Το χαρτί υγείας, στη βιομηχανική κοινωνία που διανύουμε, αποτελεί κάτι σύνηθες. Δεν μας είναι πρωτόγνωρο, είναι ένα από τα κατεξοχήν προϊόντα υγιεινής. Δεν ήταν, όμως, πάντα έτσι.

Πηγαίνοντας εκατοντάδες χρόνια πίσω, ο Βεζούβιος εξερράγη στις 24 Αυγούστου το 79 μ.Χ. Η Πομπηία, το Χερκουλάνιουμ και άλλοι ρωμαϊκοί οικισμοί κλείστηκαν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά τον 18ο αιώνα και από τότε οι χώροι αυτοί μας έδωσαν μια καινούρια ματιά στην αρχαία ρωμαϊκή κοινωνία.

Πολλά από τα μπάνια που αποκαλύφθηκαν στην Πομπηία και αλλού ήταν κοινόχρηστα. Σε πολλές περιπτώσεις, ήταν όμορφα, με τοιχογραφίες στους τοίχους, γλυπτά και σειρές οπών χαραγμένες σε ιταλικές μαρμάρινες πλάκες.

Οι ρωμαϊκές τουαλέτες δεν είχαν καζανάκι. Ορισμένες από αυτές ήταν συνδεδεμένες με εσωτερικά συστήματα υδραυλικών εγκαταστάσεων και αποχέτευσης, τα οποία διοχέτευαν ένα μικρό ρεύμα νερού που έρεε συνεχώς.

Πώς σκουπίζονταν, όμως, οι αρχαίοι Ρωμαίοι όταν έκαναν την ανάγκη τους; Αντί για ρολό χαρτιού τουαλέτας, ο αρχαίος Ρωμαίος είχε το λεγόμενο tersorium, που έμοιαζε με πιγκάλ. Ήταν ένα πινέλο με φυσικό σφουγγάρι, τα οποία αλίευαν στη Μεσόγειο Θάλασσα. Με το που σκουπιζόταν κάποιος, το ξέπλενε με νερό ή ξύδι και το άφηνε για τον επόμενο. Το εναλλακτικό προϊόν ήταν κεραμικές πέτρες με την ονομασία pessoi, χωρίς να είναι σίγουρος κάποιος αν όντως ήταν βολικές.

Κάπου εδώ γεννιέται και η λέξη σφουγγοκωλάριος. Πρόκειται για τους ανθρώπους του παλατιού που σκούπιζαν τον πισινό των βασιλιάδων. Μιας και πλέον έχουμε άλλη μέθοδο για να σκουπιζόμαστε, ως σφουγγοκωλάριο χαρακτηρίζουμε τον γλείφτη και τον αχυράνθρωπο που εκπροσωπεί τα αφεντικά.

Ενδιαφέρουσα πάντως είναι και η μέθοδος της ούρησης. Οι άνθρωποι ουρούσαν σε μικρά τσουκάλια (σαν γλάστρες) μέσα στο σπίτι τους. Όταν αυτά γέμιζαν, τα έδιναν σε υπαλλήλους της συνοικίας που έρχονταν μια φορά την εβδομάδα για να τα συλλέξουν. Γιατί; Επειδή με αυτά έπλεναν τους τηβέννους και τους χιτώνες τους.

Άραγε, θα αντικατασταθεί και το χαρτί υγείας σε μερικές εκατοντάδες χρόνια;