Λίγους μήνες πριν μπει το 2016, η NASA ανακοίνωνε πως βρήκε νερό στον Αρη. Λίγες ημέρες πριν τελειώσει, μπορούμε να πούμε πως το 2016 ήταν μια χρονιά… διαστημική.

Οι επιστημονικές εξελίξεις ποτέ δεν σταματούν. Ωστόσο, κάποιες φορές κυλούν με αργή και σταθερή ροή, ενώ άλλοτε ρέουν ορμητικά, σε ένα φρενήρη ρυθμό, σαν ένα ντόμινο όπου η μια ανακάλυψη οδηγεί επαγωγικά στην αμέσως επόμενη.

Η χρονιά που βαδίζει προς το τέλος της ανήκει ξεκάθαρα στην δεύτερη κατηγορία. Σε μια άμεση μεταφορά, θα μπορούσαμε να πούμε πως οι επιστήμονες της NASA έσπρωξαν το πρώτο… πλακίδιο, όταν στις 28 Σεπτεμβρίου του 2015 ανακοίνωσαν την ύπαρξη νερού στον κόκκινο πλανήτη. Από εκεί και πέρα, ξεκίνησε μια τεράστια ακολουθία διαστημικών επιτευγμάτων, που μας έφεραν στην ευχάριστη θέση να ανακαλύψουμε πολύ καλύτερα την συμπαντική μας «γειτονιά».

Η ώθηση που έδωσε η ανακάλυψη του νερού στους επιστήμονες, αλλά και στους επιχειρηματίες, να ασχοληθούν περαιτέρω με την εξερεύνηση του διαστήματος, οδήγησε σε έναν… μίνι διαστημικό παροξυσμό. Το «σαφάρι» για εξωγήινους είχε ήδη ξεκινήσει, όταν κάποιοι Ρώσοι επιστήμονες έπιασαν ένα σήμα που θεωρήθηκε ως σημάδι εξωγήινης ζωής (ή ακόμα και προσπάθεια επικοινωνίας). Τελικά το συγκεκριμένο σήμα ήταν μάλλον… γήινο, με την υπόθεση να απογοητεύει το κοινό.

Εξωγήινοι μπορεί να μην βρέθηκαν ακόμα λοιπόν, αλλά τουλάχιστον βρέθηκαν οι πιθανοί πλανήτες που θα μπορούσαν να τους φιλοξενούν. Μέχρι και τα τελευταία χρόνια, η διαδικασία εντοπισμού ενός πλανήτη εκτός του Ηλιακού μας συστήματος, δυσκόλευε πολύ τους επιστήμονες. Φέτος, με τα τεχνολογικά μέσα να διευκολύνουν το έργο των ειδικών, οι διαδικασίες έχουν απλοποιηθεί, οι εξωπλανήτες ανιχνεύονται μαζικά και ο συνολικός αριθμός τους πλέον ξεπερνάει τους 3.500.

Την ίδια στιγμή, μέσα στο έτος που μας αφήνει ετοιμάστηκε το νέο «στολίδι» που θα αποτελέσει το διαστημικό μας… μάτι, για τα επόμενα χρόνια. Το τηλεσκόπιο James Webb, είναι έτοιμο να εκτοξευτεί στο διάστημα, αντικαθιστώντας ουσιαστικά το Hubble, η λειτουργία του οποίου θα σταματήσει σε λίγο καιρό. Με εκτιμήσεις να το θέλουν 100 φορές δυνατότερο από το Hubble, το JWST πρόκειται να μας… ανοίξει τα μάτια, φωτίζοντας περιοχές που μέχρι σήμερα βρίσκονται στο απόλυτο σκότος.

Μια ακόμα αποστολή που απέδωσε καρπούς, ήταν αυτή του διαστημόπλοιου New Horizons που έφτασε στον Πλούτωνα τον Ιούλιο του 2015 και πρόλαβε μέσα στο επόμενο διάστημα να στείλει πολύ σημαντικές πληροφορίες για τον νάνο-πλανήτη. Η γεωλογία του Πλούτωνα αλλά και ο τεράστιος ωκεανός που πιθανότατα κρύβει κάτω από την επιφάνεια του ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Χάροντας, είναι δεδομένα που εντυπωσιάζουν τους επιστήμονες.

Πιο κοντά στην γειτονιά μας τώρα, οι ειδικοί βρήκαν έναν τρόπο να διευκολύνουν τα μακρινά επανδρωμένα ταξίδια, στέλνοντας το πρώτο διαστημικό δωμάτιο στην διεθνή διαστημικό σταθμό. Η δοκιμή του φουσκωτού δωματίου ήταν πλήρως επιτυχημένη, χαρίζοντας χαμόγελα αισιοδοξίας στους επιστήμονες που θέλουν μέσα στις επόμενες δεκαετίες να προγραμματίσουν μακρινά και μεγάλα ταξίδια.

Ενα από αυτά, ίσως το πρώτο που θα γίνει αλλά και το πιο γνωστό πλέον, είναι η επανδρωμένη αποστολή στον Αρη. Προγράμματα όπως το OneMars, εταιρίες όπως η SpaceX αλλά και υπηρεσίες διαστήματος με πρώτη και καλύτερη την NASA, δουλεύουν ακατάπαυστα πάνω στο μελλοντικό ταξίδι που θα μείνει στην ιστορία.

Την ίδια στιγμή, με τον Αρη ασχολήθηκαν τόσο ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος όσο και η ρωσική υπηρεσία Roscosmos, στην αποστολή ExoMars, που ωστόσο δεν στέφθηκε με… απόλυτη επιτυχία. Παρότι ο ανιχνευτής του ΕΟΔ έφτασε στον Αρη, προσέκρουσε στην επιφάνεια του με αποτέλεσμα να αχρηστευτεί, διατηρώντας με αυτό το τρόπο την κυριαρχία της NASA στον κόκκινο πλανήτη.

Από την άλλη, ο ΕΟΔ μέσα στο 2016 είχε μια πολύ μεγάλη επιτυχία, που ακούει στο όνομα Rosetta! Η αποστολή που διήρκεσε 12 χρόνια, ολοκληρώθηκε τα τέλη του Σεπτέμβρη. Μέσα από την περιπετειώδη αποστολή τους, η Rosetta και το μικρό ρομπότ-ανιχνευτής Philae κατάφεραν να συλλέξουν μοναδικές πληροφορίες για την σύσταση του κομήτη 67P. Πέραν αυτού όμως, η αποστολή απέδειξε πως πλέον υπάρχει η κατάλληλη τεχνολογία για να χρησιμοποιήσουμε μικρά ουράνια σώματα, όπως οι αστεροειδείς, σαν ενδιάμεσους σταθμούς ή ακόμα και σαν στάσεις ανεφοδιασμού.

Οι ορμητικές εξελίξεις του 2016, σαφέστατα έχουν χαρακτηρίζουν την χρονιά που περνάει. Μέσα στους τελευταίους 12 μήνες οι ειδικοί έχουν καταφέρει να εξελίξουν τις γνώσεις τους γύρω από τον Ηλιακό μας σύστημα, αλλά και το σύμπαν συνολικότερα.

Το σημαντικότερο όμως, είναι πως αυτός ο ξέφρενος ρυθμός δεν φαίνεται να… κοπάζει, αλλά να εντείνεται. Το 2017 αναμένεται ακόμα πιο εντυπωσιακό, γεμάτο με «διαστημικές» εξελίξεις!