Όσοι γεννήθηκαν λίγο πριν ή λίγο μετά από το 1980, δεν μπορεί παρά να έχουν συνδέσει τα Χριστούγεννά τους με το «Μινιόν». Κυλιόμενες σκάλες, ο Άγιος Βασίλης να μοιράζει δώρα, γνωστοί ηθοποιοί και καλλιτέχνες για φωτογραφίες με τα παιδιά, βόλτα στα λεγόμενα «περίπτερα» των εταιριών και κάτω από το δέντρο να περιμένει το δώρο με το γνωστό πορτοκαλί μοτίβο και τα ασπρόμαυρα γράμματα.

Το «Μινιόν» ήταν το πρώτο πολυκατάστημα που έβαλε εκπτώσεις και προσφορές. Που έκανε διαφημίσεις σε όλα τα Μέσα, έντυπα και ηλεκτρονικά. Που καθιέρωσε τη λίστα γάμου και είχε ηλεκτρονικούς υπολογιστές για το πελατολόγιο και τις αποδείξεις. Και τόσα άλλα πολλά, που το έκαναν αγαπημένο και στα τέλη της δεκαετίας του ’70 το είχαν βάλει στη λίστα με τα διασημότερα πολυκαταστήματα σε όλη την Ευρώπη.

Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 19 Δεκεμβρίου του 1980. Νύχτα Παρασκευής. Οι σειρήνες των πυροσβεστικών οχημάτων έσπασαν τη σιωπή στην – ήσυχη τότε – Πατησίων και την ευρύτερη περιοχή της Ομόνοιας. Το «Μινιόν» παραδίδεται στις φλόγες, μαζί με το πολυκατάστημα του «Κατράντζου» στη συμβολή Σταδίου και Αιόλου – απέναντι από τον «Λαμπρόπουλο». Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η φωτιά στον «Κατράντζο» λειτούργησε ως αντιπερισπασμός, αφού οι πυροσβεστικές δυνάμεις κατευθύνθηκαν πρώτα προς τα εκεί και χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Η πυρκαγιά και στις δύο περιπτώσεις ξεκίνησε από τους υψηλότερους ορόφους, όπου βρίσκονταν τα πλέον εύφλεκτα υλικά, ενώ μάρτυρες λένε ότι άκουσαν εκρήξεις.

Η καταστροφή είναι ολοκληρωτική. Από το «Μινιόν» απέμεινε μόνον ο σκελετός του κτιρίου, ενώ το κτίριο του «Κατράντζου» κατέρρευσε (σ.σ.: και μέχρι σήμερα, το οικόπεδο παραμένει «στοιχειμένο» και άχτιστο).

Το χτύπημα αποδίδεται σε μια πρωτοεμφανιζόμενη αναρχική-τρομοκρατική οργάνωση ονόματι «Επαναστατική Οργάνωση Οκτώβρης ’80». Ωστόσο, αποδοκιμάζεται τόσο από τον ΕΛΑ όσο και από τη «17 Νοέμβρη» και τυπικά για την Αστυνομία παραμένει έως σήμερα ανεξιχνίαστο. Ο ΕΛΑ κατηγόρησε συγκεκριμένα πρώην μέλη του που είχαν αποχωρήσει ότι βρίσκονταν πίσω από την επίθεση στα αθηναϊκά πολυκαταστήματα, ενώ η 17Ν σε προκήρυξή της έκανε λόγο για «επιθέσεις επιχειρησιακά ασυντόνιστες, όχι κατάλληλα προετοιμασμένες και πολιτικά επιβλαβείς».

Ο «Οκτώβρης 80» είχε άλλη άποψη, όμως: «Κάθε επιχείρηση, έτσι και αυτές στηρίζονται στην εκμετάλλευση των προλετάριων. Τα αφεντικά εκμεταλλεύονται την ανάγκη των προλετάριων να έχουν ένα εισόδημα για να ζήσουν και τους στριμώχνουν στο μεροκάματο, την αλλοτρίωση και τη μιζέρια», ανέφερε μεταξύ άλλων η προκήρυξη που έστειλε στις εφημερίδες. Η Αστυνομία προχώρησε στη σύλληψη ενός υπόπτου, αλλά αφέθηκε ελεύθερος, καθώς δεν προέκυψαν σε βάρος του επιβαρυντικά στοιχεία. Αργότερα, συνέλαβε δύο αδελφές, την Αικατερίνη και την Ευαγγελία Τσαγκαράκη, επειδή η μία σχετιζόταν με άτομα του αντιεξουσιαστικού χώρου. Μολαταύτα, ο ανακριτής της υπόθεσης, Μιχάλης Μαργαρίτης (σ.σ.: ένας από τους δικαστές της 17Ν μετέπειτα) δεν βρήκε επιβαρυντικά στοιχεία και τις άφησε ελεύθερες.

Το περιστατικό συγκλονίζει το πανελλήνιο και φτάνει ακόμη και στη Βουλή, με αποτέλεσμα να γίνει αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης. Ο Ανδρέας Παπανδρέου κατηγορεί την κυβέρνηση Ράλλη ότι «επιτρέπει σε παρακρατικά και εγκληματικά στοιχεία να επιδίδονται σε καταστροφές που θίγουν επαγγελματίες και εργαζόμενους», ενώ το ΚΚΕ μιλά για «σκοτεινή υπόθεση». Ο Γεώργιος Ράλλης, που λίγες ώρες πριν από την πυρκαγιά υπερασπιζόταν στη Βουλή τον πρώτο και τελευταίο προϋπολογισμό της πρωθυπουργικής του θητείας, απαντά στον Ανδρέα Παπανδρέου, μιλώντας για «εκμετάλλευση του τραγικού γεγονότος». Σκηνές από τα προσεχώς, δηλαδή…

Το «Μινιόν» αναγεννάται από τις στάχτες του. Περνά στον οργανισμό για τις «προβληματικές επιχειρήσεις» το 1983 και γρήγορα αποκτά τη χαμένη του αίγλη. Ο ανταγωνισμός, όμως, είναι σκληρός και τα οικονομικά προβλήματα κάνουν την εμφάνισή τους στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Έτσι, έζησε μέχρι το 1998, γράφοντας μια λαμπρή ιστορία από τον άνθρωπο που ξεκίνησε την επιχείρηση από ένα… περίπτερο στην Ομόνοια, το 1934. Τον Γιάννη Γεωργακά, ο οποίος για τους περίπου 1.200 εργαζομένους του «Μινιόν» ήταν σαν πατρική φιγούρα και όχι ένας ψυχρός εργοδότης. Και το «Μινιόν» ήταν κάτι σαν παιδί του.

Το κτίριο σήμερα παραμένει κλειστό, καλυμμένο με μουσαμάδες και μόνο το σκελετό του να έχει ανακατασκευαστεί. Επρόκειτο να στεγάσει τις υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε μια προσπάθεια εξοικονόμησης του κόστους των ενοικίων του, αλλά έως σήμερα οι εργασίες δεν έχουν προχωρήσει και η μετεγκατάσταση έχει παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες.

Για όλους εμάς, μια όμορφη ανάμνηση. Ακόμα μία ωραία ανάμνηση από τη «αθώα» δεκαετία του ’80, η οποία συνόδευσε τα παιδικά μας χρόνια κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Τότε, που ήταν… αλλιώς.

https://www.reader.gr