Για 1000 περίπου χρόνια ήταν έρημη η παραλία, η μοίρα όμως επιφύλασσε στο όμορφο νησί του Σαρωνικού την τιμή να υποδεχτεί τον Κυβερνήτη. Κληρικοί, δάσκαλοι, ορφανά και χήρες, άνθρωποι κατατρεγμένοι, στρατιωτικοί και πολιτικοί, φτωχοί και πλούσιοι, ασήμαντοι άνθρωποι που πάσχιζαν για ένα κομμάτι ψωμί και προσωπικότητες του αγώνα περίμεναν τον αναμενόμενο Μεσσία.
Στις 11 Νοεμβρίου του 1826 η Αίγινα γίνεται κυβερνητική έδρα, η πρωτεύουσα του νεοσύστατου κράτους. Από εδώ αρχίζει η σύνταξη της νεοελληνικής πολιτείας. Ιδρύεται το πανελλήνιο, διορίζονται υπουργοί, οργανώνονται οι δημόσιες υπηρεσίες και εκδίδονται τα πρώτα διατάγματα του Κυβερνήτη.
Η Αίγινα γίνεται κέντρο διοικητικό, εμπορικά, πνευματικό. Ο πληθυσμός της ολοένα αυξάνεται. Τώρα στην Αίγινα συναντάς ντόπιους, ξένους, Μωραΐτες, Ρουμελιώτες, Νησιώτες αλλά και Μικρασιάτες και Μακεδόνες. Ο Edward Quient υπολογίζει ότι στα 100 άτομα που ζούσαν τότε στην Αίγινα, οι 30 ήταν ντόπιοι και οι 70 πρόσφυγες.
Πολλοί από αυτούς τους πρόσφυγες ζούσαν σε αρχαίους τάφους (θρακιές) ή σε σπηλιές. Οι Αιγινήτες ήταν σε καλύτερη οικονομική κατάσταση. Οι περισσότεροι ζούσαν σε καλύβες όμως υπήρχαν και εκείνοι που είχαν χρήματα για χτίσιμο σπιτιών.Γενικότερα οι συνθήκες ζωής αυτή την εποχή ήταν άθλιες. Στο σύνολό της, η Αίγινα, ήταν κακοχτισμένη με στενούς δρόμους και εκτός από λίγα μεγάλα σπίτια τα άλλα ήταν καλύβες.
Μια μικρή εξαίρεση ήταν το λιμάνι. Εκεί μπορούσες να δεις σχετικά καλοχτισμένα μαγαζιά όπου έμποροι, πρόσφυγες από όλα τα μέρη της Ελλάδας (κυρίως Χιώτες), πουλούσαν τρόφιμα και είδη πολυτελείας από την Ευρώπη. Υπήρχαν ακόμα μερικά καφενεία, δύο ξενοδοχεία και ένα ζαχαροπλαστείο.
Το 1827 ο Καποδίστριας αναχώρησε για την Αμερική με σκοπό να συγκεντρώσει χρήματα και άλλα εφόδια για την Ελλάδα. Γυρίζει τον Νοέμβριο του 1828 φέροντας μαζί του τρόφιμα, ρούχα και χρήματα που μοιράζει στους πεινασμένους της Αίγινας.
Το 1828 χτίζει το ορφανοτροφείο (η οικοδόμησή του εξασφαλίζει δουλειά σε πολλούς εξαθλιωμένους κατοίκους) το οποίο αρχίζει να λειτουργεί το 1829. Εκεί συγκεντρώνονται 500 περίπου ορφανά που ως τότε ζητιάνευαν ή αλήτευαν.Το ορφανοτροφείο, τους παρέχει στέγη, τροφή, ένδυση, υπόδηση και εκπαίδευση (γράμματα – πρακτικές τέχνες).
Οι οικονομικές δραστηριότητες των κατοίκων της Αίγινας εκείνη την εποχή χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, σε αυτούς που δούλευαν στη θάλασσα και σε εκείνους που δούλευαν στη στεριά. Η πρώτη κατηγορία ήταν σαφώς μεγαλύτερη.Όμως τα επαγγέλματα και των δύο κατηγοριών αρκούσαν μόνο για την επιβίωση και όχι για τίποτα παραπάνω.
Εκτός από τα επαγγέλματα της θάλασσας (σφουγγαράδες, ψαράδες) συναντάμε και άλλα όπως αγγειοπλάστης, νερουλάς, ρετσινάς. Οι γυναίκες της εποχής καταγίνονταν με τον αργαλειό και το κοπανέλι.
Το φυστίκι όμως ήταν αυτό που στήριξε την Αίγινα. Για την καλλιέργεια, συλλογή και εξαγωγή του απασχολήθηκε (και εξακολουθεί να ασχολείται) ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Η κτηνοτροφία ήταν περιορισμένη (λόγω του ότι οι κοινόχρηστοι βοσκότοποι ήταν λίγοι) και έτσι η Αίγινα δεν βοηθήθηκε από αυτήν. Εκείνη την εποχή συναντάμε επίσης λιοτρίβια όπως και ναυπηγεία που και αυτά έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο.
Η Αίγινα λοιπόν σχεδόν νεκρή δέχεται σαν θείο δώρο την άφιξη του Καποδίστρια και μπαίνει σε μια άλλη εποχή. Η εποχή αυτή τη ζωντανεύει, την τιμάει, την καθιστά πνευματικό κέντρο του κράτους.Πριν από 160 περίπου χρόνια ο “μαρμαρωμένος Βασιλιάς” ζωντάνεψε για τους Αιγινήτες (και για όλους τους Έλληνες) στο πρόσωπο του Καποδίστρια και ήρθε να τους οδηγήσει στην σύσταση του καινούριου κράτους και στην ανάπτυξη.
“Τραγική μορφή της νεότερης ιστορίας,ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας,ο Ιωάννης Καποδίστριας”.
Οι Αιγινήτες ήταν ναυπηγοί και πριν από την Ελληνική επανάσταση. Είχαν εκπαιδευτεί στο ναυτικό των Βενετσιάνων και ήταν οι προνομιακοί ναυπηγοί των Τούρκων. Στα 1825 αναφέρεται ότι υπήρχαν καραβομαραγκοί στο νησί, όπως και στη Μύκονο και Σύρα, και τους γύρευε η κυβέρνηση για κατασκευή και επισκευή πυρπολικών. Γενικά κατά την επανάσταση επειδή εγκαταστάθηκαν στην Αίγινα, πολλοί πρόσφυγες ναυτικοί (Ψαριανοί, Γαλαξιδιώτες, Στυλιδιώτες) εντάθηκε η απασχόληση με την ναυπηγική και λειτούργησαν πολλά και μεγάλα ναυπηγεία.
” Παλιότερα η Αίγινα είχε πολλά αμπέλια. Τα σταφύλια τα πατούσαν άνθρωποι. Στην εποχή μας, τα πατήματα έχουν αχρηστευθεί”.
Την Παρασκευή στις 6 Ιανουαρίου 1828 στις 8 το βράδυ το δίκροτο “Warspite” μπήκε στο Λιμάνι του Ναυπλίου, γιατί η θαλασσοταραχή δεν το άφησε να πλεύσει κατ’ ευθείαν στην Αίγινα, που ήταν η έδρα της Προσωρινής Ελληνικής Κυβέρνησης. Στις 11 Ιανουαρίου το “Warspite” στο οποίο επέβαινε ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας έφθασε στο λιμάνι της Αίγινας.
Στις 12 Ιανουαρίου τα ελληνικά πλοία, τα προσορμισμένα στο λιμάνι, το ρωσικό πολεμικό “Ελένη”, δύο γαλλικά πλοία, μια κορβέττα και η φρεγάτα “Ήρα”, όλες οι αρχές του νησιού με επί κεφαλής την Αντικυβερνητική Επιτροπή, όλος ο λαός της Αίγινας υποδέχτηκαν επίσημα τον πρώτο Κυβερνήτη. Η επίσημη έπαρση της ελληνικής σημαίας στην προκυμαία της Αίγινας και “αι πυροβολικαί αντιχαιρήσεις” όλων των πλοίων ελληνικών και ξένων, ήταν μια μεγάλη στιγμή για την Αίγινα, για τη χώρα. Η υποδοχή του Κυβερνήτη είχε ορισθεί στη Μητρόπολη, η οποία τότε χρησίμευε και ως έδρα του Βουλευτηρίου. Εκεί θα ψαλλόταν η επίσημη δοξολογία. Ο Κυβερνήτης προσήλθε περιστοιχιμένος από στρατιωτικούς και υπαλλήλους και ακολουθούμενος από όλο το λαό του νησιού. Η Αντικυβερνητική Επιτροπή τον οδήγησε ν’ ανέβει στον “στολισμένον θρονίσκον” που είχαν ετοιμάσει. Ο Καποδίστριας αρνήθηκε, “έμεινεν εις το έδαφος, όρθιος και ασκεπής”. Με την άφιξή του ψάλθηκε δοξολογία προς τον Ύψιστο. Μετά τη δοξολογία ο Θεόφιλος Καΐρης εκφώνησε σημαντικό πανηγυρικό λόγο, το περιεχόμενο του οποίου αν και μετά από τόσα χρόνια παραμένει επίκαιρο. Στην αρχή “αφού εχαροποίησε τους συμπατριώτες δια την έλευσιν του Κυβερνήτη, εξέθεσε την δεινήν κατάστασιν, εις την οποίαν έφεραν την πατρίδα αι διχόνοιαι και σκευωρίαι…” και έντεχνα τόνισε στον Καποδίστρια, ότι έπρεπε να κυβερνήσει τη χώρα δημοκρατικά.
Ο Κυβερνήτης δεν ανέλαβε αμέσως τα καθήκοντά του. Στις 20 Ιανουαρίου εξέδωσε μια διακήρυξη προς τους Έλληνες, η οποία έχει καταχωρηθεί στη Γενική Εφημερίδα. Ορκίστηκε στις 26 Ιανουαρίου στο ναό της Μητροπόλεως.Στις 10 π.μ. περίπου ο Καποδίστριας συνοδευόμενος από τα μέλη του Πανελληνίου, του Γραμματέως της Επικρατείας Σπυρίδωνα Τρικούπη, από όλους τους στρατηγούς και τους Ανώτερους Αξιωματικούς των αγγλικών και ρωσικών πλοίων, που βρίσκονταν στο λιμάνι της Αίγινας, προσήλθε στη Μητρόπολη, όπου και ψάλθηκε η Δοξολογία. Μετά το πέρας της δοξολογίας ο Καποδίστριας απήγγειλε τον Όρκο, που ήταν ένα από τα οριακά σημεία για την μετέπειτα πορεία της Ελλάδας.
Ήταν η αρχή ενός αγώνα για αναδιοργάνωση του ελληνικού κράτους ενός κράτους που θα στηριζόταν σε γερές βάσεις, οι οποίες κατά τον Καποδίστρια θα προέρχονταν από την πρόοδο στην οικονομία και από την ανόρθωση του εκπαιδευτικού συστήματος, ενός τομέα που ο Καποδίστριας θα δώσει ιδιαίτερη σημασία στην ολιγόχρονη θητεία του ως Κυβερνήτης.
Πηγή: aegina.com.gr/
