Σπαταλάτε αρκετό χρόνο να στέλνετε tweets, να κάνετε like στο Facebook και παραμελείτε τους κοντινούς σας ανθρώπους και τους λίγους καλούς φίλους σας ; «Δυστυχώς, παρά τις προσπάθειες και τον χρόνο που αφιερώνετε στο διαδίκτυο, έχετε πάντοτε λιγότερους φίλους από αυτούς έχουν οι διαδικτυακοί σας φίλοι».

Τη διαπίστωση επισημαίνει ο Αμερικανός μαθηματικός Steven Strogatz, από το Πανεπιστήμιο Cornell, στη στήλη του για τα μαθηματικά, Me, Myself and Maths στουςΝew York Times. «Το ίδιο ισχύει για όλους μας», προσθέτει. «Οι φίλοι μας είναι συνήθως πιο δημοφιλείς απ΄ότι είμαστε εμείς».

Η διαπίστωση προκύπτει από μια τεράστια έρευνα με αντικείμενο το Facebook που έγινε από ομάδα Αμερικανών επιστημόνων. Κατάφεραν να μελετήσουν τα προφίλ, σχεδόν όλων των ενεργών χρηστών του διάσημου κοινωνικού δικτύου : τις σελίδες 721 εκατομμυρίων ανθρώπων -το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού- που μοιράζονται 69 δις διαδικτυακές φιλίες.

Αρχικά, οι ερευνητές μελέτησαν τους κύκλους των φίλων κάθε χρήστη και διαπίστωσαν ότι ο αριθμός των φίλων ενός χρήστη ήταν, στο 93% των περιπτώσεων, μικρότερος από το μέσο όρο του αριθμού των φίλων του. Στη συνέχεια ερευνώντας το Facebook στο σύνολό του διαπίστωσαν ότι οι χρήστες είχαν κατά μέσο όρο 190 φίλους, ενώ οι φίλοι τους είχαν, με τη σειρά τους, κατά μέσο όρο 635 φίλους.

Τα αποτελέσματα δεν αφορούν μόνο το διαδίκτυο αλλά και τα συμβατικά κοινωνικά δίκτυα. Δεν καθορίζονται από την λαμπερή ή τη θαμπή προσωπικότητα κάποιου, αλλά προκύπτουν μέσα από τη βασική αριθμητική. Το φαινόμενο είναι γνωστό και ως το παράδοξο της φιλίας. Η εξήγησή του εντοπίζεται σε ένα αριθμητικό μοτίβο — ένα συγκεκριμένο είδος «σταθμισμένου μέσου όρου» — που αναγνωρίζεται και σε πολλές άλλες καταστάσεις. Η κατανόηση αυτού του μοτίβου ίσως βοηθήσει αρκετούς ανθρώπους να νιώσουν καλύτερα και να αποφύγουν κάποιες από τις απογοητεύσεις της ζωής.

Για παράδειγμα, φανταστείτε ότι αποφασίζετε να πάτε σε ένα γυμναστήριο. Όταν θα κοιτάξετε γύρω σας, θα σκεφτείτε ότι οι περισσότεροι μέσα στην αίθουσα έχουν καλύτερη φυσική κατάσταση και καλύτερα σώματα από το δικό σας. Και μάλλον θα έχετε δίκιο. Μπορεί εσείς να είστε ο τυπικός μέσος πελάτης ενός γυμναστηρίου, οι περισσότεροι όμως που ιδρώνουν και τρέχουν γύρω σας δεν ανήκουν στο μέσο όρο. Έχουν δαπανήσει δεκάδες ώρες στο γυμναστήριο. Το δείγμα των μελών ενός γυμναστηρίου δεν είναι αντιπροσωπευτικό, και η γενική εικόνα των μελών του διαμορφώνεται, περισσότερο, από τους φανατικούς της γυμναστικής.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και σε όσους θεωρούν ότι τα αεροπλάνα, τα εστιατόρια, τα πάρκα και οι παραλίες είναι πάντοτε, κατά μέσο όρο, οι πιο πολυσύχναστοι χώροι. Δεν σκέφτονται, όμως, ότι όταν είναι άδειοι αυτοί οι χώροι, δεν υπάρχει κανείς εκεί για να το παρατηρήσει.

Συγγραφέας: Γιώργος Καρουζάκης
thalesandfriends.org