ΕΝΑ ρητό λέει: «Το χρήμα κινεί τον κόσμο». Υπάρχει μια δόση αλήθειας σε αυτή τη δήλωση. Στο κάτω κάτω, χρειάζονται χρήματα για να αγοράσει κάποιος τρόφιμα, να πάρει ρούχα και να πληρώσει το ενοίκιο ή να αγοράσει ένα σπίτι. «Τα χρήματα παίζουν απίστευτα σημαντικό ρόλο στην κοινωνία», γράφει κάποιος οικονομικός συντάκτης. «Αν καταργούνταν ως μέσο συναλλαγής, θα βρισκόμασταν σε κατάσταση πανικού και πολέμου από τον πρώτο κιόλας μήνα».

Βέβαια, τα χρήματα έχουν και τους περιορισμούς τους. Ο Νορβηγός ποιητής Άρνε Γκάρμποργκ είπε ότι με τα χρήματα «μπορείς να αγοράσεις φαγητό αλλά όχι όρεξη, φάρμακα αλλά όχι υγεία, μαλακά κρεβάτια αλλά όχι ύπνο, γνώση αλλά όχι σοφία, λάμψη αλλά όχι ομορφιά, αίγλη αλλά όχι ζεστασιά, διασκέδαση αλλά όχι χαρά, γνωστούς αλλά όχι φίλους, υπηρέτες αλλά όχι πιστότητα».

Όταν κάποιος διατηρεί ισορροπημένη άποψη για τα χρήματα—θεωρώντας τα μέσο για την επίτευξη κάποιου σκοπού και όχι αυτοσκοπό—είναι δυνατόν να απολαμβάνει μεγαλύτερη ικανοποίηση. Η Αγία Γραφή προειδοποιεί ότι «η φιλαργυρία είναι ρίζα κάθε είδους κακών πραγμάτων, και επιδιώκοντάς την μερικοί έχουν . . . μαχαιρώσει παντού τον εαυτό τους με πολλούς πόνους».—1 Τιμόθεο 6:10.

Προσέξτε ότι αυτό που προκαλεί βλάβη είναι η φιλαργυρία, όχι τα χρήματα αυτά καθαυτά. Μάλιστα, η υπέρμετρη προσήλωση στα χρήματα μπορεί να δημιουργήσει ρήξη ανάμεσα σε φίλους ή μέσα στην οικογένεια. Δείτε μερικά παραδείγματα.

Ντάνιελ: «Ανέκαθεν θεωρούσα τον φίλο μου τον Τόμας ευχάριστο και έντιμο άνθρωπο. Ποτέ δεν είχε δημιουργηθεί ζήτημα μεταξύ μας, μέχρι που αγόρασε το παλιό μου αυτοκίνητο. Από όσο μπορούσα να ξέρω, το αυτοκίνητο δεν είχε κάποιο πρόβλημα. Και εκείνος συμφώνησε γραπτώς να το αγοράσει “ως έχει”. Έπειτα από τρεις μήνες όμως, το αυτοκίνητο χάλασε. Ο Τόμας ένιωσε ότι είχε εξαπατηθεί, και απαίτησε θυμωμένα να του επιστρέψω τα χρήματά του. Έπεσα από τα σύννεφα! Προσπάθησα να τον λογικέψω, αλλά εκείνος ήταν εριστικός και εχθρικός. Όταν μπήκαν στη μέση τα χρήματα, έπαψε να είναι ο αξιαγάπητος Τόμας που ήξερα».

Ίσιν: «Δεν έχω άλλα αδέλφια εκτός από τη Νέσριμ. Επειδή πάντα τα πηγαίναμε καλά, δεν φανταζόμουν ποτέ ότι τα χρήματα θα μπορούσαν να καταστρέψουν τη σχέση μας. Αλλά αυτό ακριβώς συνέβη. Όταν πέθαναν οι γονείς μου, μας άφησαν μια μικρή κληρονομιά και όρισαν να μοιραστούμε τα χρήματα εξίσου. Η αδελφή μου πήγε ενάντια στην επιθυμία των γονέων μου και απαίτησε μεγαλύτερο μερίδιο. Επειδή εγώ επέλεξα να σεβαστώ την επιθυμία τους, έγινε έξω φρενών μαζί μου και άρχισε να με απειλεί. Μέχρι σήμερα μου κρατάει κακία».

Μια διαστρεβλωμένη άποψη για τα χρήματα μπορεί να κάνει τους ανθρώπους επικριτικούς. Για παράδειγμα, κάποιος πλούσιος μπορεί να θεωρεί ότι οι φτωχοί είναι τεμπέληδες και δεν προσπαθούν να βελτιώσουν την κατάστασή τους. Ή κάποιος λιγότερο ευκατάστατος ίσως σπεύσει να συμπεράνει ότι αυτοί που διαθέτουν περισσότερα είναι υλιστές ή άπληστοι. Η Λιάν, μια έφηβη από σχετικά εύπορη οικογένεια, είχε πέσει θύμα τέτοιας προκατάληψης. Η ίδια αναφέρει:

«Όλοι με ήξεραν ως το κορίτσι που ο πατέρας του βγάζει λεφτά με το τσουβάλι. Γι’ αυτό, συχνά άκουγα σχόλια όπως: “Εσύ αν θέλεις κάτι, δεν έχεις παρά να το ζητήσεις από τον μπαμπάκα σου” ή “Τι να κάνουμε; Δεν είμαστε όλοι τόσο πλούσιοι ώστε να έχουμε ωραία αυτοκίνητα σαν τα δικά σας”. Κάποια στιγμή, ζήτησα από τους φίλους μου να σταματήσουν να λένε τέτοια πράγματα, και τους εξήγησα γιατί με πλήγωναν τα λόγια τους. Ήθελα να με ξέρουν οι άλλοι, όχι για τα χρήματά μου, αλλά για τις καλοσυνάτες πράξεις μου».

Η Γραφή ούτε καταδικάζει τα χρήματα ούτε επικρίνει εκείνους που έχουν χρήματα—ακόμα και αν έχουν πολλά. Το θέμα δεν είναι πόσα έχει κάποιος αλλά η στάση του απέναντι σε αυτά που έχει ή που θέλει να αποκτήσει. Η συμβουλή της Γραφής για τα χρήματα είναι ισορροπημένη, και είναι τόσο επίκαιρη σήμερα όσο και όταν γράφτηκε. Δείτε τα ακόλουθα παραδείγματα.

Η ΓΡΑΦΗ ΛΕΕΙ: «Μη μοχθείς να αποκτήσεις πλούτη».—Παροιμίες 23:4.

Σύμφωνα με το βιβλίο Επιδημία Ναρκισσισμού (The Narcissism Epidemic), οι άνθρωποι που επιδιώκουν πλούτη τείνουν περισσότερο να «ταλαιπωρούνται από ψυχολογικά προβλήματα. Αλλά και η σωματική τους υγεία είναι πιο επιβαρημένη, καθώς παραπονιούνται συχνότερα για πονόλαιμο, πόνους στη μέση και πονοκεφάλους, ενώ έχουν και μεγαλύτερες πιθανότητες να πέσουν στο ποτό ή στα ναρκωτικά. Από ό,τι φαίνεται, το ανελέητο κυνήγι της οικονομικής επιτυχίας φέρνει τους ανθρώπους σε θλιβερή κατάσταση».

 Η ΓΡΑΦΗ ΛΕΕΙ: «Ο τρόπος της ζωής σας ας είναι απαλλαγμένος από τη φιλαργυρία, καθώς μένετε ικανοποιημένοι με τα παρόντα πράγματα».—Εβραίους 13:5.

Το ικανοποιημένο άτομο δεν είναι άτρωτο στην ανησυχία για τα οικονομικά, ωστόσο ξέρει να βλέπει τις ανησυχίες του στη σωστή τους διάσταση. Για παράδειγμα, δεν αντιδρά υπερβολικά σε περίπτωση οικονομικής απώλειας. Αντιθέτως, αγωνίζεται να έχει τη στάση του αποστόλου Παύλου, ο οποίος έγραψε: «Ξέρω και να περνώ με λίγα, ξέρω και να έχω αφθονία. Στο καθετί και σε όλες τις συνθήκες έχω μάθει το μυστικό, και να είμαι χορτάτος και να πεινώ, και να έχω αφθονία και να υποφέρω στερήσεις».—Φιλιππησίους 4:12.

Η ΓΡΑΦΗ ΛΕΕΙ: «Όποιος εμπιστεύεται στα πλούτη του, αυτός θα πέσει».—Παροιμίες 11:28.

Οι ερευνητές αναφέρουν τα οικονομικά προβλήματα ως συνήθη παράγοντα στις συζυγικές διαμάχες που καταλήγουν στο διαζύγιο. Τα οικονομικά προβλήματα είναι επίσης ένας από τους παράγοντες που έχουν συντελέσει σε αυτοκτονίες. Για κάποιους ανθρώπους, τα χρήματα είναι πιο σπουδαία από τις γαμήλιες υποσχέσεις τους ή ακόμα και από τη ζωή τους! Εκείνοι όμως που έχουν ισορροπημένη άποψη δεν θέτουν την εμπιστοσύνη τους στα χρήματα. Απεναντίας, αναγνωρίζουν πόσο σοφά είναι τα λόγια του Ιησού: «Ακόμη και όταν έχει κανείς αφθονία, η ζωή του δεν είναι αποτέλεσμα των υπαρχόντων του».—Λουκάς 12:15.

Μια αυτοεξέταση ίσως σας αφυπνίσει ως προς την ανάγκη να αποκτήσετε ισορροπημένη άποψη για τα χρήματα. Για παράδειγμα, κάντε στον εαυτό σας τις ακόλουθες ερωτήσεις.

• Μήπως με ελκύουν τα σχέδια γρήγορου πλουτισμού;

• Δυσκολεύομαι να είμαι γενναιόδωρος με τα χρήματά μου;

• Έχω την τάση να κάνω φιλίες με ανθρώπους που μιλούν διαρκώς για χρήματα και αποκτήματα;

• Καταφεύγω στο ψέμα ή σε άλλες αθέμιτες μεθόδους προκειμένου να βγάλω χρήματα;

• Μήπως τα χρήματα με κάνουν να νιώθω σημαντικός;

• Είναι το μυαλό μου όλη την ώρα στα χρήματα;

• Μήπως η στάση μου απέναντι στα χρήματα επηρεάζει δυσμενώς την υγεία μου και την οικογενειακή μου ζωή;

  Να καλλιεργείτε γενναιοδωρία δίνοντας στους άλλους

Αν απαντήσατε ναι σε οποιαδήποτε από αυτές τις ερωτήσεις, κάντε προσπάθειες να απορρίπτετε τις όποιες υλιστικές σκέψεις και πειρασμούς. Να αποφεύγετε τις φιλίες με ανθρώπους που δίνουν υπερβολική σημασία στα χρήματα και στα αποκτήματα. Να επιδιώκετε την παρέα ατόμων που εκτιμούν περισσότερο τις υψηλές ηθικές αρχές από ό,τι τα αποκτήματα.

Ποτέ μην επιτρέψετε στη φιλαργυρία να ριζώσει στην καρδιά σας. Απεναντίας, να κρατάτε τα χρήματα στη σωστή τους θέση—πάντοτε υποδεέστερη σε σχέση με τους φίλους σας, την οικογένειά σας, καθώς και τη συναισθηματική και τη σωματική σας υγεία. Κάνοντάς το αυτό, θα δείχνετε ότι έχετε ισορροπημένη άποψη για τα χρήματα.