς Χαρακτήρα, ο Ωφελούμενος ο οποίος υπέστη ατύχημα κατά τη διάρκεια της απασχόλησής του και διαθέτει τα κατάλληλα ιατρικά δικαιολογητικά δεν εκπίπτει του Προγράμματος. Το μισθολογικό και ασφαλιστικό κόστος θεωρείται επιλέξιμη δαπάνη του Προγράμματος.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Για οποιοδήποτε πρόβλημα, εκτός των ζητημάτων που άπτονται της επιλογής των Επιβλεπόντων Φορέων που συμμετέχουν στα Προγράμματα, προκύψει κατά τη διάρκεια υλοποίησης των Προγραμμάτων Κοινωφελούς Χαρακτήρα, αρμόδια για διευκρινίσεις και οδηγίες είναι τα ΚΠΑ2 του ΟΑΕΔ στα οποία ανήκει ο Επιβλέπων Φορέας ή η υπηρεσία τοποθέτησης του Ωφελουμένου. Για τυχόν διαφορές που προκύπτουν μεταξύ Ωφελουμένων και Επιβλεπόντων Φορέων αναφορικά με τα απαιτούμενα τυπικά προσόντα, αρμόδιο όργανο είναι το ΑΣΕΠ.

ΚΥΑ ΚΟΙΝΩΦΕΛΗΣ