Ο παππούς μου έφυγε από την Μύκονο το 1898, παιδί ακόμα και ήρθε στα Σεπόλια, αλλά δεν έγινε εργολάβος οικοδομών, όπως πολλοί Μυκονιάτες. Έγινε μακαρονοτεχνίτης.

Δούλεψε αρκετά χρόνια στα μακαρόνια, που όπως καταλαβαίνετε τις δεκαετίες του 20 και 30, δεν ήταν ακόμα αυτοματοποιημένη η παραγωγή τους.

Η μακαρονοποιΐα ήταν ένας κλάδος που ανθούσε στην Ελλάδα από τα μέσα του 19ου αιώνα με τελείως πρωτόγονα μέσα παραγωγής μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες του 20ου, που άρχισε να αυτοματοποιείται σταδιακά.

Ο παππούς μου όμως ως μακαρονοτεχνίτης είχε διατελέσει και συνδικαλιστής και μάλιστα πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου τεχνιτών μακαρονοποιών, δεν ξέρω για πόσο διάστημα.

Όπως και νάχει, μας άφησε ένα μικρό κειμήλιο από την πορεία του αυτή, που αισθανθήκαμε την ανάγκη σήμερα να δημοσιεύσουμε, προκειμένου να αποκτήσει το στοιχείο «αιωνιότητας» του διαδικτύου.

Πρόκειται για την Συλλογική Σύμβαση Εργασίας στα εργοστάσια μακαρονοποιΐας, που υπεγράφη το 1936, μεταξύ του Πανελληνίου Συνδέσμου τεχνιτών μακαρονοποιών και του Συνδέσμου Εργοστασιαρχών Μακαρονοποιΐας Αθηνών.

Ένα σημαντικό στοιχείο που χαρακτηρίζει την σύμβαση αυτή είναι ότι το ύψος του ημερομίσθιου εξαρτάται άμεσα από το είδος των μηχανών που χρησιμοποιούνται αλλά και – κυρίως για τους ζυμωτές – από την αποδοτικότητα του κάθε εργαζόμενου.

Επίσης, αποκαλυπτικό για την «εποχή» είναι τα διαφορετικά ημερομίσθια για άνδρες και γυναίκες, ακόμα κι αν κάνουν την ίδια εργασία.

«Εργάτρια ασχολουμένη εις εκτάκτους περιπτώσεις εις πιεστήρια οιασδήποτε κατηγορίας και παραγωγής και αντικαθιστώσα ούτω εκτάκτως πιεστήν, αμείβεται με ημερομίσθιον δρχ εβδομήκοντα πέντε (75)».

Μόνο έκτακτα μια γυναίκα εργαζόμενη μπορεί λοιπόν να αντικαθιστά «πιεστήν», αλλά και αν τον αντικαθιστά παίρνει το βασικό μεροκάματο της κατηγορίας, χωρίς μπόνους παραγωγής και είδους μηχανήματος!

«Το 8άωρον να τηρήται αυστηρότατον» γράφει η σύμβαση και αμέσως σκεφτόμαστε το σήμερα… μάλλον πριν το 1936 έχουμε γυρίσει απο πλευράς εργατικών δικαιωμάτων.

Τελείως ξένη με τα σημερινά ήθη και έθιμα είναι η διατύπωση της παραγράφου 7 του Β Κεφαλαίου. Εκεί καλούνται οι εργαζόμενοι να καταγγέλουν προς τον Πρόεδρο των Εργοδοτών και μόνον προς αυτόν, παραβάσεις των αγορανομικών και εργατικών νόμων και θα αμείβονται έως και 2000 δρχ γι αυτήν τους την ενέργεια!

Έχει κι άλλα ενδιαφέροντα σημεία η σύμβαση, που θα μπορούσαν να σχολιάσουν οι ειδικοί εργατολόγοι και ιστορικοί. Αξίζει πάντως να της ρίξει μια ματιά και ο καθένας μας.

sepolia.net