Η καθημερινότητα μας διέπεται από ένα σύνολο νόμων και αρχών που πολλές φορές αναδεικνύουν αλήθειες και γεγονότα ναι μεν περίεργα αλλά άκρως ενδιαφέροντα και χρήσιμα. Η γνώση τους μπορεί να διευρύνει την οπτική μας και τον τρόπο που προσεγγίζουμε κάποιες καταστάσεις. Παρακάτω αναγράφονται οι 7 πιο ενδιαφέρουσες.

#1 – Οι Περισσότερες Αποφάσεις μας Παίρνονται σε Υποσυνείδητο Επίπεδο
Είμαστε περίεργα πλάσματα, αυτό είναι γνωστό. Η ανάγκη μας για έλεγχο σε όλο το φάσμα που κινείται η καθημερινότητα μας υποδηλώνει πως θέλουμε να γνωρίζουμε με σιγουριά πως οι αποφάσεις μας είναι αποτέλεσμα προσεκτικής σκέψης και περισυλλογής. Πίσω από το πως επιλέγουμε σύντροφο μέχρι τις διαδικασίες που κρύβονται πίσω από την επιλογή μας μάρκας υπάρχουν διαδικασίες αρκετά πολύπλοκες που δυστυχώς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε σε συνειδητό επίπεδο.

Μην μπερδεύεις το υποσυδείδητο με κάτι το εσφαλμένο. Οι αποφάσεις και επιλογές που κάνουμε στην καθημερινότητας μας είναι αποτέλεσμα υποσυνείδητων διαδικασιών. Όταν τα κομμάτια πληροφορίας που δέχεται ο εγκεφαλος κάθε δευτερόλεπτο είναι περίπου 11. 000. 000, τότε καταλαβαίνεις πως το συνειδητό μας είναι αδύνατο να τα επεξεργαστεί όλα, γρήγορα και ταυτόχρονα.

#2 – Ανακατασκευάζεις Συνεχώς τις Αναμνήσεις σου
Οι αναμνήσεις σαν ταινία; – Τείνουμε να βιώνουμε τις αναμνήσεις μας σαν γεγονότα με μορφή ταινιών μικρού μήκους. Αυτό συμβαίνει διαρκώς στην καθημερινότητα μας και ο τρόπος που ανακαλούμε είναι εξαιρετικά πολύπλοκος, αφού δεν μπορούμε να ξέρουμε ποιο ήταν το ερέθισμα που προκάλεσε την κάθε ανασκαφή μνήμης. Όμως οι αναμνήσεις δεν μένουν στάσιμες. Είναι ζωντανές μορφές ζωής που συνεχίζουν να επηρεάζουν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το παρόν και αποφασίζουμε για το μέλλον.

Οι αναμνήσεις ανακατασκευάζονται – Οι αναμνήσεις μας ανακασκευάζονται κάθε φορά που τις σκεφτόμαστε. Επειδή ένα γεγονός αποθηκεύεται στην μνήμη μας ανάλογα με την συναισθηματική ένταση που το βιώνουμε, την στιγμή που θα το ανακαλέσουμε μπορεί όχι μόνο να χρωματίσει την παρούσα συναισθηματική μας κατάσταση και να καθορίσει τις αποφάσεις του παρόντος/μέλλοντος αλλά να επηρεαστεί και το ίδιο από την κατάσταση που ήδη βρισκόμαστε όταν το ανακαλούμε.

Αν είμαστε ήρεμοι ενώ ανακαλούμε ένα έντονο παρελθοντικό γεγονός, όχι μόνο θα επηρεάσει την κατάσταση μας στο παρόν αλλά υπάρχει περίπτωση ν’ αλλάξει και την ένταση της ίδιας της μνήμης!

Η μνήμη είναι μια χρονοκάψουλα και εμείς χρονοταξιδιώτες.

Γεμίζοντας τα κενά – Επειδή δεν μπορούμε να θυμόμαστε με ακρίβεια κάθε γεγονότος που συμβαίνει στην καθημερινότητα μας, όταν το θυμόμαστε και πάλι έχουμε την τάση να γεμίζουμε τα κενά μνήμης πολλές φορές με πακέτα πληροφορίας που μας βολεύουν περισσότερο. Είναι το παράδοξο του Self – report of past behavior. Είναι δύσκολο να αντικειμενική άποψη του εαυτού μας σε παρελθόντα χρόνο.

#3 – Η Ντοπαμίνη σε Κάνει να Αναζητάς Νέες Πληροφορίες
Η ντοπαμίνη ανακαλύφθηκε το 1958 από τους ArvidCarlssonκαι Nils – AkeHillarpστο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας της Σουηδίας.

Ο μύθος – Για χρόνια κυριαρχούσε η γνώμη πως η ντοπαμίνη ελέγχει αποκλειστικά τα συστήματα απόλαυσης του εγκεφάλου και μας προκαλεί ευχαρίστηση όταν τείνουμε προς συμπεριφορές που έχουν ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα. Όμως τα δεδομένα έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια.

Η αλήθεια – Οι τελευταίες έρευνες αποκαλύπτουν πως αντί η ντοπαμίνη να μας σπρώχνει να βιώσουμε απόλαυση μας δίνει κίνητρο προς συγκεκριμένες συμπεριφορές. Όμως τι σημαίνει αυτό; Στην καθημερινότητα μας, η ντοπαμίνη μας ωθεί να θέλουμε, να επιθυμούμε και να αναζητούμε. Μας κάνει να αισθανόμαστε ενδιαφέρον για ιδέες και πολύπλοκες πληροφορίες.

Δύο συστήματα – Το πρώτο σύστημα που έχουμε είναι αυτό του ‘’θέλω’’(ντοπαμίνη) ενώ το δεύτερο είναι ‘’μου αρέσει’’. Το πρώτο σύστημα μας ωθεί προς δράση ενώ το δεύτερο μας κάνει να αισθανόμαστε ικανοποιημένοι. Τελευταίες μελέτες μας δείχνουν πως το πρώτο σύστημα είναι πιο ισχυρό αφού αναζητούμε συνεχώς περισσότερα από αυτά που ήδη έχουμε.

#4 – Γιατί Επιμένουμε να Δίνουμε Προσοχή στο Φαγητό, το Sex και τον Κίνδυνο
Το φαγητό, η αναπαραγωγή και η αντίληψη του κίνδυνου εμπεριέχονται στο πιο ισχυρό εξελικτικό κίνητρο του ανθρώπου: την επιβίωση. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που δεν μπορούμε να αντισταθούμε σε παρορμήσεις που στο παρασκήνιο τους κρύβουν την ικανοποίηση των παραπάνω πολύ βασικών αναγκών.

Οτιδήποτε μας προκαλεί ασφάλεια είναι θετικό, ένα λαχταριστό γεύμα είναι ακαταμάχητο και το να γίνουμε ακόμα πιο ελκυστικοί στο άλλο φύλλο θα σημάνει αυτομάτως πιο γρήγορη αναπαραγωγική διαδικασία.

#5 – Θέλεις να Αλλάξεις Συνήθειες; Χρησιμοποίησε Έκπληξη και Διασκέδαση
Η καθημερινότητα μας στο σύνολο της απαρτίζεται από συνήθειες που άλλες είναι θετικές και άλλες είναι αρνητικές. Είναι τα λεπτά και διάφανα συν και πλην που αποκαλύπτουν την προσωπικότητα μας και το πως αντιμετωπίζουμε την κάθε κατάσταση.

Για να αλλάξει μια συνήθεια όμως πρέπει με κάποιο τρόπο να ‘’ξεγελάσουμε’’ τον ίδιο μας τον εγκέφαλο. Όταν το μυαλό μας βρίσκεται μπροστά σε κάτι νέο και ενδιαφέρον τείνει να μας σπρώχνει προς αυτό. Ειδικά όταν ετοιμαζόμαστε να αλλάξουμε μαι συνήθεια τότε, δυστυχώς, σκεφτόμαστε περισσότερο την διαδικασία παρά τα οφέλη που θα αποκομίσουμε από την νέα συμπεριφορά.

#6 – Υπερεκτιμάς τις Μελλοντικές σου Αντιδράσεις
Μια βασική ανθρώπινη συμπεριφορά είναι πως δεν είμαστε τόσο αποτελεσματικοί όταν πρόκειται να προβλέψουμε πως θα αντιδράσουμε σε μια μελλοντική κατάσταση, είτε αυτή είναι ευχάριστη είτε όχι. Δεν μπορούμε πραγματικά να ξέρουμε πως θα είναι η συμπεριφορά μας όταν συμβεί ένα γεγονός στο μέλλον. Οι απλές υποθέσεις που κάνουμε προβάλλοντας τον εαυτό μας στο μέλλον υποκινούνται από ένα περίεργο μείγμα μεταξύ αποθηκευμένης γνώσης(μνήμη) και του πως έχουμε μάθει να ατενίζουμε το μέλλον.

#7 – Οι Μάρκες μας Επηρεάζουν Περισσότερο Όταν Είμαστε Λυπημένοι ή Φοβισμένοι
Στην καθημερινότητα μας βομβαρδιζόμαστε από μάρκες και logosπου προσπαθούν με κάθε τρόπο να τραβήξουν την προσοχή μας και εν τέλει να μας κάνουν να ενδώσουμε στο μήνυμα τους ότι το προιόν τους θα εκπληρώσει οποιαδήποτε ανάγκη μας.

Θέλουμε το γνώριμο – Όταν βρισκόμαστε σε μια συναισθηματική κατάσταση χαράς και ευχαρίστησης δεν θα αναζητήσουμε το γνώριμο αλλά αυτό που μας δίνει το νόημα του καινούργιου και της περιπέτειας. Αισθανόμαστε την αυτοπεποίθηση να δοκιμάσουμε κάτι νέο και να εξερευνήσουμε νέα μονοπάτια.

Φόβος απώλειας – Όταν βρισκόμαστε όμως σε μια κατάσταση ανασφάλειας και λύπης δεν είμαστε διατεθειμένοι να ρισκάρουμε γιατί πολύ απλά δεν θέλουμε να χάσουμε το σίγουρο. Κάτω από αυτή την διάθεση θα ψάξουμε οτιδήποτε μας παρέχει ένα σίγουρο μέλλον ή μια σταθερότητα.

_________

~ Χρήστος Παπανίκας, humanadvanced.com