Η ελληνική γη τα προσφέρει απλόχερα, μπορούν να αποδειχθούν ευεργετικά και ανακουφιστικά για την υγεία μας, να νοστιμίσουν και να δώσουν άρωμα στα φαγητά μας, να συμβάλλουν στην εξωτερική μας ομορφιά και όχι μόνο…

Ο λόγος για τα αρωματικά και φαρμακευτικά βότανα, που σίγουρα δεν είναι μαγικά, είναι ωστόσο ευεργετικά για την ψυχή και το σώμα μας.

Η θεραπευτική τους δράση μας απασχόλησε από την αρχαία Ελλάδα, όπου πολλοί φιλόσοφοι και γιατροί της εποχής, μεταξύ των οποίων ο Ιπποκράτης, έκαναν πολλές μνείες. Η παράδοση αιώνων δεν πέρασε απαρατήρητη και από τους επιστήμονες, οι οποίοι σήμερα μέσω ερευνών επιβεβαιώνουν πως αρκετά εξ αυτών έχουν ευεργετικές φαρμακευτικές ιδιότητες.

Πέρα όμως από την υγεία, τα βότανα δίνουν άρωμα και γεύση στην κουζίνα μας, γι’ αυτό και το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τα συμπεριλάβουμε στις συνταγές μας. Δεν είναι τυχαίο πως γνωστοί σεφ επιλέγουν φρέσκα αρωματικά για τα πιάτα τους. Εμείς διαλέξαμε και σας παρουσιάζουμε οκτώ βότανα, που θα συναντήσετε εάν κάνετε μία βόλτα αυτή την περίοδο στην ελληνική εξοχή. Είναι τα βότανα του καλοκαιριού και εκτός από τις θεραπευτικές και καλλυντικές τους ιδιότητες, δίνουν άρωμα και γεύση στο φαΐ μας.

1. ΡΙΓΑΝΗ

Την αποκαλούν το καμάρι των βουνών και όχι άδικα… Η ελληνική ρίγανη, η ποιότητα της οποίας θεωρείται η καλύτερη παγκοσμίως, σύμφωνα με μελέτες έχει ισχυρές αντιβακτηριδιακές, αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες. Διευκολύνει την πέψη, καταπολεμάει τις διαταραχές του στομάχου και του εντέρου, ενώ βοηθάει σε περιπτώσεις κρυολογήματος και βήχα. Όσο για την κουζίνα μας, άπειρες οι χρήσεις της. Από μανέστρες, σούπες, σαλάτες και σάλτσες έως ψαρικά, πίτες κ.α. Φυσικά η χρήση της στα ψητά θεωρείται σχεδόν αναγκαία καθώς η γεύση και το άρωμα που τους προσδίδει είναι μία και μοναδική. Δεν είναι τυχαίο πως η μυρωδιά της ρίγανης μας θυμίζει πάντα ελληνικό καλοκαίρι, εξοχή, ανεμελιά και καλό φαΐ.

2. ΘΥΜΑΡΙ

Το θυμάρι είναι αγαπημένο βότανο όχι μόνο στους ανθρώπους αλλά και στις μέλισσες, που κάνουν το πιο ονομαστό μέλι. Σαν αφέψημα, ανακουφίζει από το βήχα, το συνάχι, τη γρίπη και δρα κατά των ιών και ως εφιδρωτικό για τον πυρετό. Παράλληλα, καταπραΰνει προβλήματα στο στομάχι, τονώνει το νευρικό σύστημα και χαρίζει πνευματική διαύγεια.

Στη μαγειρική χρησιμοποιείται για να αρωματίσει ψάρια, κρεατικά, σάλτσες και τυριά. Βελτιώνει με τον καλύτερο τρόπο τις σούπες, τις μανέστρες, το στιφάδο, όλα τα πιάτα με χορταρικά και όσπρια, τις μαρινάτες και τα γεμιστά. Μπορείτε ακόμα να το χρησιμοποιήσετε για να δώσετε μια διαφορετική νότα σε κάθε είδους γέμιση, στα αυγά, στα τουρσιά, στο βούτυρο και φυσικά στις ξιδάτες ελιές.

3. ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ

Η μυρωδιά του είναι μεθυστική και δεν υπάρχει σπίτι στο χωριό που να μην έχει μία γλάστρα βασιλικού. Αντισηπτικός, ο βασιλικός συνιστάται για κεντρίσματα και τσιμπήματα, βοηθάει στην πέψη και καταπραΰνει το έντερο, τη νεύρωση στομάχου, τις ημικρανίες, την ένταση, την αϋπνία και βοηθά τη μνήμη. Είναι τονωτικό του οργανισμού και του πεπτικού συστήματος.

Ευρεία είναι η χρήση του στην αρωματοποιία, τη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική. Ποιος δεν γνωρίζει τη σάλτσα pesto, που δίνει μοναδική γεύση στο σπαγγέτι ενώ αν τον ανακατέψουμε με ελαιόλαδο, γίνεται ένα θαυμάσιο καρύκευμα, όχι μόνο για ζυμαρικά αλλά και για ρύζι, ανάμικτες σαλάτες και λαχανικά. Στη ζαχαροπλαστική, χρησιμοποιείται για παγωτά και σορμπέ ενώ στην ποτοποιία στο ποτό Σαρτρέζ καθώς και στην κονσερβοποιία (π.χ. σε κονσέρβες τομάτας και σαλτσών).

4. ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ

Με έντονη αρωματική οσμή, λόγω του αιθέριου ελαίου που περιέχει, το φασκόμηλο είναι γνωστό τόσο για τις φαρμακευτικές ιδιότητες του, ως αφέψημα και ως καρύκευμα. Είναι αντισηπτικό και αντιβακτηριδιακό, τονωτικό καταπραϋντικό για το στομάχι, διουρητικό, καταστέλλει το βήχα και βοηθά στην καταπολέμηση της ακμής, των τραυμάτων, του πονοκέφαλου και της ημικρανίας.

Το φασκόμηλο είναι ένα καταπληκτικό συνοδευτικό για όλα τα λαχανικά, και αναδεικνύει τα αρώματα των ξηρών καρπών. Αναμιγμένο με έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ή βούτυρο είναι εξαιρετικό καρύκευμα για ζυμαρικά, ταιριάζει σε σάλτσες, τυρί, κρέατα και ψάρι.

5. ΔΥΟΣΜΟΣ

Μία κούπα τσάι θα σας ανακουφίσει αμέσως τους πόνους στο στομάχι και στο έντερο. Ο δυόσμος είναι αντισπασμωδικός, χωνευτικός, μαλακτικός και καταπραϋντικός, καταπολεμά το λόξιγκα και το βήχα ενώ τα φύλλα του χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των δερματικών παθήσεων. Η μυρωδιά του είναι μεθυστική και είναι γνωστός για την ξεχωριστή γεύση και το άρωμα που δίνει σε φαγητά, γλυκά και ποτά.

Είναι θαυμάσιος στις μανέστρες και στις κρέμες με βάση την πατάτα, στα λαχανικά του ατμού, στα αυγά και γενικά σε όλες τις ανάμικτες σαλάτες.

6. ΔΑΦΝΗ

Σύμβολο των νικητών, από την αρχαιότητα ακόμη, η δάφνη χαίρει μεγάλης εκτίμησης. Καταπολεμά τα φουσκώματα και τη δυσπεψία ενώ ανοίγει την όρεξη. Το αιθέριο έλαιο της χρησιμοποιείται για μασάζ σε πιασμένους μυς αλλά και σε ρευματοπάθειες ενώ έχει και καλλυντική δράση καθώς χρησιμοποιείται σε σαμπουάν και σαπούνια.

Στην κουζίνα, η δάφνη προσθέτει υπέροχη γεύση σε σούπες, σάλτσες και βραστά φαγητά, σε ψάρια, κρέατα, τηγανητά λαχανικά, και σε μικρές δόσεις, ακόμα και ορισμένα γλυκά.

7. ΔΕΝΔΡΟΛΙΒΑΝΟ

Το δενδρολίβανο δεν λείπει από την παραδοσιακή ιατρική ενώ δεν είναι λίγες οι επιστημονικές μελέτες που αποδεικνύουν τις σημαντικές ιδιότητές του. Συμβάλλει στην ενίσχυση της μνήμης, βελτιώνει την αιμάτωση του εγκεφάλου ενώ ενδείκνυται για την ατονία, την αϋπνία, την εξάντληση, το άγχος, τους πονοκεφάλους και τις ζαλάδες. Παράλληλα, χρησιμοποιείται τοπικά σαν αντισηπτικό για πληγές και για τη μείωση της τριχόπτωσης.
Όσο για την γεύση του, είναι έντονη ενώ ταιριάζει απόλυτα με τις πατάτες στο φούρνο, αλλά και με τις τηγανιτές. Αρωματίζει υπέροχα τα κρέατα, το ψάρι, τα θαλασσινά, το ψωμί, τις ομελέτες, τις σούπες, τις σάλτσες, τα λαχανικά, καθώς και τα σαλιγκάρια. Επίσης, είναι ένα από τα καλύτερα εντομοαπωθητικά.

8. ΜΑΝΤΖΟΥΡΑΝΑ

Η μαντζουράνα δρα ευεργετικά κατά των πονοκεφάλων και της αϋπνίας. Είναι αποχρεμπτική, απολυμαντική, τονωτική και αντισπασμωδική, ενώ ανοίγει την όρεξη και ανακουφίζει από τους τυμπανισμούς. Είναι αποτελεσματική κατά των αναπνευστικών παθήσεων, της δυσμηνόρροιας, της δυσκοιλιότητας, των εγκεφαλικών παθήσεων και των κολικών ενώ ανακουφίζει από τους ρευματικούς και αρθριτικούς πόνους.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μαγείρεμα αντί για ρίγανη. Προσθέτει γεύση σε χορταρικά εποχής, σε αρωματικά λαδόξιδα, ανάμικτες σαλάτες, φρέσκα τυριά, γεμιστά, αλμυρές τάρτες, όσπρια, κρέας και ορισμένες συνταγές ψαριού.

* Αξίζει να υπενθυμίσουμε πως τα βότανα δεν αντικαθιστούν τα φάρμακα και είναι καλό για τη σωστή χρήση τους να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας.