Η αποστολή του ρομποτικού οχήματος Opportunity της NASA στον Άρη ήταν μια ξεκάθαρη, αδιαμφισβήτητη επιτυχία για την αμερικανική διαστημική υπηρεσία: Το μικρό μα ακατάβλητο ρόβερ εξερευνούσε τον Κόκκινο Πλανήτη για σχεδόν 15 χρόνια, τη στιγμή που ο χρόνος που προβλεπόταν ήταν μόλις 90 ημέρες. Το κινούμενο με ηλιακή ενέργεια όχημα φαίνεται πως «ξέμεινε» εν τέλει εξαιτίας μιας μεγάλης αμμοθύελλας το 2018, και η NASA ανακοίνωσε την εγκατάλειψη των προσπαθειών της για αποκατάσταση της επικοινωνίας μαζί του την Τετάρτη.

Δεδομένου πως τα άλλα ρομποτικά οχήματα που βρίσκονται στον Άρη, όπως πχ το βαρύτερο και πιο εξελιγμένο Curiosity δεν μπορούν να το βοηθήσουν (καθώς είναι εξερευνητικό και όχι επισκευών, ενώ, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, είναι μάλλον δύσκολο να βρεθούν ανταλλακτικά στον Άρη), ένα ερώτημα που προκύπτει είναι τι θα συμβεί με το «κουφάρι» του ηρωικού ρόβερ.

Γενικότερα μιλώντας, το Διάστημα είναι αφιλόξενο περιβάλλον- ωστόσο επί της προκειμένης δεν μιλάμε για ένα σκάφος που κινείται στο κενό, αλλά για ένα όχημα στην επιφάνεια του Άρη- και τα ρόβερ που αποστέλλονται στον Κόκκινο Πλανήτη είναι κατασκευασμένα εξαρχής για να αντέχουν.

Ο Τζεφ Μόερς, καθηγητής πλανητικών επιστημών του Πανεπιστημίου του Τενεσί και μέλος της ομάδας του Opportunity είπε στο Live Science πως υπάρχουν κάποια πλαστικά κομμάτια στο ρόβερ τα οποία κάποια στιγμή θα διαλυθούν εξαιτίας της ακτινοβολίας του Ήλιου. «Ωστόσο, σε μεγάλο βαθμό θα μοιάζει όπως το αφήσαμε» είπε σχετικά, αναφερόμενος στο πώς θα είναι αν κάποια στιγμή το βρουν αστροναύτες από μια μελλοντική επανδρωμένη αποστολή, εντός λογικού χρονικού πλαισίου (εντός ενός ή δύο αιώνων, για παράδειγμα).

Σύμφωνα με τον Μόερς, σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου, αν δεν συμβεί κάτι τέτοιο, θα το καλύψει η σκόνη. Σημειώνεται πως το Opportunity κατάφερε να λειτουργεί τόσο καιρό επειδή οι άνεμοι έδιωχναν τη σκόνη από πάνω του- αλλά σε μεγάλο βάθος χρόνου αποτελεί ερώτημα το κατά πόσον θα μπορέσουν να το προστατέψουν από τη σκόνη. «Αμφιβάλλω πάντως πως θα καταλήξει θαμμένο», εκτίμησε ο Μόερς.

Τώρα, αν μιλάμε για το ενδεχόμενο πολύ μεγαλύτερου χρονικού διαστήματος (με τους ανθρώπους να μην φτάνουν ποτέ στον Άρη για να το μαζέψουν οι ίδιοι), πχ σε εκατομμύρια χρόνια από σήμερα, κάποια στιγμή αναπόφευκτα θα θαφτεί – και θα «εντυπωθεί» στο γεωλογικό ιστορικό του πλανήτη, όπως πχ ανακαλύπτουμε σήμερα τα απολιθώματα δεινοσαύρων.

Ωστόσο, αυτό που ελπίζεται είναι πως το τελευταίο σενάριο δεν θα υλοποιηθεί ποτέ και η ανθρωπότητα θα φτάσει και θα αποικίσει τον Άρη. Ακόμα και έτσι πάντως, το όχημα μάλλον δεν θα επιστρέψει ποτέ στη Γη- εάν ανασυρθεί από τους αποίκους (που δεν θα ήταν απίθανο), ίσως να καταλήξει σε κάποιου είδους μουσείο ή να ανακηρυχθεί μνημείο. Ή, από την άλλη, μπορεί να μη συμβεί τίποτα από όλα αυτά και να καταστραφεί από κάποιον μετεωρίτη.

Έξι πράγματα που ίσως να μην ξέρατε για το Opportunity

-Έχει «δίδυμο» όχημα, το Spirit, που προσεδαφίστηκε αλλού (στον Κρατήρα Γκούσεβ, στην άλλη πλευρά του Άρη από το Opportunity) στις 4 Ιανουαρίου 2004 και λειτουργούσε ως το 2011.

-Το Opportunity και το Spirit έδειξαν πως στον Άρη κάποτε υπήρχαν συνθήκες (από πλευράς ζέστης και υγρασίας) που ίσως να τον καθιστούσαν κατάλληλο για ζωή.

Το Opportunity έχει μια σειρά ρεκόρ: Είναι το μακροβιότερο ρομπότ που εργάστηκε ποτέ στον Άρη (πάνω από 14 χρόνια), ενώ διένυσε συνολικά 45,16 χλμ- τη μεγαλύτερη απόσταση που διένυσε όχημα στο έδαφος σε άλλο πλανήτη.

-Δεν το έβαζε εύκολα κάτω: Αντιμετώπισε προβλήματα μέσα σε αυτά τα χρόνια, σε τροχούς, εξαρτήματα κ.α., τα οποία όμως κατάφεραν να αντιμετωπίσουν εξ αποστάσεως οι μηχανικοί της αποστολής, ενώ το 2007 το ταλαιπώρησε άλλη μια θύελλα, από την οποία όμως επιβίωσε.

-Το Opportunity και το Spirit μας έδειξαν την ομορφιά του Άρη: Έστειλαν στη Γη 342.000 εικόνες, που δημοσιεύτηκαν online- όπως 31 εντυπωσιακά πανοράματα 360 μοιρών.

-Η ιστορία τους δεν έχει τελειώσει ακόμα: Αποτελούν πρωτοπόρους του προγράμματος της NASA για τον Άρη, αποδεικνύοντας ότι αυτοκινούμενα ρομπότ στον Κόκκινο Πλανήτη μπορούν να επικοινωνούν αξιόπιστα με τη Γη (είτε απευθείας, είτε μέσω δορυφόρων- αναμεταδοτών σε τροχιά), να πλοηγούνται μέσω 3-D vision και να κάνουν αυτόνομα επιστημονικές παρατηρήσεις.