Στη χώρα μας τη συναντάμε σε πλαγιές και βράχια, είναι ημιαυτοφυής και πολλές φορές αυτοφυής. Ο λόγος για τη φραγκοσυκιά, έναν κάκτο, παχύφυτο, πολυετή και δενδρόμορφο, που ουδεμία σχέση έχει με τη… συκιά, αν εκεί πάει το μυαλό σας. Γι’ αρκετούς η όψη του είναι απωθητική, ωστόσο όταν ανθίζει ή έχει βγάλει τους καρπούς του, δεν υπάρχει περίπτωση να μην τον προσέξετε. Οταν δε, μάθετε παρακάτω μερικούς από τους λόγους που πρέπει να το βάλετε στη ζωή σας, ελπίζουμε να το κάνετε…

1. Ο καρπός της φραγκοσυκιάς είναι πορτοκαλοκόκκινος και στέκεται περιμετρικά στην άκρη των φύλλων του κάκτου. Τα αγκάθια που τον περικλείουν, μοιάζουν σαν τους φρουρούς που προστατεύουν έναν μικρό γλυκό και νόστιμο θησαυρό.

2. Προέρχεται από το Μεξικό και στην Ευρώπη διαδόθηκε μετά την ανακάλυψη της Αμερικής. Στις χώρες της Μεσογείου διαδόθηκε ταχύτατα σε σημείο τέτοιο ώστε να αποτελεί ένα βασικό στοιχείο του μεσογειακού τοπίου. Η διάδοση της φραγκοσυκιάς οφείλεται πάρα πολύ στα πουλιά που διασπείρουν με τα περιττώματα τους σπόρους σε μεγάλες αποστάσεις.

Σήμερα καλλιεργείται συστηματικά στο Μεξικό, την Αλγερία, το Μαρόκο, τις ΗΠΑ, την Τυνησία, την Χιλή, την Ν.Αφρική, το Ισραήλ, την Τουρκία, την Ιταλία, κλπ. Το ίδιο φρούτο στην Κύπρο ονομάζεται παπουτσόσυκο και το φυτό παπουτσοσυκιά. Αλλη ονομασία για τον ίδιο καρπό είναι το παυλόσυκο. Είναι επίσης γνωστό ως σύκο κάκτου, Ινδικό σύκο ή τούνα (tuna) στα Ισπανικά. Άλλες αγγλικές ονομασίες για το φυτό και τον καρπό του είναι: «Ινδικό σύκο οπουντία», «σύκο βαρβαρίας», «κάκτος αχλάδι», «ασπόνδυλος κάκτος» και «αγκαθωτό αχλάδι».

3. Ξέρετε πως μπορεί να μας ξεδιψάσει; Και αυτό διότι η περιεκτικότητά του σε νερό είναι 87.5%. Παράλληλα, το κιτρικό και μηλικό οξύ που περιέχει, του προσδίδει φυσική συντήρηση, βοηθά στη καλή πέψη μέσω του μεταβολισμού των σακχάρων (κύκλος Krebs), και αυξάνει τη σωματική αντοχή (μηλικό οξύ).

4. Γιατί το αποκαλούν υπερτροφή; Μα εξαιτίας της μεγάλης θρεπτικής και φαρμακευτικής του αξίας. Είναι πλούσιο σε μαγνήσιο και αμινοξύ ταυρίνη, ουσίες οι οποίες είναι σημαντικές για την υγεία του εγκεφάλου και της καρδιάς καθώς και σε φλαβονοειδή, που δρουν κατά του καρκίνου και των καρδιοπαθειών. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχουν καθιστούν τα φραγκόσυκα ευεργετικά για διάφορα όργανα και ιστούς, όπως οι αρτηρίες και τα νεύρα, οι οφθαλμοί και οι αρθρώσεις.

5. Γνωρίζετε πως ένα φλιτζάνι φραγκόσυκου καλύπτει το 35% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης σε βιταμίνη C; Πέρα από αυτό καθώς και τις πλούσιες αντιοξειδωτικές του ουσίες, το φραγκόσυκο είναι πολύ καλή πηγή ασβεστίου, μαγνησίου, καλίου και χαλκού. Επίσης, είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες, με μία μερίδα φραγκόσυκου να καλύπτει το 14% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης φυτικών ινών για τους άνδρες και το 21% για τις γυναίκες!

6. Σύμφωνα με έρευνες, το φραγκόσυκο βοηθάει στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης καθώς και στην καταπολέμηση μολύνσεων από ιούς. Αναφέρεται πως η κατανάλωση φραγκόσυκου καθημερινά για 4 εβδομάδες, μειώνει τη συνολική χοληστερίνη, τη χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (LDL ή «κακή») χοληστερόλη και τα επίπεδα τριγλυκεριδίων σε άτομα με υψηλή χοληστερόλη.

7. Το φραγκόσυκο είναι η… λύση, για να αποφύγετε κάποια δυσάρεστα συμπτώματα, σε περίπτωση που καταναλώσετε αλκοόλ. Εχει την ιδιότητα, τρώγοντας το πριν από την κατανάλωση κάποιου ποτού να μειώσει μερικά συμπτώματα όπως ναυτία, ανορεξία, και ξηροστομία. Ωστόσο, αυτό δεν φαίνεται να μειώνει άλλα συμπτώματα όπως πονοκέφαλο, ζάλη και διάρροια.

8. Οι ασθένειες, που λέγεται πως καταπολεμούν τα φραγκόσυκα είναι οι εξής: Συμβάλλει στη θεραπεία της υπερλιπιδαιμίας και της παχυσαρκίας ενώ είναι ένα σπουδαίο αντιφλεγμονώδες. Δρα κατά του σακχαρώδους διαβήτη, κατά της υπερτροφίας του προστάτου, όπως αναφέραμε παραπάνω, της χοληστερόλης, της φλεβίτιδας και των πνευμονικών παθήσεων.

Λόγω των φλαβονοειδών συστατικών που περιέχει, αποτελεί πιθανό παράγοντα για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών καρκίνου (στήθους, προστάτου, στομάχου, πνευμόνων, παγκρέατος) ενώ είναι κατάλληλο να δυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα. Επίσης, βοηθάει στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας.

9. Οσον αφορά την καλλυντική τους χρήση, τα φραγκόσυκα θεωρείται πως έχουν επουλωτικές και αντιγηραντικές ιδιότητες. Από τους σπόρους τους παράγεται έλαιο που είναι πλούσιο σε βιταμίνες, ανόργανα άλατα, πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, αλλά και αντιοξειδωτικούς παράγοντες που ενεργούν εναντίον της γήρανσης του δέρματος.

10. Εκτός από το να το καταναλώσετε ως φρούτο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον καρπό του για να παρασκευάσετε μαρμελάδες, ζελέ, σιρόπια, γλυκά του κουταλιού, να τον αποξηράνετε, να κάνετε χυμό, λικέρ, κρασί και ρακή. Από τα κουκούτσια του μπορείτε να παρασκευάσετε αλεύρι και λάδι ενώ από τα άνθη του να κάνετε τσάι. Οσο για τις φραγκοφύλλες, η χρήση τους είναι πολλαπλή, όπως ως λαχανικό, ζωοτροφή, φάρμακα, αλεύρι, χυμοί, λιπάσματα, βιοαέριο, καθαρισμός νερού κτλ.

11. Η φραγκοσυκιά φύεται σε ξηρά ή άνυδρα εδάφη. Είναι δηλαδή ξηροφυτικό είδος. Μπορεί να επιβιώσει σε παρατεταμένες περιόδους ανομβρίας. Η προσαρμογή αυτή οφείλεται στη δυνατότητα που έχει να αποθηκεύει νερό στους ιστούς της.

12. Το εμπόριο της γνωρίζει ιδιαίτερη άνθιση τα τελευταία χρόνια σε όλη την Ευρώπη και η ζήτησή της συνεχώς αυξάνεται, καθώς έχει αρχίσει να μπαίνει στην καθημερινή διατροφή όλο και περισσότερων καταναλωτών. Eίναι καλλιέργεια που μπορεί να αξιοποιήσει φτωχά εδάφη, η εκμετάλλευση της οποίας μπορεί να προσφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη.

Θα μπορούσε να αποτελέσει μία εναλλακτική καλλιέργεια για πολλά μέρη της χώρας μας, με πολύ καλά οικονομικά αποτελέσματα. Μάλιστα έχει ενταχθεί στις προωθούμενες καλλιέργειες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης στους νομούς της Κρήτης αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος με ανάλογο κλίμα.

13. Το καλύτερο το αφήσαμε για το τέλος… Αυτό που οπωσδήποτε θα πρέπει να προσέξετε, αν δεν το αγοράσετε από το εμπόριο, είναι η συλλογή του καρπού από τη φραγκοσυκιά και ο καθαρισμός του. Πρέπει να γίνει με πολύ προσοχή, διότι τα αγκαθάκια του θα σας… τιμωρήσουν. Για όσους δεν έχουν ιδιαίτερες γνώσεις, καλό είναι να φορέσουν πολύ χοντρά γάντια και στη συνέχεια, ο πιο κλασικός τρόπος είναι να τα τοποθετήσετε σε νάιλον σακούλα γεμάτη με νερό. Κουνάτε τη σακούλα, κρατώντας τη μετά δύο χερούλια, με αποτέλεσμα τα αγκαθάκια στα φραγκόσυκα να βρέχονται και να μαλακώνουν.

Παράλληλα τρίβονται μεταξύ τους και τα αγκαθάκια παρασύρονται στο νερό της σακούλας. Αδειάζετε τη σακούλα από το νερό και τα φραγκόσυκα μπορούν να πιαστούν πλέον με γυμνά χέρια. Κάνοντας μία έρευνα στο διαδίκτυο μπορείτε να βρείτε και άλλους τρόπους, όπως και να ρωτήσετε κάποιον που ξέρει.