5 Νοεμβρίου
Γεγονότα
1605 – Συνωμοσία της Πυρίτιδας: αποτυγχάνει σχέδιο ανατίναξης του Βρετανικού Κοινοβουλίου από ομάδα Καθολικών, όταν συλλαμβάνεται ο Γκάι Φωκς και οι συνεργάτες του.
1688 – Αρχίζει η Ένδοξη Επανάσταση. Ο Γουλιέλμος Γ’ της Οράγγης φτάνει στην Αγγλία.
1757 – Επταετής Πόλεμος: Ο Φρειδερίκος Β΄ της Πρωσίας νικά τις συμμαχικές δυνάμεις της Γαλλίας και της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στη μάχη του Ρόσμπαχ.
1821 – Ο Άγγλος αρμοστής των Ιονίων νήσων Θωμάς Μαίτλαντ εκδιώκει τους Έλληνες πρόσφυγες από τα Επτάνησα.
1828 – Η Λιβαδειά καταλαμβάνεται από τις ελληνικές δυνάμεις του Δ. Υψηλάντη μετά από συνθηκολόγηση. Σύμφωνα με τη συνθήκη, οι 1.000 περίπου πεζοί και ιππείς της τουρκαλβανικής φρουράς της πόλεως θα αποχωρήσουν με συνοδεία του Δ. Ευμορφόπουλου για τη Λαμία και την Εύβοια.
1838 – Η Ονδούρα κηρύσσει την ανεξαρτησία της από την Ισπανία (από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Κεντρικής Αμερικής).
1862 – Τριακόσιοι Ινδιάνοι της φυλής Σιού από την πόλη Σαντί αποδεικνύονται ένοχοι για το βιασμό και το θάνατο πολλών αποίκων και καταδικάζονται σε θάνατο δι’ απαγχονισμού.
1912 – Το Άγιο Όρος εντάσσεται με πράξη στο ελληνικό κράτος.
1912 – Εθελοντικά σώματα Ηπειρωτών και 200 Κρητών, υπό τον Ταγματάρχη Χωροφυλακής Σπύρο Σπυρομήλιο, αποβιβάζονται στη Χειμάρρα και μετά σύντομο αγώνα αιχμαλωτίζουν την τουρκική φρουρά και απελευθερώνουν την πόλη.
1912 – Έπειτα από αγώνα δύο ημερών, η VI Μεραρχία εκδιώκει τους Τούρκους και εισέρχεται στην Άρνισσα της Έδεσσας.
1912 – Ο Γούντροου Ουίλσον εκλέγεται 28ος πρόεδρος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
1913 – Το Ηνωμένο Βασίλειο προσαρτά την Κύπρο υπό μορφή Βασιλικής Κτήσης, και μαζί με την Γαλλία κηρύσσει τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
1913 – Ο παράφρων βασιλιάς Όθωνας της Βαυαρίας ανατρέπεται από τον ξάδερφό του Λουδοβίκο.
1916 – Η Πολωνία ανακηρύσσεται βασίλειο με πράξη που υπογράφουν οι αυτοκράτορες της Γερμανίας και της Αυστρίας.
1935 – Οι αφοί Πάρκερ βγάζουν στην αγορά το παιχνίδι «Μονόπολι».
1940 – Ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ εκλέγεται για τρίτη θητεία ως Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
1945 – Η Κολομβία γίνεται μέλος του ΟΗΕ.
1955 – Αμνηστεύονται με απόφαση της ελληνικής κυβερνήσεως οι «Αεροπόροι».
1959 – Απελευθερώνεται από τις ελληνικές αρχές ο τελευταίος Ναζί που κρατούνταν για τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου στην Ελλάδα, ο Μέρτεν (απελάθηκε στη Δυτική Γερμανία).
1961 – Σφοδρή νεροποντή πλήττει την Αθήνα, με αποτέλεσμα το θάνατο 40 ανθρώπων, ενώ χιλιάδες έμειναν άστεγοι.
1962 – Από δυστύχημα σε ανθρακωρυχείο στο Σφάλμπαρντ της Νορβηγίας, χάνουν τη ζωή τους 21 ανθρακωρύχοι.
1963 – Αρχαιολόγοι ανακαλύπτουν ίχνη που αποδεικνύουν ότι οι Βίκινγκς έφτασαν στην Αμερική 500 χρόνια πριν την άφιξη του Κολόμβου.
1967 – Ο Πρόεδρος Σαλόλ της Υεμένης ανατρέπεται με πραξικόπημα.
1968 – Ο Ρίτσαρντ Νίξον εκλέγεται 37ος πρόεδρος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
1982 – Κατάπλους της Φρεγάτας ‘ΛΗΜΝΟΣ’ (F-451) τύπου ‘S’ στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας.
1989 – Βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα. Νικήτρια αναδεικνύεται η Νέα Δημοκρατία αλλά δεν καταφέρνει να συγκεντρώσει κοινοβουλευτική αυτοδυναμία και ορίζονται νέες εκλογές για την 8η Απριλίου 1990. Συγκεκριμένα, η ΝΔ έλαβε 46,1% και 148 έδρες έναντι 40,6% για το ΠΑΣΟΚ και 128 έδρες, 10,9% και 21 έδρες για το Συνασπισμό και 0,58% (1 έδρα) για το Κόμμα των Οικολόγων Εναλλακτικών (Λοιπά 0,7% και 2 έδρες).
1992 – Ρωσικά στρατεύματα εισβάλλουν στη Βόρεια Οσετία. Πάνω από 115 νεκροί είναι ο απολογισμός των συγκρούσεων, οι οποίες άρχισαν στις 30 Οκτωβρίου του 1991.
1997 – Πρεμιέρα των νέων τυχερών παιχνιδιών του ΟΠΑΠ «Τζόκερ» και «Νέο Πρότο».
2003 – Η ομάδα του Μονακό σημειώνει ρεκόρ τερμάτων στην ιστορία του Τσάμπιονς Λιγκ στο ποδόσφαιρο, νικώντας τη Λα Κορούνια με 8-3.
2003 – Πρεμιέρα του τελευταίου μέρους της τριλογίας «Μάτριξ» στις ΗΠΑ (The Matrix Revolutions).
2004 – Υπογράφεται από τον Πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, το Πρωτόκολλο του Κιότο, φτάνοντας σε 126 τις χώρες που δεσμεύονται από αυτό. Έτσι, το Πρωτόκολλο τίθεται σε ισχύ.
2006 – O Μητροπολίτης Πάφου Χρυσόστομος εκλέγεται Αρχιεπίσκοπος Κύπρου.
2006 – Ο Σαντάμ Χουσεΐν και συνεργάτες του καταδικάζονται σε θάνατο για την σφαγή 148 Σιιτών το 1982.
Γεννήσεις
1615 – Ιμπραήμ Α’, σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
1742 – Ρίτσαρντ Κοζγουέι, Άγγλος ζωγράφος.
1913 – Βίβιαν Λι, ηθοποιός.
1920 – Ντάγκλας Νορθ, βραβευμένος με Νόμπελ (1993) Αμερικανός οικονομολόγος.
1929 – Λέναρτ Γιόχανσον, Σουηδός Πρόεδρος της UEFA (1990-2007).
1931 – Άικ Τέρνερ, Αμερικανός μουσικός, μπαντλίντερ και παραγωγός, πρώην σύζυγος της Τίνας Τέρνερ.
1936 – Μιχάλης Δερτούζος, διακεκριμένος καθηγητής.
1941 – Αρτ Γκαρφούνκελ, μουσικός, ένας εκ των δύο του μουσικού ντουέτο Simon and Garfunkel.
1943 – Σαμ Σέπαρντ, Αμερικανός συγγραφέας, σεναριογράφος και ηθοποιός, βραβευμένος με Πούλιτζερ.
1947 – Πίτερ Νουν, Βρετανός μουσικός, μέλος του ροκ γκρουπ Χέρμαν Χέρμιτ.
1948 – Γουίλιαμ Φίλιπς, βραβευμένος με Νόμπελ (1997) Αμερικανός φυσικός.
1950 – Θόρμπγιορν Γιάγκλαντ, Πρωθυπουργός της Νορβηγίας (1996-97).
1952 – Ολέγκ Μπλοχίν, Ουκρανός προπονητής και παλιός ποδοσφαιριστής, χάλκινος ολυμπιονίκης με την ΕΣΣΔ (1972, 1976).
1956 – Λαυρέντης Μαχαιρίτσας , μουσικοσυνθέτης και τραγουδιστής («Διδυμότειχο blues», «Έλα ψυχούλα μου» ).
1959 – Μπράιαν Άνταμς, Καναδός τραγουδιστής, “βασιλιάς” των σάουντρακ (Heaven).
1963 – Τατούμ Ο’ Νιλ, Αμερικανίδα ηθοποιός, κόρη του Ράιαν Ο’ Νιλ, βραβευμένη με Όσκαρ.
1968 – Σαμ Ρόκγουελ, Αμερικανός ηθοποιός («Το Πράσινο Μίλι»).
1971 – Τζον Γκρίνγουντ, Άγγλος κιθαρίστας, μέλος του συγκροτήματος «Radiohead».
1974 – Ράιαν Άνταμς, Αμερικανός μουσικός.
1974 – Άντζελα Γκόσοβ, Γερμανίδα τραγουδίστρια, μέλος του συγκροτήματος «Arch Enemy».
1975 – Τζέιμι Μάντροξ, Αμερικανός ράπερ (επώνυμο Σπανιόλο).
1977 – Μπρίτνι Σκάι, Αμερικανίδα πορνοστάρ.
1977 – Ρίτσαρντ Ράιτ, Βρετανός ποδοσφαιριστής (Έβερτον).
1978 – Μιχάλης Χατζηγιάννης, τραγουδιστής από την Κύπρο.
1979 – Φραντς Μπλακ, ράπερ.
1980 – Κριστόφ Μετσέλντερ, Γερμανός αμυντικός ποδοσφαιριστής (Μπορούσια Ντόρτμουντ, Εθνική).
1983 – Μάικ Χάνκε, Γερμανός ποδοσφαιριστής (Βόλφσμπουργκ, εθνική Γερμανίας).
1986 – BoA, τραγουδίστρια από τη Νότια Κορέα.
1986 – Κάσπερ Σμάιζελ, Δανός ποδοσφαιριστής.
Θάνατοι
1370 – Καζίμιρος Γ΄ ο Μέγας, 61, Βασιλιάς της Πολωνίας (1333-70).
1515 – Μαριότο Αλμπερτινάλι, 41, Ιταλός ζωγράφος.
1559 – Κανό Μοτονόμπου, 83, Ιάπωνας ζωγράφος.
1660 – Λούσι Χέι, 61, κόμησσα του Καρλάιλ, Αγγλίδα κοινωνική αγωνίστρια.
1660 – Αλεζάντρ ντε Ρόντς, 69, Γάλλος Ιησουίτης ιεραπόστολος στο Βιετνάμ.
1701 – Σαρλ Ζεράρ, δεύτερος κόμης του Μάκλεσφιλντ, Άγγλος πολιτικός, γαλλικής καταγωγής.
1714 – Μπερναρντίνο Ραματσίνι, 81, Ιταλός γιατρός, που θεωρείται ο ιδρυτής της ιατρικής των επαγγελμάτων.
1726 – Αντόνιο Πατσιόνι, 61, Ιταλός ανατόμος.
1752 – Καρλ Άντρεας Ντούκερ, 82, Γερμανός κλασικιστής λόγιος.
1758 – Χανς Έγκεντε, 72, Νορβηγός Λουθηρανός ιεραπόστολος, ο «Απόστολος της Γροιλανδίας». Ίδρυσε το Godthåb (σημερινή Νουκ), η οποία έγινε αργότερα η πρωτεύουσα της Γροιλανδίας.
1800 – Τζέσε Ράμσντεν, 65, Βρετανός πρωτοπόρος στο σχεδιασμό οργάνων ακριβείας (μαθηματικά, αστρονομικά και ναυτικά). Η κυριότερη εφεύρεσή του ήταν το σχέδιο ενός τηλεσκοπίου και μικροσκοπίου, που φέρει το όνομά του και χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα.
1828 – Μαρία Φιοντόροβνα της Ρωσίας, 69, δεύτερη σύζυγος του Τσάρου Παύλου Α΄.
1836 – Κάρελ Χούνεκ Μάσα, 26, Τσέχος ποιητής.
1850 – Φερδινάνδος, 69, αρχιδούκας της Αυστρίας.
1879 – Τζέιμς Μάξγουελ, Σκωτσέζος φυσικός.
1914 – Άουγκουστους Βάισμαν, 80, Γερμανός βιολόγος, από τους ιδρυτές της επιστήμης της γενετικής.
1930 – Κρίστιαν Έκμαν, 72, Νομπελίστας (1929) Ολλανδός βακτηριολόγος, που ανακάλυψε τη βιταμίνη Β1.
1930 – Λουίτζι Φάκτα, 69, Πρωθυπουργός της Ιταλίας (1922).
1933 – Τέξας Γκίναν, 49, Αμερικανίδα ηθοποιός, μουσικός.
1938 – Ζορζ Ουρμπέν, 66, Γάλλος χημικός, ο οποίος πρώτος απομόνωσε το στοιχείο λουτήτιο (ή λουτέτσιο).
1940 – Ασπασία Ζιώγα, θρυλική Ηπειρώτισσα, η πρώτη γυναίκα νεκρή του πολέμου του 1940.
1941 – Αρντ Πεκούρινεν, 36, Φιλανδός ειρηνιστής .
1942 – Τζορτζ Κόαν, 64, Αμερικανός στιχουργός, ηθοποιός, τραγουδιστής και χορευτής.
1944 – Αλεξίς Καρέλ, 71, βραβευμένος με Νόμπελ (1912) Γάλλος επιστήμονας, χειρουργός και βιολόγος.
1951 – Ρέτζι Γουόκερ, 62, Νοτιοαφρικανός σπρίντερ, Ολυμπιονίκης (1908) στα 100 μ. Σε ηλικία 19 ετών και 128 ημερών, παραμένει ο νεότερος σε ηλικία ολυμπιονίκης των 100μ.
1955 – Μορίς Ουτριλό, 74, Βέλγος ζωγράφος.
1956 – Αρτ Τατούμ, 47, Αμερικανός πιανίστας της τζαζ.
1960 – Τζόνι Χόρτον, 35, Αμερικανός τραγουδιστής της κάντρι, σκοτώνεται σε μετωπική σύγκρουση με μεθυσμένο φοιτητή με αυτοκίνητο.
1960 – Μακ Σένετ, 80, Καναδός σκηνοθέτης και παραγωγός του Χόλιγουντ, ο οποίος θεωρείται, ότι ανακάλυψε τη σλάπστικ κωμωδία.
1960 – Γουόρντ Μποντ, 57, Αμερικανός ηθοποιός.
1968 – Ρόμπερτ Άιρες, 54, ηθοποιός.
1974 – Στάφορντ Ρεπ, 56, Αμερικανός ηθοποιός χαρακτήρων.
1975 – Έντουαρντ Τατούμ, 66, βραβευμένος με Νόμπελ (1958) Αμερικανός βιοχημικός και μοριακός γενετιστής.
1975 – Λάιονελ Τρίλινγκ, 70, Αμερικανός κριτικός και συγγραφέας.
1977 – Ρενέ Γκοσινί, 51, Γάλλος ευθυμογράφος, συνδημιουργός του θρυλικού Γαλάτη Αστερίξ και του καουμπόη Λούκι Λουκ, πέθανε στη διάρκεια ενός τεστ κοπώσεως, ενώ περιέγραφε αστειευόμενος στον καρδιολόγο του τα πρώτα συμπτώματα του εμφράγματος.
1977 – Γκάι Λομπάρντο, 75, Καναδός βιολονίστας.
1979 – Κωστής Κοτζιάς, 58, λογοτέχνης, εκπρόσωπος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού στη λογοτεχνία, αδερφός του Αλέξανδρου Κοτζιά.
1979 – Αλ Καπ, 70, Αμερικανός κομίστας.
1981 – Ζαν Ιστάς, 43, Γάλλος σκηνοθέτης.
1982 – Ζακ Τατί, Γάλλος σκηνοθέτης.
1985 – Άρνολντ Τσικομπάβα, 87, Γεωργιανός γλωσσολόγος.
1988 – Αλέξης Γεωργίου, 48, τραγουδιστής και ηθοποιός.
1989 – Βλαντιμίρ Χόροβιτς, 85, διάσημος Ουκρανός πιανίστας και μαέστρος.
1989 – Μπάρι Σάντλερ, 49, τραγουδιστής.
1990 – Μέιρ Καχάνε, 58, Ραββίνος του Ισραήλ αρχηγός της τρομοκρατικής οργάνωσης Καχάνε (1972-90).
1991 – Ρόμπερτ Μάξγουελ, 68, Άγγλος μεγιστάνας του Τύπου, βρίσκεται νεκρός στη θάλασσα, έξω από τα Κανάρια Νησιά, όπου πραγματοποιούσε κρουαζιέρα με το γιοτ του, πιθανόν δολοφονήθηκε.
1991 – Φρεντ Μακμάρεϊ, 83, Αμερικανός ηθοποιός του Χόλιγουντ.
1992 – Άρπαντ Έλο, Ούγγρος φυσικός, που καθιέρωσε τη βαθμολογική κλίμακα στο σκάκι που φέρει το όνομά του.
1992 – Γιαν Χέντρικ Όορτ, 92, Ολλανδός αστρονόμος και φυσικός, που ερεύνησε τη φύση του γαλαξία μας.
1997 – Ισάια Μπέρλιν, 88, Άγγλος πολιτικός φιλόσοφος, λετονικής καταγωγής.
1997 – Ιωάννης Αναστασόπουλος, 56, καθηγητής Νομικής, ΓΓ Υπουργείου Προεδρίας επί ΝΔ.
1999 – Παύλος Καμβύσης, 76, δημοσιογράφος.
1999 – Φρεντς Χόλι, τζόκεϊ, που έκανε το ντεμπούτο του μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, σκοτώνεται όταν πέφτει από το άλογό του στο Μίντλχαμ.
2000 – Λεονάρντο Μπενβενούτι, 77, σεναριογράφος του «Γάμος…αλά Ελληνικά».
2000 – Χέλμουτ Σόνεμαν, Γερμανός δρομέας, καταρρέει λίγο πριν τον τερματισμό στο Διεθνή Μαραθώνιο Λαμπράκη.
2001 – Σπύρος Γιαννόπουλος, πρώην βουλευτής Αρκαδίας και διοικητής του ΟΓΑ , στέλεχος της Αριστεράς και ιδρυτικό μέλος του ΠΑΣΟΚ.
2001 – Γκολάμ Ρεζά Αζαρί, 84, Πρωθυπουργός του Ιράν (1978-79).
2001 – Ρόι Μπάουλτινγκ, 87, Βρετανός παραγωγός και σκηνοθέτης.
2002 – Γιάννης Λάμψας, 82, δημοσιογράφος («Ελεύθερος Τύπος», «Καθημερινή» κ.ά.).
2002 – Παναγιώτης Οικονόμου, 23, ποδοσφαιριστής της ομάδας των Εξαρχείων, αυτοκτονεί.
2003 – Σπύρος Γουσέτης, 45, δημοσιογράφος .
2003 – Mπόμπι Xέτφιλντ, 63, τραγουδοποιός. Mαζί με τον Mπιλ Mέντλεϊ, το έτερο μέλος των «Righteous Brothers» είχαν γράψει μερικές από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της δεκαετίας του ’60.
2004 – Ντόναλντ Τζόουνς, 72, Ολλανδός ηθοποιός, αμερικανικής καταγωγής, ο πρώτος μαύρος ηθοποιός- προσωπικότητα της Ολλανδίας.
2005 – Τζον Φάουλς , 79, Βρετανός συγγραφέας του «Μάγου».
2006 – Μπουλέντ Ετζεβίτ, Τούρκος συγγραφέας, δημοσιογράφος και πολιτικός (Πρωθυπουργός της Τουρκίας το 1974, 1977, 1978-80, 1998-2002).
2006 – Όσκαρ Γκονζάλες, 82, Ουρουγουανός οδηγός της Φόρμουλα 1.
2006 – Χάμιλτον Ρίτσαρντσον, 73, Αμερικανός τενίστας.
2006 – Πιέτρο Ράβα, 90, Ιταλός ποδοσφαιριστής, τελευταίο επιζών μέλος της ομάδας που αναδείχθηκε Ολυμπιονίκης το 1936.
2006 – Αντώνης Δροσογιάννης, 84, Υπουργός Εθνικής Άμυνας επί κυβερνήσεων Ανδρέα Παπανδρέου, πρώην βουλευτής Φθιώτιδας.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια